معتادان ایرانی همچنان پیشتاز

بنابر آمارهای منتشر شده، نزدیک به 20‌درصد از مردم در کشور سیگار می‌کشند و به عقیده کارشناسان، چرخه اقتصادی دخانیات، سود بسیاری را نصیب کسانی می‌کند که سهمی در این بازار دارند و هیچ سهمی در اقتصاد کشور ندارند. به عقیده این کارشناسان 77‌درصد سربازان زیر دیپلم به صورت نیمه مرتب در طول روز از سیگار استفاده می‌کنند، این رقم در سربازان دیپلم 64‌درصد و بالاتر از دیپلم 47‌درصد است.

اگرچه ایران برای ورود سیگار به کشور 20‌درصد حق گمرک می‌گیرد و به این ترتیب افزایش هزینه‌های گمرکی می‌تواند راهی برای کاهش مصرف روزانه سیگار تلقی شود اما با این همه هنوز هم قیمت‌ها برای سیگاری‌ها آنقدر بالا نیست که از خرید آن صرف‌نظر کنند و پیش‌بینی می‌شود‌ در 30 سال آینده هر ساله 10‌ میلیون نفر به شمار معتادان به سیگار افزوده خواهد شد که 70‌درصد این قربانیان از کشورهای در حال توسعه خواهند بود.

از سوی دیگر بر‌اساس نتایج تحقیقات نیروی انتظامی روزانه 675 توزیع‌کننده مواد مخدر توسط نیروی انتظامی در کشور دستگیر می‌شوند. آن هم در شرایطی که به گفته حمیدرضا حسین‌آبادی، رئیس پلیس مبارزه با مواد‌مخدر نیروی انتظامی کشور تحقیقات پلیس ایران نشان می‌دهد روزانه به طور میانگین یک تن و 600 کیلوگرم مواد‌مخدر توسط پلیس در سراسر کشور کشف می‌شود.

این در حالی است که نتایج آخرین تحقیقات در ایران نشان می‌دهد که تعداد معتادان کل کشور تا پایان سال گذشته یک‌میلیون و 166 هزار و 297 نفر بوده و دامنه آن در حدود 7/1 میلیون نفر تا 800 هزار نفر متغیر است به طوری که بررسی‌ها نشان می‌دهد میانگین سنی زندانیان کشور بین 24 تا 32 سال است و اغلب آنها در رابطه با مواد‌مخدر دستگیر شده‌اند و مواد‌مخدر از مهم‌ترین عوامل وقوع جرم در ایران محسوب می‌شود.

در این میان آنچه که اغلب کارشناسان آسیب‌های اجتماعی را در ایران نگران کرده است افزایش کم‌سابقه مصرف مواد‌مخدر در میان دانشجویان و افراد تحصیلکرده است، چنانکه نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد بیش از 30‌درصد از معتادان ایرانی مدرک بالای دیپلم دارند.

بر‌اساس تحقیقات انجام‌‌شده در مرکز تحقیقات سوء‌مصرف مواد و وابستگی به مواد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی همچنین 3/7درصد از معتادان در مشاغل دولتی و 40‌درصد در شغل آزاد فعالیت دارند که از این میان 9‌درصد از معتادان کشور اعلام کردند که اعتیاد عامل اصلی بیکاری آنها بوده و 12‌درصد نیز عنوان کرده‌اند که از پیش از اعتیاد هم بیکار بوده‌اند. هرچند قطعاً این آمار بیش از این خواهد بود، تجربه نشان می‌دهد که به میزان همین آمار آشکار افرادی هستند که مخفیانه و پنهانی مواد‌ مصرف می‌کنند و رؤسای اداره یا همکارانشان اطلاعی از آن ندارند.

دلیل پنهان‌کاری هم کاملاً مشخص است چرا که می‌ترسند شغل خود را از دست دهند و این آماری هم که منتشر شده از کارمندان قراردادی و پیمانی و روزمزد بوده که پایین‌تر از واقعیت‌ها است. تحقیقات نشان داده است که تحصیل در اعتیاد تأثیری ندارد و بسیاری از افراد تحصیلکرده نیز به مواد‌مخدر گرایش دارند و به نظر ما این آمار بیش از این خواهد بود.

همچنین 65‌درصد از جامعه آماری یک‌میلیون و 600هزار نفری معتاد این پژوهش عنوان کرده‌اند که دارای درآمد شخصی هستند و حدود 16‌درصد از طریق خرید و فروش و حمل مواد درآمد کسب می‌کنند و 35‌درصد نیز فاقد شغل هستند.
با این همه گسترش مصرف مواد‌مخدر تنها معضلات اجتماعی به همراه ندارد. بلکه به عقیده بسیاری از کارشناسان اجتماعی افزایش اعتیاد موجبات صدمات جدی به خانواده‌ها را نیز فراهم آورده است. چنانکه نتایج یک پژوهش در ایران نشان می‌دهد که هر یک از معتادان کشور حداقل از 30 هزار تا 5‌میلیون تومان در ماه صرف اعتیاد خود می‌کنند که این رقم به طور متوسط به 182 هزار تومان در ماه محاسبه شده است. این همه در حالی اتفاق می‌افتد که جامعه جهانی نسبت به گسترش روزافزون اعتیاد به مواد‌مخدر صنعتی به شدت احساس ناامنی می‌کند.

به طوری که ماده‌مخدر صنعتی، جدید و خطرناک کراک با وجود اینکه مدت زمان زیادی نیست به بازار مصرفی مواد مخدر کشور وارد شده، اما متأسفانه هم‌اکنون 7/26درصد معتادان را به خود جذب کرده است. بنابر آمارهای کارشناسان، خسارت استعمال سیگار در ایران سالانه بیش از 12 هزار میلیارد ریال است که از این بابت مشکلات اجتماعی و فرهنگی گوناگونی نصیب کشور می‌شود. در ایران سالانه بیش از شش هزار میلیارد ریال توسط سیگاری‌ها دود می‌شود و بر‌اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، دولت‌ها و مردم بیش از دو برابر میزان استعمال دخانیات خسارت می‌بینند.