دولت به وظیفه خود در برنامه کاهش آلودگی هوا عمل نکرد

کارشناسان محیط زیستی باز هم هوای تهران را بحرانی اعلام کردند و از این رو قرار است تا جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای تهران تشکیل شود. در همین باره با دکتر جواد جمالی مدیر کل دفتر آلودگی هوای  سازمان محیط زیست گفت وگویی را انجام دادیم. وی معتقد است که دلیل همیشگی این بحران ترافیک، پایین بودن استاندارد سوخت خودروها و خودروهای فرسوده دیگر از مشکلات همیشگی تهران هستند که دولت باید با توسعه حمل و نقل عمومی و جامع این معضل را حل کند. وی تاکید می کند که این معضل در زمستان تشدید می شود. وی همچنین اشاره ای هم بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوای استان تهران 5 ساله می کند وامیدوار است که تا دهه فجر به پایان برسد.

همان طور که اصلاع دارید هوای تهران در شرایط «ناسالم» قرار گرفته و بناست جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای تهران تشکیل شود. دلیل این الودگی از نظر شما چیست؟

در چند روز اخیر به دلیل عدم بارش باران ، سکون هوا ، عدم جریان هوا و حضور الاینده های جوی آلودگی هوا در وضعیت بحرانی قرار گرفته است. الان دو ماه از فصل پاییز می گذرد و متوسط ریزش باران زیر 50 درصد نرمال است. در نتیجه انباشت هوا سبب الودگی شده است والودگی را تشدید کرده است.

در سایر استان های کشور هم این مشکل وجود دارد؟

متاسفانه ما فاقد سیستم مدیریت کیفیت هوا هستیم تا میزان الودگی در کشور به طور همزمان و هر لحظه عنوان شود .

آقای دکتر، ترافیک تهران عامل تشدید کننده نبوده است؟

خب مطمئنا از عوامل کلیدی است .شهرداری و نهادهای دیگر ذی ربط پیشنهادهای مختلفی برای رفع معضل آلودگی هوا کرده اند. از جمله طرح جامع آلودگی هوا، تغییر ساعات کاری ادارات و محدودیت در تردد خودروهای تک سرنشین، موتورسیکلت و مسافربرها.به هر حال ترافیک، پایین بودن استاندارد سوخت  خودروها و خودروهای فرسوده دیگر از مشکلات همیشگی تهران هستند که دولت باید با توسعه حمل و نقل عمومی و جامع این معضل را حل کند.

چند سال قبل یک برنامه 10 ساله برای مبارزه با آلودگی هوای تهران آغاز شد . این طرح چه سرانجامی پیدا کرد؟

این برنامه از سال 79 تا 89 در استان تهران اجرا و دستاوردهای خوبی را در برداشت هرچند که در برخی نقاط هم نقاط ضعفی وجود داشت.

با توجه به نشست‌های تخصصی که با برخی از دستگاه‌های اجرایی داشتیم متوجه شدیم عدم تطبیق برنامه جامع کاهش آلودگی هوا با برنامه‌های سوم و چهارم توسعه اقتصادی- اجتماعی یکی از جاهایی است که برنامه در آن می‌لنگد. در واقع یکی موارد عدم تطبیق با برنامه‌های مصوب توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور است.

در برنامه 10 ساله طرح جامع کاهش آلودگی هوا انجام خیلی از امور توسط دستگاه‌ها به سال‌های آخر برنامه محول شده است لذا طی آسیب‌شناسی و همکاری با جهاد دانشگاهی و دانشگاه صنعتی شریف به این نتیجه رسیدیم که بازنگری طرح جامع کاهش آلودگی هوای استان تهران 5در طرحی  ساله به تصویب برسد.

این برنامه چه زمانی تصویب می شود؟

امیدواریم تا دهه فجر طرح جامع کاهش آلودگی هوای استان تهران تصویب نهایی شود و برنامه جامع کاهش آلودگی هوای استان که 5 ساله تدوین شده به تصویب برسد و در سال 90 شاهد اجرای مقدمات این برنامه در سطح استان باشیم.

الان برنامه پنجم در حال بررسی است. این برنامه نسبت به الودگی هوای تهران چه برنامه ای دارد؟

در برنامه چهارم توسعه کشور به صراحت آمده بود که دولت وظیفه دارد تا پایان برنامه و در طول چشم‌انداز از آلودگی هوا در هشت کلان شهر کشور بکاهد اما دولت به وظایف خود در این برنامه و چشم‌انداز عمل نکرده در عین حال در برنامه پنجم توسعه کشور در بحث آلودگی هوا آمده که شهرداری‌های کلان‌شهرها موظف هستند که سالیانه از درصد آلودگی شهرهای بزرگ بکاهند.

شما برای حل این بحران چه پیشنهادی دارید؟

آلودگی هوای تهران یک بخش انسانی دارد و یک بخش اقلیمی. شرایط اقلیمی تهران به گونه ای است که تهران آلوده شود. در بخش انسانی می توان شرایطی را ایجاد کرد تا آلودگی تولید نکرد یا آن را کاهش داد تا شرایط به حالت طبیعی بازگردد. اما نکته ای که در الودگی هوای تهران نقش مهمی ایفا می کند، وجود خودروهایی است که به مستعمل آکبند معروفند. تولید خودروی پزو 405 در سال 1986 و پیکان در دهه 80 شمسی متوقف شد. اما موتور پیکان بر روی خودروهای پیکان آر دی، روا و ... نصبمی شود و پژو 405 هنوز از خودروهای به نسبت لوکس است.

با ان که قوانین مناسبی وجود دارد اما به دلیل اجرا نشدن آنها تغییری در شرایط ایجاد نمی شود. به نظر من یگانه راه مبارزه با معضل آلودگی هوای تهران متوقف شدن تولید خودروهای بی کیفیت ساخت داخل، خروج خودروهای فرسوده، افزایش کیفیت سوخت خودروها و گسترش سیستم حمل و نقل عمومی است.

چشم انداز آلودگی هوای تهران را چگونه ارزیابی می کنید؟

در تهران چون حریم حیاتی را از میان بردیم، شهر را تکه پاره کردیم. نقاط مختلف شهر ارتباط ارگانیک با هم ندارند و تلاش برای اصلاح آن به نظر بی فایده است. در این شرایط آلودگی هوای تهران در زمستان افزایش می‌یابد.