عربستان،دیکتاتوری با دکور دموکراسی

مایکل شوئر
تعبیر چرچیل از اتحاد جماهیر شوروی با عنوان معمایی که در معمایی دیگر گره خورده است ، این روزها برای عربستان سعودی هم مصداق دارد . کشوری با قوانین دیکتاتور گونه که تمام تلاش خود را می کند تا توجه بین المللی را از مسایل داخلی خود منحرف کند. عربستان سعودی سالهاست که محل سکونت و آموزش شبه نظامیان است. آل سعود تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا تصویری مدرن از خود نشان دهند . تصویر کشوری که در مسیر مدرنیته گام بر می دارد و بر توان نظامی خود هم می افزاید .

آل سعود همه کار می کند تا کشور را در ثبات سیاسی و اقتصادی نگاه دارد. در سال 2008 میلادی بود که ملک عبدالله تلاش گسترده ای را برای گفتگوی میان ادیان به کار گرفت و تاکید کرد که دختران و پسران باید در دانشگاه ها با هم سر یک کلاس حاضر و درس بخوانند. این حرکت در حقیقت به معنای زیر سوال بردن سنت هایی بود که به اسم اسلام به جامعه عربستان تزریق می شد. اما خارجی ها باید چشم به دود و گرد و غباری داشته باشند که در پشت این صحنه برپا است . ال سعود همواره دو چهره از خود نشان داده است . یکی چهره ای غرب پسند برای آنکه تحسین دیگران را برانگیزد. عربستان سعودی به دنبال این است که همگان بپذیرند که این کشور با در اختیار داشتن منابع نفتی کلان در حقیقت به ثبات کامل رسیده است .

این خبر شاید برای برخی مصرف کنندگان نفت عربستان مسرت بخش باشد اما بعید به نظر می رسد که کشورهایی مانند چین، ژاپن ، کره جنوبی و هند هم از این خبر خرسند شوند. چین به عنوان نمونه یک سوم از نفت مورد نیاز خود را از عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس تهیه می کند. این رقم برای ژاپن اما 65 درصد است . تنها این کشورها نیستند که به نفت وابسته هستند . هندوستان برای تامین نفت مورد نیاز خود تا سی و پنج درصد به عربستان سعودی وابسته است . کره جنوبی هم نیمی از نفت مورد نیاز خود را از عربستان تهیه می کند. در این میان ثبات سیاسی برای رسیدن به امنیت و ارامش اقتصادی لازم است . همه چیز در حد سطحی این روزها در عربستان سعودی در آرامش است . ملک عبدالله برای کاستن از انتقادها ، تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا اسلام را دینی نشان دهد که بر خلاف ادعاهای غرب تهدید آمیز نیست. ملک عبدالله ، وزرای کابینه او و رسانه های متعلق به خاندان سعود همگی تلاش می کنند تا نشان دهند که برنامه خاندان سعود برای بازپروری تروریست ها و شبه نظامیان موفقیت آمیز بوده است .

اکنون پرسش اینجاست که برنامه بازپروری شبه نظامیان در حقیقت چه چیزی را شامل می شود؟ شبه نظامیان را حبس می کنند و به آنها نقاشی و موسیقی یاد می دهند و آنها را به ازدواج تشویق می کنند. همگان تلاش می کنند تا برداشت خامی از اسلام را که در مدارس درس داده می شود ، جبران کنند.

در حالی که برخی ادعا می کنند برنامه آموزش شبه نظامیان در عربستان سعودی جواب داده است، نشانه هایی وجود دارد دال بر اینکه نباید صادرات نفت از عربستان سعودی و شبه جزیره عربی را دلیلی برای ثبات و امنیت در منطقه دانست . ماه گذشته بود که وزیر کشور عربستان اعلام کرد که قریب به 230 تا 240 حمله تروریستی را منهدم کرده است . این مقام عربستان سعودی تاکید کرد که شهروندان عرب باید به دلیل این توانایی سرویس های امنیتی ریاض به خود ببالند . این در حالی ست که منتقدان دولت مرکزی ادعا می کنند که نیروهای امنیتی با مدد گرفتن از شانس و ناتوانی تروریست ها این عملیات ها را منهدم کرده اند .
عربستان سعودی در حالی دست به بازاحیای سیستم اموزشی می زند که هنوز آموزگاران این کشور در مدارس خود از ابتدایی تا دبیرستان تندروی را آموزش می دهند .این اموزگاران از موقعیت خود برای شستشوی مغزی نوجوانان و جوانان استفاده می کنند. در سال 2008 میلادی ، 2 هزار آموزگار به دلیل تدریس تندروی از کار بیکار شدند. 1400 آموزگار هم به دلیل نزدیکی به القاعده بازداشت شده اند.

همه مشکل به همین جا خلاصه نمی شود. خاندان سعود با کاهش از حجم نظامی گری در میان روحانیون خود هم مشکل دارند. در ماه ژوئن میلادی بود که یک روزنامه چاپ عربستان سعودی اعتراف کرد که موفقیت های پیاپی نیروهای امنیتی در انهدام عملیات های تروریستی در حقیقت به این معنا نیست که این کشور توانسته است با شبه نظامیان در سطح کلان مقابله داشته باشد . خاندان سعود در سه دهه گذشته ،آموزگارانی را بر مسند اموزش نشانده اند که واژگان آنها این روزها بسیار در وب سایت های تروریست ها به چشم می خورد .

ملک عبدالله برای پیشبرد اصلاحات در عربستان سعودی عزم خود را جزم کرده است و این در جالی ست که در ابتدای سال جاری میلادی ، یکی از شیوخ معتمد در ریاض یکی بودن کلاس های درس دختران و پسران را در دانشگاه خلاف شرع اعلام کرد. ملک عبدالله برای مقابله با این فتوا اعلام کرد که تنها نخبگان عضو شوراهای رسمی می توانند در این خصوص فتوا دهند .

مقام های عربستان سعودی و روزنامه نگاران این کشور تاکید دارند که این امپراطوری نتوانسته است با شبه نظامی گری بجنگد. القاعده همچنان توانایی و قابلیت به چالش کشیدن اذهان جوانان ایرانی را دارد . در این میان القاعده به راحتی با استفاده از نوع پوشش زنان مسلمان در کشورهایی مانند عربستان سعودی ، دانش آموزان جدید خود را از میان زنان انتخاب می کند. نرخ موفقیت عملیات های تروریستی که زنان عاملان آن هستند، بسیار بالاتر است . تا پیش از یازدهم سپتامبر 2001، نیروهای القاعده به سختی می توانستند به خارج از مرزهای کشور نفوذ پیدا کنند. شاید به همین دلیل بود که نیروهای امنیتی در مهار فعالیت های تروریستی تبحر یافته اند چرا که شبه نظامیان از عربستان خارج نیستند. این قاعده اما دیگر در خصوص شبه نظامیان مصداق ندارد. القاعده با جنگ هایی که در منطقه به راه افتاده است ، به راحتی می تواند یمن، سومالی و عراق را تبدیل به بهشتی امن برای خود کند .
دیپلمات چهاردهم اکتبر / ترجمه : سارا معصومی