حرکت فدرال رزرو به سوی نرخ بهره صفر

رهام وزیری: فدرال رزرو بانک مرکزی ایالات متحده در جلسه امروز خود به وقت واشنگتن نرخ بهره را کاهش خواهد داد.این پنجمین بار در یک سال اخیر است که این نهاد تصمیم ساز در حوزه سیاست های پولی با هدف احیای اقتصادی ایالات متحده نرخ بهره را کاهش می دهد.بن برنانکی رییس فدرال رزرو این بار تصمیم دشواری را خواهد گرفت چرا که باید بین احیای اقتصادی و شوک های تورمی یکی را انتخاب کند.بر اساس پیش بینی ها نرخ بهره آمریکا بین 0.5 تا 0.75 درصد کاهش خواهد یافت.این به معنی آن است که بن برنانکی نرخ بهره را به سوی صفر درصد خواهد برد.
بانک مرکزی ایالات متحده اکنون بازگرداندن رونق اقتصادی را به خصوص در بخش خرده فروشی به عنوان ماموریت اصلی خود تعریف کرده است.بن برنانکی در جلسه هفته پیش خود با روسای ایالتی بانک های مرکزی گفت که نگرانی چندانی در خصوص افزایش تورم وجود ندارد چرا که قیمت سوخت و غذا یعنی دو عامل موثر در تورم آمریکا نسبت به نیمه اول سال جاری میلادی کاهش پیدا کرده است.با این حال تحلیل گران نگران حجم پولی هستند که با نرخ بهره صفر درصد از بانک ها آزاد خواهد شد.به خصوص که هجوم مردم برای دریافت نقدینگی سپرده نزد بانک ها در این شرایط می تواند بانک ها را با مشکلات بیشتری رو به رو کند.بانک در یک سال گذشته با انبوهی از مطالبات مشکوک الوصول رو به رو شده اند و همین عامل آنها را با کمبود نقدینگی در بخش های مختلف رو به رو کرده است.
اندرو میسون تحلیلگر مالی موسسه مریل لینچ در خصوص کاهش نرخ بهره و اثر آن بر احیای اقتصادی به بلومبرگ می گوید: ما با شرایط شفافی رو به رو نیستیم و دقیقا نمی دانیم بحران به چه بخش هایی خواهد رفت.در این وضعیت تحریک اقتصاد کار دشواری است.کاهش نرخ بهره به تنهایی نمی تواند همه آنچه فدرال رزرو و وزارت خزانه داری انتظار دارند برآورده کند.باید ابزارهای دیگر نیز به موازات آن فعال شوند.دولت باید در اجرایی کردن لایحه کمک مالی به وال استریت و شرکت های در خطر ورشکستگی سرعت بیشتری داشته باشد.
روند کاهش نرخ بهره در حالی از سوی بانک مرکزی ایالات متحده همچنان دنبال می شود که تحلیلگران عقیده دارند کاهش نرخ بهره پس از روی کار آمدن بن برنانکی یکی از عوامل اصلی برهم خوردن نظم بازار پول ایالات متحده بوده است.به این ترتیب که کاهش نرخ بهره باعث شد بانک ها و موسسات اعتباری در پرداخت وام های اعتباری با بهره پلکانی دچار اشتباه شوند و بازار مسکن در نهایت به جایی برسد که اکنون در آن قرار دارد.به عقیده این عده بن برنانکی باید روش آلن گرینسپن را ادامه می داد و نرخ بهره را دست کم بالای 4 درصد حفظ می کرد.
آنچه اکنون بن برنانکی را به این جمع بندی رسانده که باز هم نرخ بهره را کاهش دهد پایین آمدن نگران کننده شاخص خرده فروشی و شاخص تولیدات صنعتی در ایالات متحده است.از نوامبر 2007 تا نوامبر 2008 شاخص تولیدات صنعتی 5.5 درصد کاهش داشته است. مصرف کنندگان کالا در آمریکا با وخیم تر شدن وضعیت بازار کار خریدهای خود را محدود کرده و کاهش ارزش املاک و سهام به وضعیت رفاهی خانوارها خدشه وارد کرده است. کاهش مخارج شخصی خانوارها که بیش از دو سوم اقتصاد آمریکا را تشکیل می دهد، می تواند در کاهش متوالی تولید ناخالص داخلی مؤثر باشد.مردم آمریکا اکنون پول کمتری نسبت به گذشته به دست می آورند و همین مساله باعث شده تا با احتیاط بیشتری خرج کنند و کالاهایی مانند خانه و اتومبیل را از اولویت های خرید خود خارج کنند.
بانک مرکزی آمریکا در پی بروز بحران مالی در بخش مسکن آن کشور در ژانویه سال ‪ 2008‬ میلادی، نرخ بهره بانکی را به ‪ 3‬درصد رساند. در پی ادامه بحران‌های مالی و اقتصادی در آمریکا که بر سیستم‌های مالی و اعتباری از جمله بورس‌های سایر کشورهای جهان تاثیر گذارده بود، بانک مرکزی آمریکا در مارس ‪ 2008 میلادی با 75 درصد کاهش، نرخ بهره بانکی را به 2.25‬درصد رساند. یک ماه بعد در ماه آوریل، مجددا بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را به 2 درصد رساند. در ادامه با تعمیق بحران و ورشکستگی چند بانک و موسسه مالی در ما سپتامبر ، سرانجام بار دیگر نرخ بهره آمریکا کاهش پیدا کرده و به یک درصد رسید.