در بهمن ماه سال گذشته بود که همین دانشمندان برای اولین بار خبر رصد امواج گرانشی را اعلام کردند. اکنون اما این مسئله برای دومین بار صورت گرفته که قدمی مهم برای بازشدن پنجرهای جدید برای شناخت جهان است.
یک قرن پیش، آلبرت اینشتین نظریه خود در مورد وجود این امواج را مطرح کرده بود، موجهای کوچکی در فضا و زمان که با سرعت نور جهان را می پیمایند. دانشمندان پیش از این فقط به شواهد غیرمستقیمی مبنی بر وجود این امواج دست یافته بودند. اما اطمینان از این مسئله راه تازه ای برای رازگشایی از معماهای فضایی مانند سیاه چاله ها و ستاره های نوترونی باز می کند.
«گابریلا گونزالس» فیزیکدان از دانشگاه لویزیانا که عضوی از گروه علمی بیش از هزار نفره لایگو است میگوید: «این خیلی اطمینان بخش است. یکی ثبت امواج گرانشی برای این بود که مطمئن شویم. این خودش است.» کول میلر، اخترفیزیکدانی از دانشگاه مریلند میگوید ثبت جدید نشان میدهد که رصدخانهی لایگو پنجرهای جدید رو به کیهان است و تعداد سیاهچالههای پرجرمی که میشناسیم را به شدت افزایش خواهد داد. مدلهای کامپیوتری نشان میدهند که این امواج بر اثر برخورد دو سیاهچالهی بزرگ در فاصلهی ۱٫۴ میلیارد سال نوری از از زمین به وجود آمدهاند.
امواج گرانشی بر اثر رویدادهای عظیم کیهانی، مثل ادغام سیاهچالهها یا برخورد ستارههای نوترونی یا در لحظه ی بیگ بنگ ایجاد می شوند. در واقع امواج گرانشی زمانی ایجاد می شوند که دو سیاه چاله، دو ستاره نوترونی یا یک ستاره نوترونی و یک سیاه چاله، با یکدیگر برخورد کنند. این برخوردها سبب خمیدگی یا همان انحنا در بعد فضا-زمان میشود و آن را به فضای پیرامون خود منتقل میکنند. به همین خاطر است که انسان ها در زمین هم تاثیر آن را حس خواهند کرد اما انسانها تنها با ابزارهایی بسیار حساس میتوانند آن را رصد کنند.
این امواج گرانشی در روی زمین به قدری ضعیف هستند که به سختی میتوان آنها را آشکارسازی کرد و تأسیسات لایگو برای همین کار تاسیس شدند. دو رصدخانه لایگو به شکل L هستند که طول هر بازوی این ال ۴ کیلومتر است و در داخل آنها خلاء مطلق به حجم ۱۰ هزار متر مکعب است. در طول این بازوها امواج نور با لیزر به سمت آینهای که در انتهای هر بازو قرار گرفتهاند تابانده و بازتاب میشوند که در شرایط عادی باید زمان و مسافت طی شده «کاملا» یکسان باشد. این در حالی است که در صورت عبور امواج گرانشی از زمین و همچنین تأسیسات لایگو مدت زمان مسیر طی شده به اندازه یک بر دههزارم قطر پروتون تغییر میکند. این همان کلید رصد امواج گرانشی بود!
5454
نظر شما