پرونده هفته؛ رشته های علوم انسانی، معلق میان رفتن و برگشتن

امید سلیمی بنی: رشته های دانشگاهی علوم انسانی، در دانشگاه های معتبر کشور حذف می شوند و برمی گردند. انگار زایده ای باشند بر پیکر دانشگاه ها و وزارت علوم که اولین قربانیان بازنگری در علوم انسانی و دانشگاه ها، آنهایند. هفته گذشته، ماجرای جذاب و دنباله دار حذف و برگرداندن رشته های مختلف علوم انسانی از دو دانشگاه معتبر علوم انسانی کشور، برای بسیاری از فعالان این رشته ها و حتی دانشجویان و راه یافته گان جدید به دانشگاه، زنگها را به صدا درآورد.

در نیمه امرداد و در آستانه روز خبرنگار، اعلام شد که دانشگاه علامه طباطبایی و حقوق، ظرفیت پذیرش بسیاری از رشته های علوم انسانی خود را در مقطع کارشناسی، صفر اعلام کرده اند. پاسخ به این که کدام رشته دانشگاهی حذف شده، به قدری مبهم بود که تا چندی، فعالان این رشته ها از همدیگر می پرسیدند کدام رشته در کدام دانشگاه، به محاق رفته؟

ولی ناگهان اعلام شد این دانشگاه برای سال تحصیلی آینده در رشته های مختلف علوم انسانی از جمله روابط عمومی و روزنامه نگاری نمی پذیرد.

برخی روزنامه ها نیز حذف رشته های روابط عمومی و روزنامه نگاری را مرتبط با روز خبرنگار دانستند و از خداحافظی روزنامه نگاری از دانشگاه‌های علامه و تهران در آستانه روز خبرنگار خبر دادند. علت مشخصی برای این حذف اعلام نشد، تنها گفته شد این دانشگاه ها قصد دارند به سمت توسعه رشته های تخصصی در آموزشهای دوره تکمیلی بروند.

بازنگری و توسعه رشته های علوم انسانی به دلیل اسلامی شدن این علوم نیز، از دلایلی بود که در دو سال گذشته، بارها از سوی مسئولان مطرح شده بود. هر چند وزیر علوم ابتدای امسال اعلام کرده بود حوزه های علمیه، در این بازنگری نقش مهمی دارند و حتی حوزه علمیه قم، مسوول تدوین منابع علوم انسانی شده، ولی بسیاری از چهره های دانشگاهی به این موضوع نقد وارد کردند و با اظهار اینکه این علوم انسانی است که باید بگوید چرا و چگونه به آن نیاز داریم و تغییراتش باید چگونه باشد، نقطه نظرات خود را اظهار کردند.

مسئولان وزارت علوم هم وقتی دیدند علاوه بر دانشگاهیان، اهالی مجلس نیز از این حذف، شوکه شده اند، ابتدا، تصمیم گرفتند با تغییر دادن لغات، موضوع حذف رشته ها را کاملا رد کنند. آنها گفتند هیچ رشته علوم انسانی حذف نشده و به دنبال رشته های کارآمد هستیم.

سعید قدیمی،مدیرکل امور آموزشی وزارت علوم گفت: "به دنبال این هستیم که رشته‌های کارآمد و پاسخگوی نیاز جامعه را طراحی و راه‌اندازی کنیم تا بتوانیم ظرفیت‌های مازاد را به این سمت سوق دهیم."

ولی مجلسیها در مقابل استدلالهای مسئولان وزارت علوم و دانشگاه علامه طباطبایی که چرا دانشگاه علامه، ظرفیت 23 رشته علوم انسانی را صفر اعلام کرد، کوتاه نیامدند. رئیس دانشگاه علامه گفته بود: "ما دانشگاهی هستیم که دستور گرفتیم به سمت تحصیلات تکمیلی پیش رویم و دانشگاه بر اساس توانمندی که دارد رشته ها را بالانس می کند به این معنا که یک سال مقطع کارشناسی را تقویت می کند و یک سال کارشناسی ارشد را"

با این وجود، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به ورودیهای 90 دانشگاه گفته بود داوطلبان علوم انسانی فعلا انتخاب رشته نکنند تا تکلیف رشته های حذف شده مشخص شود. به گفته علی عباسپور تهرانی، مجلس به دنبال بازگشت رشته های حذف شده علوم انسانی است و در این باره از مسئولان پاسخ قانع کننده ای می خواهد.

این چنین شد که در نهایت، پس از کش و قوس فراوان اسلامی کردن علوم انسانی در کشور از رفتن به فضا هم سخت‌تر است.

با این حال، حذف، تغییر، به محاق رفتن و هر بلایی که می گویید، ممکن است هر لحظه بر سر علوم انسانی بیاید، چون به قول سعید قدیمی، مدیر کل آموزشی وزارت علوم، " دانشگاه‌ها با توجه به قوانینی که وجود دارد می‌توانند رشته‌ای را از محدوده درسی خود حذف کنند و این امر به خود دانشگاه‌ها مربوط می‌شود و نحوه تصمیم‌گیری آنها."

برای خواندن گزارش های کاملتر، می توانید لینک های زیر را هم بخوانید.

47/233