هیچ رشته علوم انسانی حذف نشده/ به دنبال رشته های کارآمد هستیم

 زهرا تالانی -  چندی بعد هم حمیدرضا آیت‌اللهی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی، گفت که «۳۸ رشته در ۱۲ مقوله حقوق، علوم سیاسی، اقتصاد، علوم تربیتی، مدیریت، زبان ادبیات فارسی، زبان ادبیات انگلیسی، تاریخ، فلسفه، روش‌شناسی، روزنامه‌نگاری، ارتباطات و علوم اجتماعی مورد بازنگری قرار می‌گیرند.»

از طرفی امسال وقتی  داوطلبان از سایت سازمان  سنجش کنکور دفترچه شماره دو را دریافت کردند با دیدن جدول انتخاب رشته های دانشگاهی حیرت زده شدند. چون مثلا در دانشگاه علامه طباطبایی از بین ۱۹ رشته علوم انسانی دانشگاه علامه طباطبایی که مهم‌ترین دانشگاه علوم انسانی ایران است، امسال تنها در شش رشته «حقوق، زبان و ادبیات عربی، زبان و ادبیات فارسی، الهیات و معارف اسلامی، مدیریت بیمه اکو و مدیریت جهانگردی» دانشجو پذیرفته می‌شود.

 و رشته‌های «روزنامه‌نگاری، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، تاریخ، فلسفه، روانشناسی، ارتباطات، علوم تربیتی، حسابداری، مدیریت، مدیریت برنامه‌ریزی آموزشی، آموزش و پرروش کودکان عقب‌مانده ذهنی و پیش‌دبستانی و دبستان و علوم اقتصادی» ۱۳ رشته‌ای هستند که امسال از فهرست رشته‌های این دانشگاه حذف شده‌اند.

سعید قدیمی،مدیرکل امور آموزشی وزارت علوم به خبر آنلاین در مورد حذف رشته ها می گوید که به دنبال این هستیم که رشته‌های کارآمد و پاسخگوی نیاز جامعه را طراحی و راه‌اندازی کنیم تا بتوانیم ظرفیت‌های مازاد را به این سمت سوق دهیم.وی با تاکید بر اینکه هیچ رشته ای حذف نشده و ممکن است متناسب با بازار کار دوباره احیا شود ادامه می دهد: دانشگاه‌ها با توجه به قوانینی که وجود دارد می‌توانند رشته‌ای را از محدوده درسی خود حذف کنند و این امر به خود دانشگاه‌ها مربوط می‌شود و نحوه تصمیم‌گیری آنها.

چرا قبلا وزارت علوم از حذف رشته های علوم انسانی  خبر نداد تا داوطلبان  از این موضوع آگاهی یابند. برخی با رتبه های بالای علوم انسانی از محدودیت انتخاب رشته گلایه دارند؟

بحث کاهش رشته‌ها و کاهش تعداد دانشجویان علوم انسانی به این معنا که امروز در رسانه‌ها مطرح شده است در وزارت علوم مطرح نیست بلکه به دنبال این هستیم که رشته‌های کارآمد و پاسخگوی نیاز جامعه را طراحی و راه‌اندازی کنیم تا بتوانیم ظرفیت‌های مازاد را به این سمت سوق دهیم. سه ویژگی بومی سازی، غنی سازی و ارزش مداری در شاخص های بازنگری سرفصل های علوم انسانی تعریف شد.همچنین 14 رشته در شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان رشته های اولویت دار در علوم انسانی مطرح شدند.

اعلام شده که 13 رشته علوم انسانی امسال حذف شده در حالیکه شما قبلا اعلام کرده بودید که وزارت علوم نگاه حذفی به رشته‌های دانشگاهی ندارد؟

بله اما اگر بررسی ما نشان دهد که آن رشته بدون داوطلب و بازارکار باشد همچنین تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار آن رشته زیاد باشد این کار انجام می شود.البته هیچ رشته ای حذف نشده و ممکن است متناسب با بازار کار دوباره احیا شود.

به همین دلیل دانشگاه علامه طباطبایی رشته هایی مانند روزنامه نگاری و روابط عمومی را حذف کرده است؟

دانشگاه‌ها با توجه به قوانینی که وجود دارد می‌توانند رشته‌ای را از محدوده درسی خود حذف کنند و این امر به خود دانشگاه‌ها مربوط می‌شود و نحوه تصمیم‌گیری آنها. اکنون در برخی رشته‌های علوم انسانی کششی وجود ندارد و این رشته‌ها اشباع شده‌اند.

البته وزارت علوم با دانشگاه علامه طباطبایی در راستای بازنگری سرفصل های دروس علوم انسانی منعقد کرده  و بازنگری رشته های علوم اجتماعی، علوم تربیتی، زبان شناسی، اقتصاد، حقوق و علوم سیاسی بر عهده دانشگاه علامه طباطبایی است.

سهم علوم انسانی از آموزش عالی کشور چقدر بود و اکنون چقدر شده است؟

سهم علوم انسانی از آموزش عالی کشور در حال حاضر ۴۵ درصد است که که در وضعیت مطلوب باید سهم علوم انسانی در آموزش عالی کشور به ۳۶ درصد کاهش پیدا کند.

راهکارهای وزارت علوم برای کاهش سهم علوم انسانی از آموزش عالی کشور چیست؟

در وهله اول دنبال این هستیم که تمام رشته‌های دانشگاهی و بخصوص علوم انسانی را کارآمد کنیم. یعنی رشته‌های علوم انسانی را پاسخگوی نیاز‌های جامعه کنیم و در نهایت بتوانیم سرفصل‌ها را با ارزش‌های پذیرفته شده همراه کنیم. این هدف اولیه وزارت علوم در برنامه پنجم توسعه است.

 هیچ برنامه مدون و مشخصی برای افزایش یا کاهش رشته‌های علوم انسانی یا کاهش تعداد دانشجویان علوم‌انسانی نداریم بلکه برنامه پنجم توسعه تکلیف کرده که رشته‌های علوم انسانی به روز  و سرفصل‌ها، غنی و پاسخگوی نیاز جامعه شوند.

همچنین در راستای بازنگری و اسلامی سازی علوم انسانی دیدگاه های حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری در موضوعات جهان بینی، انسان شناسی و علوم انسانی مطرح می شود.

به عبارتی نیروهای متخصص موجود در حوزه علوم انسانی با نیازهای جامعه هم خوانی ندارند؟

امروز حدود 300 هزار دانشجوی رشته حقوق داریم. اما وقتی کارشناس در حوزه حقوق نفت و انرژی می‌خواهیم تعداد کارشناسان‌مان کم است بنابراین باید برای تربیت نیرو در این گرایش رشته حقوق برنامه‌ریزی کنیم. بسیاری از رشته‌های حقوق نیز به همین شکل است. متخصصان امور شهری را در تمام شهرهای بزرگ نیاز داریم و مسئله پسماند یکی از دغدغه‌های بزرگ شهرهای بزرگ در کشورمان است لذا برای این حوزه نیز باید نیروی متخصص تربیت کنیم.

بنابراین حذف 13 رشته از علوم انسانی به دلیل همین همخوانی نداشتن با نیازها است؟

عمدتاً در رشته‌های علوم انسانی مانند روانشناسی، علوم اجتماعی و حقوق تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار بیشتر هستند. البته آمار دقیق‌تری از فارغ‌التحصیلان بیکار یا افرادی که در رشته تحصیلی‌شان مشغول به کار نیستند را از مرکز آمار ایران کسب می‌کنیم.

محتوای کتب آموزشی هم تغییر می کند؟

بازنگری 380 درس از دروس رشته‌های علوم انسانی را در اولویت قرار دادیم و همچنین تهیه 58 کتاب علوم انسانی را نیز در دستور کار داریم.از اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها و صاحب‌نطران علوم انسانی خواسته شده، دو اصل کلی «جامع‌نگری» و «حفظ نگاه اعتدالی و انتقادی» در بازنگری متون و سرفصل‌های علوم انسانی را مورد توجه قرار دهند. توجه به جامع‌نگری در بازنگری متون علوم انسانی به معنای بررسی دقیق تمام نظریات این حوزه است؛ نقاط ضعف نظریه‌ها باید توسط صاحب‌نظران علوم انسانی بررسی و با تقویت نقاط قوت و توجه به نیازهای امروز، متون در اختیار دانشجویان قرار گیرد.

وضعیت ترجمه‌های علوم انسانی چه می شود؟

با توجه به گستردگی نظریات مطرح شده در حوزه‌های مختلف علوم انسانی، نقاط قوت و ضعف ترجمه‌ها باید توسط متخصصان این حوزه بررسی شود و در این راستا کمیته‌های تخصصی از سوی وزارت علوم و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی تشکیل شده است.ترجمه‌ کتاب‌ حوزه‌های مختلف علوم انسانی باید براساس شاخص‌ها و استانداردهای تعیین شده این حوزه مورد توجه قرار گیرد.

تغییرات کتب درسی امسال اعلام و اجرا می شود؟

هم اکنون در صددیم که تا اول مهر 50 منبع جدید در حوزه علوم ‌انسانی را آماده و به دانشگاه‌ها ارایه کنیم.

این اصلاح و حذف در رشته های علوم تجربی،ریاضی و هنر هم انجام خواهد شد؟

کارگروهی  برای بررسی وضعیت رشته های هنر دانشگاهها تشکیل شده است. با توجه به اینکه کارشناسان اظهار می کردند بسیاری از دانشجویان هنر پس از پذیرش، از ذوق و علاقه خاص برای رشته های هنری برخوردار نیستند، در کارگروه اول بحث دانشجو، ظرفیت و نحوه پذیرش دانشجو در رشته های هنری مورد بررسی قرار می گیرد تا اصلاحات و بازنگریهای لازم در این زمینه انجام شود.

23245