آنفلوانزای خوکی جهانی شد

دکتر علیرضا همایونی مهر*: خانم مارگارت چن، دبیرکل سازمان بهداشت جهانی بالاخره اعلام کرد که بیماری آنفلوانزای نوع آ (اچ.1.ان.1) به مرحله همه‌گیری جهانی رسیده است. این‌که این اعلام رسمی تا چه اندازه بر اقدامات پیشگیرانه دولت‌ها تاثیر می‌گذارد، خیلی مهم نیست، چرا که بیشتر کشورهای جهان هفته‌ها است برای مقابله با این بیماری آماده شده‌اند. اکنون مهم‌ترین پرسش، این است که شیوع آنفلوانزای نوع آ تا چه اندازه می‌تواند خطرناک باشد.

آنفلوانزای خوکی چیست؟
نوع جدید آنفلوآنزای خوکی که در سال 1388 / ۲۰۰۹ در مکزیک و آمریکا کشف شد، ترکیبی از ویروس‌های آنفلوآنزای خوکی، انسانی و حاد پرندگان است. پیش از شیوع آنفلوآنزای خوکی در مکزیک، مواردی از ابتلای گسترده دامی و انسانی به این بیماری در آمریکا در سال 1355 / ۱۹۷۶ و در فیلیپین در سال 1386 / ۲۰۰۷ گزارش شده بود.

علائم آنفلوآنزای خوکی در میان انسان‌ها به آنفلوانزای انسانی یعنی تب، سرفه، گلودرد، سردرد، احساس سرما و خستگی شباهت دارد. برخی از افراد نیز پس از مبتلا شدن به این بیماری دچار اسهال و استفراغ می‌شوند. به علت این شباهت ها پزشکان قادر به تشخیص قطعی آنفلوانزای خوکی نیستند، و تشخیص قطعی آن فقط با انجام تست‌های حساس آزمایشگاهی ممکن است.

ویروس آنفلوانزای خوکی دقیقا مشابه آنفلوانزای معمولی سرایت می‌کند. شما ممکن است از طریق تماس با فرد آلوده و یا لمس سطوح و اشیایی که قبلا توسط این افراد لمس شده‌اند و سپس دست زدن به چشم و دهان و بینی خود به این بیماری مبتلا شوید. در یک فرد آلوده، انتشار این ویروس به محیط از یک روز قبل از شروع علائم بیماری آغاز می‌شود و تا یک هفته پس از ابتلا ادامه می یابد.

به جای ترسیدن چه کنیم؟
به جای این‌که از نام پرهراس این بیماری بترسید، موارد زیر را رعایت کنید.

• دستان خود را مرتب با آب و صابون بشویید، مخصوصا زمانی که عطسه یا سرفه می‌کنید و یا وقتی که از بیرون به خانه باز می‌گردید. و اگر آب و صابون در دسترس نیست، می‌توانید از ژل‌های تمیزکننده دست استفاده کنید.

• از تماس نزدیک با انسان‌هایی که آلوده‌اند، بپرهیزید.

• از دست زدن به اشیا و سطوحی که ممکن است آلوده باشند، مخصوصا در اماکن عمومی بپرهیزید.(مانند میز‌های کافی‌شاپ‌ها و رستوران‌ها، دستگیره درب وسائل حمل و نقل عمومی، نرده‌ها و ...)

• از دست زدن به دهان، بینی و چشمان خود بپرهیزید.

• در صورتی که خود مشکوک به ابتلا به آنفلوآنزا هستید، حتما هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را بگیرید. اگر دستمال به همراه ندارید، هنگام عطسه یا سرفه قسمت داخلی آرنج خود را در برابر دهان و بینی بگیرید تا دستانتان آلوده نشوند.

تا کنون شدت ابتلا به این بیماری در بسیاری از افراد، در حد خفیف و متوسط بوده است. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری بدون بستری شدن در بیمارستان و با دریافت داروهای ضد ویروس (Relenza) و (Tamiflu) بهبودی کامل یافته‌اند.

نکته مهم در مورد ترسی که این روزها نسبت به این ویروس وجود دارد این می باشد که شاید همه‌گیری جهانی این بیماری یا همان پاندمیک شدن (Pandemic) آن مترادف با مرگ‌ومیر فراوان است؛ در صورتی‌که چنین چیزی به هیچ عنوان صحیح نیست. البته ذکر این نکته نیز در مورد سرزمین خودمان نیز خالی از لطف نیست که هرچند در کشور ما خوک وجود ندارد، ولی باید وجود گراز را در ایران که از نظر ساختار سلولی و فیزیو آناتومیک بسیار شبیه به خوک است، مورد توجه قرار داد.

*عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک