مریم صدرالادبایی-امید سلیمی بنی:یکی از پر حرف و حدیث ترین اخبار آبان ماه، ادغام ناگهانی دانشگاه علوم پزشکی ایران در دانشگاه های علوم پزشکی شهید بهشتی و تهران بود. اقدامی که در شامگاه جمعه دوم آبان ماه به روسای مراکز یاد شده اعلام شد و هنوز بعد از گذشت نزدیک به 20 روز، تبعات آن همچنان نامعلوم باقی مانده.این اقدام در ابتدا مورد انتقاد نمایندگان مجلس به خصوص اعضای کمیسیون بهداشت و درمان و آموزش و تحقیقات قرار گرفت و پس از آن، این انتقاد به دانشجویان و اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی سابق ایران رسید. به گونه ای که نامه های متعدد خطاب به وزیر بهداشت و رئیس جمهور نوشته شد. دکتر ابطحی رئیس مرکز ادغام شده نیز در گفتگو با خبرآنلاین گفت دستور نهاد رئیس جمهوری را برای ادغام، اجرا شده و بلافاصله مرضیه دستجردی، وزیر بهداشت گفت همه از این تغییر خوشحال هستند.
با این وجود، پیامدها و تنشهای رسانه ای و آموزشی حاصل از این اقدام، تا به آنجا رسید که رسانه های خبر استعفای وزیر بهداشت را به خاطر فشارهای سیاسی حاصل از این کار، منتشر کردند. خبری که بلافاصله با تکذیب وزیر بهداشت و معاونانش همراه بود. ولی اکنون، دانشگاه علوم پزشکی تهران که بخش بسیار بزرگی از دانشگاه علوم پزشکی ایران سابق را در حیطه خود می بیند، چه خواهد کرد؟ دیدگاه مسئولان و هیات علمی این دانشگاه درباره تغییرات چیست؟ مجلس در این میان چه می گوید؟
میزگرد کافه خبر درباره این سئوالات زمانی تشکیل شد که معاون رئیس جمهور و وزیر بهداشت شب قبل از آن، در برنامه خبری گفتگوی خبری شبکه دو سیما، به بیان دیدگاه های خود پرداخته بودند. وزیر بهداشت ادغام را غیر قابل بازگشت دانسته بود و لطف اله فروزنده گفته بود که در صورت لزوم پستهای جدید برای مدیران سابق دانشگاه، تعریف خواهد کرد.
در میزگرد کافه خبر، دکتر محمد علی چراغی، رئیس دانشکده پرستاری و مامایی دانشکده علوم پزشکی تهران و دکتر مسیح هاشمی، فوق تخصص چشم و عضو هیات علمی دانشگاه سابق علوم پزشکی ایران حضور داشتند. برخی از فعالان مطبوعات نیز در این میزگرد سئوالات خود را مطرح کردند.
میزگرد کافه خبر درباره تبعات این ادغام، با این پرسش اساسی پایان یافت که واقعا مدیران جدید، برای آینده این دانشگاه عظیم، چه برنامه قابل ارائه و منطقی تنظیم خواهند کرد؟ آیا سال آینده، پس از فرونشستن غبارهای حاکی از این تصمیم ظاهرا عجولانه، شاهد افزایش رتبه علمی این دانشگاه خواهیم بود یا آینده، خوابهای دیگری در آستین دارد؟
خبر آنلاین: بهتر است میزگرد را با این سئوال کلی شروع کنیم که اکنون دانشگاه علوم پزشکی تهران، با تغییرات جدید، در بخشهایی که تازه به آن ملحق شده، چه وضعیتی دارد؟
دکتر چراغی:اگر نگاه منصفانه به هر دو دانشگاه داشته باشیم به این نتیجه می رسیم که هر دو دانشگاه دارای نقاط ضعف و قوت بودند، البته تصور می کنم دانشکده پرستاری و مامایی ایران سابق، دارای نقاط برجسته و قوتهای زیادی است که اکنون ما باید در دانشگاه جدید از آن، استفاده کنیم. به عنوان مثال، برنامه استقرار نظام مدیریت کیفیت ISO را در دانشگاه تهران در دست داشتیم که دانشگاه ایران سابق، گواهینامه آن را مدتها پیش، کسب کرده بود. گواهی تعالی سازمانی را هم داشتند و این امر به بنده اجازه می دهد فکر کنم 50 درصد کار در شرایط فعلی، حل شده است و برای 50 درصد بقیه که دانشکده پرستاری و مامایی تهران است، می توانیم از تجربه قبلی استفاه کنیم.
از سوی دیگر، در مورد معاونتها هم باید نکته ای را در نظر داشته باشیم. در دانشکده پرستاری تهران برای تسهیل امور در چارت سازمانی، به طور مشخص، 3 پست معاونت ستاره دار در نظر گرفته بودیم. این برای اهل فن، کاملا مفهوم است که چقدر این معاونتها می توانند کارها را راحت کنند. ولی در دانشکده سابق ایران، دو معاونت ستاره دار وجود داشت. اکنون با این ادغام، می توان امیدوار بود، کارها با راحتی بیشتری در دانشگاه مجموع فعلی، انجام شود.
دکتر هاشمی: اولا باید تاکید کنم هنوز قسمتهایی از هیات علمی دانشگاه ایران، اسم این کار را ادغام نمی گذارند. ادغام و به هم پیوستن تعریف دارد. ما ادغام، موضوع شناخته شده ای است که به خاطر مسایلی مانند کم بودن بودجه، مشکلات اقتصادی، نداشتن مشتری و دانشجو و برخی مسایل زیست محیطی و مشکلاتی مانند قرار داشتن روی گسل و ... بین دانشگاه ها به وجود می آید. برای این ادغام، برنامه فصل و تکمیل شده ای بر اساس کاهش هزینه ها و یا افزایش درآمد نوشته می شود با تمام جزئیات و به طور مثال، 2 هزار صفحه حجم خواهد داشت و زمان بندی مشخص دارد. ولی کاری که با یک نامه و در یک شب انجام گیرد، قطعا موضوع جدیدی است که باید به نام خود آن را ثبت کنیم.
در ایران، ما نیاز به ازدیاد دانشگاه داریم و فعلا هم دانشگاه ها را زیاد می کنیم چون نیاز کشور است. تنها دانشگاهی که در سالهای گذشته منحل شده، دانشکده پزشکی فاطمیه قم بود که به دلیل مدیریت ضعیف، نارضایتی دانشگاهیان، اعم از استاد و دانشجو و نداشتن مریض و فشار دانشجویان و بسیاری از مسایل منحل شد و تازه این مسئله، نزدیک به 2 سال طول کشید. یک شبه نبود.
خبر آنلاین: با وجودی که در این میزگرد قصد نداریم دلایل این کار و آنچه گذشته را بررسی کنیم، چرا این موضوع را استثنایی می دانید؟
دکتر هاشمی: ببینید، طرفین ماجرا از این ادغام خبر نداشتند . هر دو در مجارت هم و با یک تیپ بودند، یعنی تیپ یک، این کار، بدون مطالعه انجام شده بود. هیچ مطالعه ای روی صرفه اقتصادی، کوچک شدن تشکیلات، امکان هم افزایی و انحلال برخی قسمتها انجام نشده بود. در سطح وزارت بهداشت نیز بسیاری از معاونان از این موضوع خبردار نبودند و یا اظهار بی اطلاعی کردند. زمان برای این کار تعیین نشد و به یک شب، همه چیز انجام شد.
دکتر چراغی: ببینید آقای دکتر، ما یک واقعیت داریم، یک حقیقت. واقعیت این است که حتی من هم به عنوان یک مدیر ارشد از این تغییرات تا لحظه ابلاغ، یعنی شنبه صبح، خبر نداشتم. حقیقت هم این است که به قول انگلیسی ها، هیچ چیز در زیر آفتاب تابان، موضوع جدیدی نیست. واقعیت این است که دستوری داده شده، احکامی صادر شده و ما می توانیم دو موضع داشته باشیم. موضع اول این است که خود را از واقعیتها جدا کنیم و دنبال این باشیم که شکل دیگری به کار بدهیم و موضع دوم، این است که دست به دست هم دهیم تا خروجی مناسب برای این کار، در نظر گرفته شود، یعنی دانشجویان باسوادتر، سطح علمی بالاتر و در یک کلام، خدمات با کیفیت تر داشته باشیم. در دانشگاه تهران، ما 650 دانشجوی پرستاری و مامایی در مقاطع مختلف کارشناسی تا دکترا داشتیم و با تغییرات فعلی، این رقم تا 1500 نفر افزایش پیدا کرده. از منظر دیگر، این تعداد دانشجو، استادانی که برایشان است، کمتر از 90 نفر هستند. یعنی نسبت یک به 17 را برای استاد و دانشجو داریم. نرم جهانی این نسبت، 10 به 1 است، ما می توانیم این تغییر را فرصتی بدانیم برای جذب نیروی علمی بیشتر، بالا بردن سطح علمی و تسهیل فرآیند پژوهش و تحقیق و تبدیل آن به مقالات دارای رتبه علمی. در حال حاضر، دوستان در معاونتهای دانشکده، ماموریت پیدا کرده اند اوضاع را تحلیل کنند. داشته ها را بسجند و احتمال تجمیع را در دانشکده توحید بررسی کنند. زیر ساختهای جدید باید به وجود باید. چه ایرادی دارد با نگاه جدید، تجربه جدیدی را پشت سر بگذاریم که نتیجه آن، قطعا دستاوردهای علمی بالاتر و بیشتری برای جامعه علمی کشور است؟
همچنین امیدواریم بتوانیم با جذب استادان بیشتر و ارائه خدمات با کیفیت تر آموزشی نسبت فعلی دانشجو به استاد را که 17 به 1 است در حد استاندارد جهانی یعنی 10 به یک نزدیک کنیم و با استخدام اعضای هیات علمی که تسلط کامل به زبان انگلیسی دارند، دانشگاهی بین المللی با جذب دانشجویان پایه اول از کشورهای خارجی، سطح علمی دانشکده پرستاری و مامایی را بالا ببریم.
خبر آنلاین: آقای دکتر هاشمی، شما این تغییرات را برای بالا بردن سطح علمی دانشگاه، بی تاثیر می دانید؟
دکتر هاشمی: ببینید، وقتی ما می توانیم درباره چیزی اظهار نظر کنیم که نقاط وقت و ضعف آن را بدانیم. باید برای اظهار نظر، شناخت داشت کلیاتی بیان می شود که نمی تواند ابهامات را رفع کند. پیش بینی خودم این است که هیچ اتفاقی تا مدتها در دانشگاه سابق ایران نخواهد افتاد. به بیان دیگر، زمانی که در دانشگاه تهران، 2 گروه تخصصی اطفال، قلب و داخلی وجود دارد، با این تغییر، این تعداد گروه ها به 3 خواهد رسد. مدیران گروه ها ابقا شده اند. ریاست بیمارستانها و مراکز ابقا شده اند و تغییر مکان و محل کار اعضای هیات علمی هم نخواهیم داشت. این چیزی است که سیاستهای آقای دکتر لاریجانی نشان می دهد. چرا؟ چون از قبل، طرحی برای این ادغام وجود نداشته. به نظر نمی آید تا 2 الی 3 سال آینده، تغییر قابل ملاحظه ای از لحاظ کوچک سازی نیز به وجود بیاید. بلکه پیش بینی می کنم حداقل 5 درصد افزایش نیروی جدید برای هماهنگی بیشتر بین گروه های مختلف نیز داشته باشیم.
خبرآنلاین: آقای دکتر چراغی، آیا شما هم تصور می کنید ادغام دانشگاه ایران، به کوچک سازی منجر نمی شود؟
دکتر چراغی: چیزی که مطمئنم این است که تاکنون درخواست انتقال به استان البرز از سوی کارکنان، هیات علمی و دانشجویان در دانشکده ای که بنده کار می کنم، نداشته ایم. تصور می کنم با جذب نزدیک به 60 نفر هیات علمی جدید برای پوشاندن فاصله نسبت استاد و دانشجو، طبیعتا افزایش نیرو نیز داشته باشیم. در حال حاضر، استادی در دانشگاه تهران، همزمان 6 پایان نامه را در دست دارد و این یعنی، پایین آمدن کیفیت کار. از سوی دیگر، تعداد زیادی از استادان در سن بازنشستگی هستند و باید به زودی نیروی جایگزین برای آنها معرفی شود. احتمالا نیازهای نوپدید دیگری نیز به وجود می آید مانند ایجاد دوره های جدید که منجر به گسترش و توسعه دانشگاه تهران خواهد شد. در نتیجه تصور نمی کنم حداقل از لحاظ آموزشی، کوچک سازی در دانشکده پرستاری و مامایی به وجود بیاید.
قبول دارید ابقا روسای دانشگاه ها توسط دکتر لاریجانی نشان از عزم دانشگاه تهران برای کم کردن تبعات این اقدام و رفع ابهامات دارد ؟
دکتر هاشمی :بله آقای دکتر لاریجانی، رئیس محترم دانشگاه علوم پزشکی تهران تمام نیروی خود را صرف برگزاری نشست با مدیران گروه ها، بخشها، مدیران میانی دارد. با وجودی که این اقدام در خور ستایش است، ولی ابهامات زیادی باقی مانده که به نظر می رسد به دلیل غافلگیر شدن مدیران دو دانشگاه، هنوز کسی، پاسخ درخوری برای آن ندارد. ایشان تعداد زیادی از مدیران را ابقا کرده و سعی می کند جو اطمینان و اعتماد را در بین هیات علمی به وجود بیاورد، ولی به دلیل اینکه خودش نیز در جریان تغییرات ناگهانی نبوده، فعلا نمی تواند پاسخی برای ابهامات داشته باشد و این برای هیات علمی یک دانشگاه جای ابهام دارد.
خب به نظر شما برای رفع این ابهامات چه باید کرد؟
دکتر هاشمی :ممکن است اگر سازماندهی و ساماندهی به نحو خیلی عالی انجام شود، بهینه سازی در کارها به وجود بیاید، آن وقت می توان انتظار داشت جمع بین 2 و 2 از 4 بالاتر برود، ولی در حال حاضر، طرحی برای این موضوع در نظر گرفته نشده است.
ما انتظار داریم همانطور که آقای دکتر لاریجانی، به افراد و مدیران گروه ها و روسای بیمارستانها اطمینان دارد و آنها را ابقا کرده، برای چشم انداز آینده نیز برنامه دقیقی ارائه کند تا حس بلاتکلیفی در کارکنان از بین برود. این خیلی برای هیات علمی مهم است که بداند قرار است در آینده، چگونه کار کند و به کدام اهداف، دست پیدا کند.
هیات علمی هم زبان برنامه راهبردی را خوب می داند. مدیران محترم دانشگاه تهران باید برای برقراری ثبات و بازگشت اوضاع به شرایط قبلی، ابتدا باید برنامه راهبردی خود را به دانشگاهیان ارائه کنند. این خیلی مهم است. مسئله ای که تاکنون اتفاق نیفتاده است.
خبرآنلاین: آقای دکتر چراغی! شما به عنوان یک مدیر ارشد در دانشگاه با این نظر دکتر هاشمی موافقید که در آینده نزدیک ممکن است دستاوردهای قابل توجهی برای این ادغام نتوان متصور شد؟
دکتر چراغی: نگاه من این است که این مسایل، طبیعی و عادی است. فرایند باید طی شود و عملا واقعیتها نشان می دهد زمان زیادی را برای قانع سازی، اطلاع رسانی و مسایل حاشیه ای از دست داده ایم. درست است که اگر قبل از ادغام به من می گفتند این کار را انجام بده، مدتها مطالعه می کردم و همه جوانب را می سنجیدم و بعد این کار را انجام می دادم. از طرف دیگر، فکر می کنم در مدتی که گذشته و با جلساتی که دکتر لاریجانی و دیگران با دانشجویان، کارکنان و هیات علمی داشته ایم، بسیاری از مشکلات برطرف شده. ابهامات را توانسته ایم پاسخ دهیم و اطمینان دانشجوها را جلب کرده ایم.
از سوی دیگر خروجی هر چه بهتر باشد، نتیجه اش را مردم می برند. فرمایش آقای دکتر هاشمی را قبول دارم. این زمانها که صرف اعتراض و انتقاد و اظهار نظر شد، می توانست صرف نوشتن و ویرایش مقالات و پایان نامه شود تصور می کنم در بحثهای کارشناسی، مشکل چندانی پیش نیاید و کلاسها برگزار شود، ولی در تحصیلات تکمیلی و برنامه های توسعه ای احتمال می دهیم در یک دوره کوتاه، کندی در کارها اتفاق بیفتد و وقفه ای اگر باشد، همین اتلافهاست که به زودی رفع می شود و امیدواریم با ثبات در اوضاع، بتوانیم هم افزایی بیشتری در کارها داشته باشیم.
نظر شما