سخنگوی شورای نگهبان: نظام ما نیمه پارلمانی- نیمه ریاستی است

یاسرفاتحی: از جمله نهادهایی که دیدگاهش در خصوص «در راس امور بودن یا نبودن مجلس» مهم به نظر می رسد شورای نگهبان قانون اساسی است. به همین جهت رسانه ها نشست خبری سخنگوی شورای نگهبان را غنیمت شمرده و مصرانه از کدخدایی خواستند که روشن و شفاف در این خصوص موضع گیری کند.

هر چند از آخرین باری که سخنگوی شورای نگهبان میان خبرنگاران حاضر شده بود حدود یک ماه و نیم می گذرد ولی حتی بعد از این همه غیبت، رسانه ها سوالات زیادی از وی نداشتند و عمده سوال نمایندگان رسانه ها معطوف به مناقشه رییس دولت و نمایندگان خانه ملت در خصوص راس امور بودنشان بود.

به گزارش خبرآنلاین از نظر عباسعلی کدخدایی که خود عضو حقوقدان شورای نگهبان قانون اساسی است در راس امور بودن مهم نیست، بلکه مهم این است که این قوه یا نهاد بتواند در چهارچوب وظایفی که قانون برایش مشخص کرده خوب عمل کند.

سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری صبح امروز در واکنش به سوالی در مورد آیا مجلس در راس امور است یا خیر؟ گفت: در چهارچوب قانون اساسی وظایف قوای سه گانه و شاید نهادها مشخص است. اینکه بگوییم کدامیک در راس هستند مشکلی را حل نمی‌کند. مهم این است که در چهارچوبی که قانون برای آن ها مشخص کرده است حرکت کنند.

وی تاکید کرد: اگر همه در چارچوب عمل کنند همه در راس امور هستند.

اما به نظر اظهارات کدخدایی سایر خبرنگاران را قانع نکرد. چرا که خبرنگار دیگری این بار شورای نگهبان را محور قرار داد و با اشاره به اینکه این نهاد مصوبات مجلس را بررسی می کند از سخنگوی شورای نگهبان خواست تا در خصوص «در راس امور نبودن مجلس» و «تحت الشعاع قرار دادن شورای نگهبان» موضع گیری کند. ولی کدخدایی با بیان اینکه «اظهارات هیچ فردی شورای نگهبان را تحت الشعاع قرار نمی دهد» تصریح کرد: شورای نگهبان نسبت به هر مصوبه‌ای که برایش ارسال شود اظهارنظر می‌کند و بر آن نظر هم  باقی است.

جالب توجه تر، سوال دیگر خبرنگاران در این خصوص بود. یکی از خبرنگاران از کدخدایی پرسید مجلس از آنجا ادعای در راس امور بودن را دارد که می تواند دولت را استیضاح و عزل کند، آیا دولت این اختیار را دارد تا نماینده ای را عزل کند؟

این بار نیز سخنگوی شورای نگهبان با لبخندی پاسخ گفت: در قانون اساسی برای همه‌ی قوا اختیارات و وظایفی ترسیم شده است و همه باید در همین چارچوب حرکت کنند. فرض ما این است که باید همه‌ی قوا با یکدیگر در جهت اداره، رشد و توسعه‌ی کشور گام بردارند.

نظام ما نیمه پارلمانی، نیمه ریاستی است
کدخدایی در پاسخ به سوالی در خصوص پارلمانی یا ریاستی بودن نظام جمهوری اسلامی ایران به عرف دانشگاه ها استناد کرد و گفت: آنچه که در دانشگاه ها مطرح می شود این است که نظام ما نیمه پارلمانی- نیمه ریاستی است.

سوالات متعدد خبرنگاران در خصوص «در راس امور نبودن مجلس» در خلال این نشست خبری برای کدخدایی غیرمنتظره بود. چرا که وی در پاسخ به سوالی که بعد از آن کسی در این خصوص سوال نپرسید گفت«بزنید شورای نگهبان در راس امور است».

سخنگوی شورای نگهبان تاکید کرد: اینکه یکی بر دیگری برتری داشته باشد را باید در جای دیگر بررسی کرد. زیرا هر کدام از این حرف ها بار سیاسی دارد.

وی در ادامه با یادآوری اینکه نظام ما نیمه پارلمانی، نیمه ریاستی است خاطرنشان کرد: نظام جمهوری اسلامی ایران یک دموکراسی گسترده دارد که مجلس است و دارای یک دموکراسی متمرکز است که ریاست جمهوری است و ما باید در این چارچوب اظهارنظر کنیم.

تا زمانی که مصوبات به دست ما نرسد اظهارنظر نمی کنیم
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوال خبرآنلاین در خصوص تبعات منفی تاخیر ارایه و تصویب برنامه پنجم تنها به این نکته اکتفا کرد که شورای نگهبان نمی تواند در مورد طرح ها، لوایح و مصوباتی که هنوز در مجلس باقی مانده و در دست بررسی است یا در هیات دولت بررسی می شود پیشاپیش اظهارنظری داشته باشد. تا زمانی که مصوبه ای به دست ما نرسیده هیچ گونه اظهارنظری نمی توانیم بکنیم.

وی در ادامه گفت: ما در بررسی مصوبات و قوانینی که در مجلس مطرح می‌شود ملاک‌ هایی را از جمله قانون اساسی، شرع مقدس و سیاست‌های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری را در نظر داریم. در این چارچوب اگر مغایرتی وجود داشته باشد تبعا مصوبه با ایراد مواجه خواهد شد. در غیر این صورت عدم مغایرتش اعلام می شود.

سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به این سوال که آیا شورای نگهبان قبل از تصویب برنامه پنجم در مجلس نظر خود را به آنها اعلام می‌کند؟ گفت: به صورت رسمی چیزی را اعلام نمی‌کنیم اما گاهی اوقات که از ما اظهارنظر بخواهند، ارائه می‌دهیم. تا زمانی که مصوبه‌ای در اختیار ما نباشد هرگونه اظهارنظر ما مشورتی است.

عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به سوال دوم خبرآنلاین مبنی بر اینکه آیا شورای نگهبان برنامه ای برای بررسی میزان تحقق اهداف در نظر گرفته شده در سند چشم انداز بیست ساله دارد گفت: وظیفه قانونی نداریم و در چارچوب اختیارات باید از ما انتظار داشته باشید.

وی در خصوص ضرورت این امر خاطرنشان کرد: بایستی ضرورت آن را از مسئولان محترم قوه مجریه و مقننه بیان کنند.

همچنان مشغول دعا کردن هستیم
سخنگوی شورای نگهبان که در جلسه قبلی در واکنش به عدم اجرای قوانین توسط دولت به شوخی گفته بود «باید برای اجرای قوانین دعا کنیم»، این بار نیز به این جمله متوسل شد.

وی در پاسخ به سوال خبرنگاری که گفت رویکرد دولت در قبال اجرای قوانین تغییر نکرده و همچنان قوانین را اجرا نمی کند گفت: اجازه می‌دهید شوخی دیگری کنم. ما همچنان مشغول دعا کردن هستیم، شما هم دعا کنید. زیرا راهکار دیگری نداریم و این موضوع در چارچوب وظایف شورای نگهبان نیست و باید به دنبال راهکارهای دیگر باشیم.

پایان کار کارگروه مشترک دولت، مجلس و شورای نگهبان
عضو حقوقدان شواری نگهبان در خصوص کمیته مشترک دولت و مجلس اظهار بی اطلاعی کرد ولی در خصوص کارگروه مشترک دولت، مجلس و شواری نگهبان خاطرنشان کرد: این کارگروه که بعد از دستور مقام معظم رهبری شکل گرفت بیش از 17 جلسه با حضور نمایندگان دولت، مجلس و صاحب نظران حقوقی تشکیل داد و کار خود را پایان داد.

وی افزود: امیدواریم نتیجه و گزارش نهایی آن آماده و هرچه زودتر خدمت مقام معظم رهبری ارائه شود.

صلاحیت اعضای مشارکت و مجاهدین در انتخابات آینده
اما کدخدایی در بخش دیگر این نشست در واکنش به میزان تاثیر تصمیم قوه قضاییه مبنی بر انحلال دو حزب اصلاح طلب بر بررسی صلاحیت اعضای آن ها در انتخابات های آتی گفت: الان نمی‌توانیم اظهارنظر قطعی را اعلام کنیم اما یکی از مراجع چهارگانه که برای شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت افراد معتبر است آرای محاکم دادگستری است. آرایی که نسبت به هر شخصی صادر شده در نظر گرفته می‌شود و چون نگاه به اشخاص است، احکام را نسبت به اشخاص در نظر می‌گیریم.

خبرنگار دیگری با اشاره به اظهارنظر دبیرکل حزب موتلفه اسلامی مبنی بر اینکه اجازه ندهیم هیچ نامحرمی به مجلس راه یابد سوال کرد آیا این گونه اظهارنظرها به نوعی تضعیف جایگاه نظارتی شورای نگهبان نیست و آیا در مجلس هشتم نامحرمی راه یافته است؟ 

سخنگوی شورای نگهبان اظهار کرد: ملاک بررسی صلاحیت‌ها برای شورای نگهبان مواردی است که در قانون انتخابات ذکر شده است تا آنجایی که قانون به ما اجازه دهد بررسی‌های خود را انجام خواهیم داد و شورای نگهبان نمی‌تواند اجازه دهد به کسانی که فاقد صلاحیت باشند به مجلس وارد شوند ولی اگر مشکلی نداشته باشند تایید صلاحیت خواهند شد.