ناگفته های مدیرعامل شرکت ملی نفت در کافه خبر/از حمایت مشایی بی خبرم

آذرجزایری: حضور وی در نفت همزمان شد با حضور تیم همراه میرکاظمی به وزارتخانه نفت تیمی که معروف به مدیران بازرگانی شدند.شاید برای همین باشد که حضوراو در نفت بسیار حاشیه ساز شد.چراکه کارشناسان از حضور افراد غیر متخصص به نفت گلایه مند بودند و حضور احمدقلعه بانی از صنعت به نفت برای خود ماجرایی شد.تا جاییکه بسیاری از کارشناسان و رسانه ها به انتقاد از عدم شناخت وی نسبت به نفت پرداختند.به هرحال در طی مدیریت یکسال و چندماهه این مدیر اگرچه تولید نفت روند نزولی در پیش گرفت اما استدلال های وی برای این کاهش تولید شنیدنی است.مدیرعامل شرکت ملی نفت در یکی از بعدازظهرهای پاییزی مهمان کافه خبر بود. قلعه بانی در شرایطی پا به کافه خبر گذاشت که خبرآنلاین خود یکی از منتقدین اصلی نحوه مدیریت وی طی این دوران بوده است.مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانید:
آقای قلعه بانی بهتر است گفت وگو را با علت هجرت شما از صنعت به نفت آغاز کنیم.چطور شد که شما پس از سالها فعالیت در بخش صنعت کشور پذیرفتید یکباره به نفت بیایید؟
برای یک مدیر حرفه ای فرقی نمی کند که در چه جایگاهی قرار بگیرد مهم این است که باید نحوه مدیریت را درست بلد باشد . آمدن بنده به نفت هم چند فرآیند داشت و من هم به راحتی چنین تصمیمی را نگرفتم .
یعنی شما جواب "نه" هم برای پذیرفتن این سمت داده بودید؟
بله؛ حدود 5-6 ماه از آمدن میرکاظمی به نفت گذشته بود و من تازه از سازمان گسترش و نوسازی بیرون آمده بودم که آقای میرکاظمی من را به دفترش دعوت کرد و در همانجا چنین پیشنهادی به بنده داده شد . من هم خواستم که فکر کنم و بعد جواب بدهم . بعد از آن دوباره به من زنگ زدند اما باز این تماس را جدی نگرفتم و بالاخره پس از تماس مجدد و با تأخیر به دفتر میرکاظمی رفتم و در این دیدار بود که بالاخره من حاضر به حضور در نفت شدم .
پیش از آن آشنایی با آقای میرکاظمی داشتید؟
یک آشنایی قبلی وجود داشت اما مستقیم با هم کار نکرده بودیم .
این آشنایی به چه زمانی بر می گردد ؟
زمانیکه من مدیریت سایپا رابرعهده داشتم . میرکاظمی استاد دانشگاه و رئیس هیأت مدیره انجمن لجستیک ایران بود.برهمین اساس ایشان برای یک پروژه لجستیک به سایپا آمدند و آشنایی ما از همانجا کلید خورد.ولی با هم کار نکرده بودیم.اما با نگاه مدیریتی وی کم و بیش آشنا بودم چرا که براساس همین پروژه ایشان ایده هایی ارائه کرده بودند که خودش شناختی را ایجاد کرده بود .
در شرایطی که یک بار نشستن بر مسند مدیریت نفت را رد کرده بودید چه شد که یکباره تصمیم به پذیرش این سمت گرفتید؟
در جلسه آخری که بالاخره بعد از یکی دوساعت گفت وگو با میرکاظمی قرار بر نشستن من بر صندلی نفت شد به نظرم آمد که در بسیاری از ایده های مدیریتی به خصوص نحوه جذب سرمایه گذاری در این بخش با یکدیگر هم عقیده ایم . به هرحال من پیش از رفتن پیش ایشان مقداری در مورد وضعیت آن روزهای نفت تحقیق کرده بودم یا شاید اسم آن را بگذاریم کنجکاوی ، بهتر است . اما ایشان خیلی در مورد چگونگی جذب سرمایه در این صنعت بسیار حرف زدند و نظرات خوبی ارائه کردند.در این جلسه حتی آقای میرکاظمی به این نکته اشاره داشتند که اگر تا چند سال آینده سرمایه لازم در نفت تأمین نشود چه اتفاق هایی برای این صنعت می افتد و کشور دچار چه مشکلاتی می شود.در مورد میادین مشترک و حذب سرمایه در این بخش هم بسیار صحبت شد و به نظر رسید شرایط به نحوی است که باید هر چه زودتر دست به کار شد و برای آن فکری کرد.
اینکه می گویند شما از نیروهای امین آقای مشایی هستید و از سوی ایشان برای نشستن بر مسند مدیریت نفت سفارش شده بودید ، درست است ؟
آقای مشایی را تنها چند بار آن هم به صورت خیلی کوتاه در جلسات دیده ام . البته برای ایشان احترام قائلم اما اینکه مشایی سفارش من را برای مدیریت نفت کرده باشد یا نه؟ واقعا نمی دانم.شاید هم اینکاررا ایشان کرده باشند اما من واقعاً از آن بی خبرم.
همکاری یا برخوردی با ایشان در زمان مدیریتتان در سایپا یا سازمان گسترش هم نداشتید؟
در آنزمان شاید ایشان را یکی دو بار دیده باشم اما بیشتر نه.
درست متوجه شدم، حضور شما در نفت با نظر آقای احمدی نژاد بوده است؟
خب به هر حال باید بدانیم که یک سری شاخص های عملکردی وجود دارد که می توان با آن مدیران را ارزیابی کرد . به هرحال عملکرد من در سایپا و سازمان گسترش بر هیچ کس پوشیده نیست.

البته کارشناسان نسبت به عملکرد شما در شرکت های سایپا و گسترش و نوسازی هم نقدهایی دارند؟
من سال 80 به سایپا رفتم . بررسی عملکرد من نسبت به دوره های گذشته و حتی بعد از من به راحتی قابل بررسی است . من در سایپا به نحوی مدیریت کردم که علاوه بر اینکه قیمت خودرو را کاهش دادم اما سود شرکت افزایش پیدا کرد . در هیچ شرکت خودروسازی داخلی و حتی خارجی رشد تولید سالیانه 30 درصدی تولید دیده نمی شود اما من اینکار را انجام دادم . البته نمی گویم بنده همة اینکار را کردم اما روشی به کار گرفتم که تمام مدیران سایپا واقعا همکاری کردند و این نتیجه همکاری همه مدیران با یکدیگر بود . در سازمان گسترش و نوسازی هم همینطور بود . طرح هایی که من روی آنها سرمایه گذاری کردم در دوران 18 ماهه مدیریتم در این شرکت دوسال گذشته به بهره برداری رسید . یا حتی افزایش میزان خصوصی سازی و برنامه ریزی برای افزایش آن در زمان مدیریت من در این شرکت را بررسی کنید همه گواه این نکته است که ما توانسته ایم کار را به صورت جدی جلو ببریم و حتی رشد چشمگیری هم در این بخش ها داشته باشیم .
اما فکر می کنم این عملکرد خوب شما در نفت کمی خدشه دار شد ؟
باید به این مساله توجه کرد که تحقق برنامه های یک مدیر در نفت به زمان بیشتری نیاز دارد در شرکت هایی چون سایپا می توان عملکرد یک مدیر را بعد از یکی دوسال بر مبنای سود و زیان ارزیابی کرد اما در نفت اینگونه نیست . با اینحال شما دیدید که در سال گذشته به نسبت سالهای پیش ما بیشترین سرمایه را در نفت جذب کردیم . در سال 88 ، بالاترین میزان سرمایه جذب شده در نفت 11 میلیارد دلار بود که ما در سال 89 آن را به 18 میلیارد دلار رساندیم . ضمن اینکه در تاریخ سابقه نداشته سازمان یا شرکتی موفق شود بیش از 4 هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت ریالی بفروشد که ما اینکاررا انجام دادیم . فروش این اوراق دو تا حسن دارد . اول اینکه بودجه لازم برای سرمایه گذاری در نفت جذب می شود و دوم اینکه پول های سرگردان که هر روز به یک جای اقتصاد ضربه می زند جمع و در بخش تولید سرمایه گذاری می شود.
آقای مهندس تمام فرمایشات شما درست ؛ اما بهتر از ما می دانید که در حال حاضر 20 میدان نفتی که قرار بود سال گذشته به مرحله بهره برداری برسند همچنان بلاتکلیفند . حتی طرح های نمک زدایی میدان ها با تأخیر مواجه است . توسعه فازها در پارس جنوبی به شدت عقب است . اگر واقعاً این سرمایه جذب شده پس باید نشانی از آن در پروژه های نفتی دیده شود . واقعاً در چنین شرایطی دلیل این همه تأخیر در پروژه های نفتی چیست ؟
درست است خیلی از پروژه ها یا متوقف بود یا کند به دلایل مختلف از جمله بودجه ، افزایش نرخها ، با برنامه ریزی که انجام شد از حالت رکود خارج و شتاب بیشتری پیدا کرد امید است که اواخر امسال تا سال آینده وارد مدار بهره برداری شود . اما متأسفانه فرایند تعریف پروژه تا برگزاری مناقصات تا شروع کار و اجرای آن خیلی طولانی است و همچنین تأمین منابع مالی دچار مشکل است آنهم تمهیداتی اندیشیده شده و ما سعی داریم که آن را کوتاه کنیم .
البته فکر می کنم همه ناکامی ها را نمی شود به نام طولانی بودن فرایند اجرای یک پروژه تمام کرد ، ضعف مدیریتی هم در مناطق نفتی وجود دارد؟
بله قبول دارم یک بخشی از مشکلات به سیستم مدیریتی ما برمی گردد . همه مشکلات را نباید در کمبود منابع مالی جستجو کرد باید روش مدیریت را عوض کرد . باید فرآیندهای جدیدی تعریف کرد بخشی انجام شده است و بخشی در حال انجام است . بنابر این در حال حاضر ما ضعف سیستم مدیریتی در برخی از شرکتها داریم . مشکل سرمایه گذاری وجود دارد و البته زمان اجرای پروژه ها نیز بسیار طولانی است که ما سعی داریم تمام این مسایل را برطرف کنیم . ضمن اینکه اساسی ترین بحث ترس مدیران از اجرای پروژه ها با اتکاء به منابع نفتی است . چرا که نگران هستند تعهدی بدهند اما پروژه دیر به مرحله اجرا برسد و بازپرداخت تعهدات سر برسد . دراینصورت مشکلات عدیده ای ایجاد می شود برای همین است که برخی از مدیران از پذیرفتن چنین ریسک هایی خودداری می کنند در صورتیکه من معتقدم که باید ایستاد و تا آخر کار را تمام کرد و کلیه ریسک ها را پذیرفت.
فکر کنم پروژه های پارس جنوبی زودتر از دیگر پروژه ها عملکرد شما را نمایان کنند؟
سال آینده انشاءالله فاز 12 به بهره برداری خواهد رسید و با توجه به تأمین به موقع منابع مالی آن توسط شرکت نیکو امیدواریم که این وعده محقق شود . فاز 17 و 18 درست است که تأخیر دارد اما اواخر امسال یا سال آینده بهره برداری از آنها آغاز خواهد شد . فاز 15 و 16 هم انشالله سال آینده وارد مدار تولید خواهد شد . البته پارس جنوبی عملکرد اینجانب به تنهایی نیست بلکه کار زحمتکشان بسیاری از قبیل مدیران و کارکنان نفت و گاز پارس و پیمانکاران بخصوص پیمانکاران داخلی که با تمام تلاش مشغول به انجام وظیفه هستند و همچنین حمایت مسئولین و هم مشارکت مردم ما در تأمین منابع مالی آن است .
فاز 15و16 که قرار بود زمستان امسال وارد مدار بهره برداری شود.ظاهراً شرکت ملی گاز روی این دو فاز برای تأمین گازفصل سرما و برداشت روزانه 15 میلیون متر مکعب حساب کرده است ؟
بله برنامه ریزی ما هم همین است که 15 میلیون متر مکعب گاز را از این دو فاز به شرکت گاز تحویل تا شرکت ملی گاز به مشکل جدی بر نخورد.
همچنان امیدوارید که پارس جنوبی را 36 ماهه به سرانجام برسانید؟
اگر ما از ابتدای امسال تا سال 93، 55 میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه گذاری کنیم مجموع درآمدمان از این میدان تا سال 1404 حدود 1320 میلیارد تومان برآورد می شود.
این درشرایطی است که بازپرداخت این 55 میلیارد دلار و آنچه هزینه شده تاکنون سرمایه گذاری ، تنها 77 میلیارد دلار خواهد بود . ضمن اینکه باید هزینه نگهداری و جاری را هم سالیانه حدود 4 میلیارد دلار تخمین زد . بنابر این این آمار به راحتی نشان می دهد که اگر می خواهیم به این درآمد چشمگیر برسیم باید تو این سالها سرمایه گذاری در پارس جنوبی را به صورت جدی پیش بگیریم . متأسفانه حتی برای فروش اوراق مشارکت هم جلوی ما مقاومت می شود که من در همانجا هم گفتم که نه تنها امسال باید کنار ما بایستید بلکه سالهای بعد هم باید همچنان برای به سرانجام رسیدن این میدان به ما کمک کنید . چون بالاخره این 55 میلیارد دلار نیاز به بازپرداخت دارد اگر درآمدی نداشته باشیم که نمی توانیم بازپرداخت 77 میلیارد دلاری را جوابگو باشیم . بنابر این این حرفها و آمار و رقم ها نشان می دهد که ما حتی یک لحظه هم نباید غفلت کنیم . برای همین است که شخص بنده روزهای شنبه و یکشنبه با تشکیل جلسات مختلف به بررسی وضعیت پارس جنوبی می پردازم تا شاید این پیگیری ها و همکاری ها ، ما را به هدف اصلیمان در سال 93 برساند .
آقای قلعه بانی اشاره ای داشتید به بحث جذب 18میلیارد دلار سرمایه اما متأسفانه نقد زیادی به نحوه جذب این منابع مالی وجود دارد.برخی معتقدند شما بانک ها را در اجرای پروژه ها دخالت داده اید درحالیکه بانک ها فقط باید در بخش سرمایه گذاری و فاینانس مشارکت کنند؟
نه اصلا به هیچ وجه اینگونه نیست . تمام این 18 میلیارد دلار از طریق فاینانس و اوراق مشارکت جذب شده وهیچ بانکی تا کنون در اجرای پروژه های بیع متقابل دخالت نداشته اند.
فکر می کنید مشکل اصلی در بخش سرمایه گذاری درنفت کجاست؟
متأسفانه مشکل اصلی این است که در دوره های گذشته پول بالادست دربخش پایین دست سرمایه گذاری شده است.شاید برای همین است که در حال حاضر به شدت در بخش بالادست نفت دچار مشکل هستیم.بخش بالادست نفت باید تقویت شود. تنها راه حل در شرایط فعلی مشارکت مردمی است . چه اشکال دارد که در بخش سرمایه گذاری در میادین مشترک مردم شریک شوند.ما باید سیاست پولی و مالی کشور را به سمتی ببریم که پول مردم در تولید هزینه شود.البته الان خوشبختانه با دستورات ریاست محترم جمهوری و همراهی بانک مرکزی بخشی از مشکلات مرتفع شده اما با اینحال ما باید مردم را در این بخش مشارکت دهیم. (در سود حاصل از درآمد)
خب اگر واقعا چنین فکری پشت عملکرد شما وجود دارد چرا برای تأسیس بانک نفت تلاش نکردید؟
دنبال آن هستیم و لی نمی دانیم جرا بانک مرکزی مجوز را صادر نکرده است اما باید باز هم تاکید کنم بانک نفت به تنهایی نمی تواند مشکلات ما را حل کند اساساً هیچ بانکی به تنهایی نمی تواند مشکل ماراحل کند
آقای مهندس واقعا اینطور که می گفتند سال گذشته نفت ایران خریدار نداشت؟
نفت ایران همیشه خریدار داشته و تاکنون اتفاق نیافتاده که دچار مشکل فروش شویم
اما در یک مقطعی در خرداد و تیرماه سال گذشته ذخیره ما زیاد شد ولی بعد از آن مشکل برطرف شد . اما از ابتدای امسال تا کنون کمترین موجودی را داریم.

آقای قلعه بانی بهتر است وارد بحث شیرین تولید نفت شویم.چرا دوسالی است که تولید ما روند نزولی در پیش گرفته است.مشکل کجاست؟
شما می دانید که میادین نفتی ایران به دلیل وارد شدن به نیمه دوم عمر خود سالانه 300 تا 400 هزار بشکه کاهش تولید دارند که ما علاوه بر افزایش تولید باید به فکر حفظ این میزان تولید و جبران آن هم با اجرای طرح هایی چون نمک زدایی ، تزریق آب و گاز باشیم. در شرایطی که تولید هر بشکه نفت در خشکی به حدود 25 هزار دلار سرمایه نیاز دارد در صورت احتساب افزایش یک میلیون و200 هزار بشکه ای بنابر برنامة پنجم توسعه باید سالانه 540 هزار بشکه افزایش تولید (300 هزار بشکه کاهش سالانه تولید ، افزایش240 هزار بشکه سالانه برای تحقق برنامه 5 ساله) داشته باشیم.
در اینصورت اگر بخواهیم سالانه 540 هزار بشکه نفت را حفظ و افزایش دهیم باید سالیانه بیش از 11 میلیارد دلار تنها در بخش تولید نفت سرمایه گذاری کنیم در حالیکه در سال گذشته ما تنها 4 میلیارد دلار در بخش تولید سرمایه گذاری کردیم و امسال نیز بعید است وضعیت ما بهتر از سال گذشته باشد.بنابراین چگونه می توان وقتی پولی نیست تولید را حفظ کرد و یا افزایش داد.(نگهداشت تولید)
چرا امسال برنامه تولید روی 4 میلیون و12 هزار بشکه بسته اید درحالیکه در زمان نوذری این رقم بالای 4 میلیون و 200 هزار بشکه بوده و برنامه چهارم و پنجم هم بر افزایش تولید تا بیش از 5 میلیون بشکه تاکید داشته است.چرا مثلا 4 میلیون و 100 هزار بشکه نه؟
سال گذشته وزیر نفت به معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری اعلام کردند که بودجه تولید را در سال 90 باید روی 3 میلیون و 900 هزار بشکه بسته شود آنهم به علت عدم سرمایه گذاری درمیادین نفتی و بخش تولید اما خود این معاونت رقم 4 میلیون و 12 هزار بشکه را اعلام کرد . اما نظر ما 3 میلیون و 900 هزار بشکه بود که البته در حال حاضر به طور میانگین همان 3 میلیون و 900 هزار بشکه هم تولید می شود.
سال گذشته همانطور که در جریان هستید ما بیشتر سرمایه جذب شده را به پارس جنوبی و میادین مشترک اختصاص دادیم.
تولید نفت ما در سالجاری به چه میزان کاهش پیدا کرده است؟
علیرغم مشکلات بودجه ای برای نگهداشت تولید و مسائل عدم تولید متوسط تولید شش ماهه اول از نظر عملکردی نسبت به عملکرد سال 1389 تنها هشت در ده هزار کاهش تولید داشیم . ما باید بدانیم میدان های نفتی یک موجود زنده هستند که هر چقدر پیرتر می شوند نیاز به توجه و هزینه نگهداری بیشتری دارند در حالیکه در حال حاضر به این مسأله توجه نمی شود . ضمن اینکه سالانه هزینه نگهداشت و تولید هم افزایش طبیعی دارد . مثلا اگر سال گذشته تولید هر بشکه نفت 2 دلار هزینه داشت امسال به 5/2 دلار افزایش یافته است.
فکر نمی کنید به غیر از کمبود منابع مالی ضعف مدیریتی هم در این کاهش تولید دخیل است؟
خود شما خوب می دانید که من در بین تمام معاونین نفتی کمترین تغییرات مدیریتی را اعمال کرده ام . خب الان این سوال ایجاد می شود که در گذشته هم همین مدیران نفت را تولید می کردند اگر ضعفی وجود داشته باید همچنان باشد و اگر نفطه قوتی بوده الان هم هست . چرا که من تغییری ایجاد نکردم و همان افراد دیروزی امروز نفت تولید می کنند .
البته آقای مهندس مدیران مناطق نفت خیز در زمان شما تغییر کردند.
اگر تغییرات بوده بر اساس فرآیند تعریف شده در وزارت نفت بوده که برخی از آن فرایند تداخل در مسئولیت شرکت ملی نفت بوده است .
آقای قلعه بانی وضعیت بورس نفت را چگونه ارزیابی می کنید؟
در قانون بودجه محدودیت هایی گذاشته شده مبنی براینکه قیمت نفت باید به قیمت صادراتی روز عرضه شود.اساساً فلسفه تشکیل بورس این است که قیمت را بالا و پائین کند اما معاونت راهبردی ریاست جمهوری به ما اجازه چنین کاری را نداده است. اگر ما نفت مثلا 109 دلار باشد را 108 دلار و 99 سنت عرضه کنیم بابت همان یک سنت هم باید پاسخگو باشیم. عده ای فکر می کنند که شرکت نفت همکاری نمی کند . اما بنده به وزیر اقتصاد و دارائی و مسئولان بورس هم گفتم راه حل این مشکل این است که در بودجه سال آینده راه حل قانونی دیده شود وقیمت نفت فروش رفته در بورس ، مبنای محاسبه در بودجه شود در اینصورت مشکل برطرف خواهد شد. از آنطرف خرید نفت نیازمند شرکت های بزرگ است که در توانایی در حد بالایی را داشته باشند.بنابراین در قدم اول شرکت ها باید در کنار هم کنسرسیومی تشکیل دهند تا اصلاً خریدار برای نفت در بورس وجود داشته باشد.
آقای قلعه بانی چون سوالات مخاطبان ما از شما زیاد بوده بهتر بریم سر سؤالات کاربران خبرآنلاین؛ یکی از کاربران ما پرسیده است که بالاخره وضعیت واگذاری پتروایران به کجا رسید؟
این اتفاق قبل از مدیریت من افتاده است.ظاهرا پس از واگذاری پتروایران نامه ای نوشته می شود و واگذاری را لغو می کند و دوباره آن را به نفت بر می گرداند.از آنزمان تاکنون دیگر حرفی از واگذاری و وضعیت جدید این شرکت در میان نبوده است.
چرا پتروایران را تقویت نمی کنید؟
پتروایران یک سری پروژه ها از گذشته داشته که هنوز به بهره برداری نرسیده اند . همین طولانی شدن اجرای پروژه ها که البته مربوط به دو سه سال گذشته هم نیست باعث شده تا این نگاه بوجود بیاید که این شرکت اول باید به تمام تعهدات خود عمل کند و پروژه های خود را به سرانجام برساند تا نفت پروژه جدید به آنها بدهد . به هرحال ما سعی می کنیم از این شرکت حمایت کنیم.
چرا مدیرعامل شرکت پتروپارس را عوض کردید؟
آقای منوچهری در حال حاضر یکی از مشاورین فعال من هستند و خیلی در بخش مشاوره به ما کمک می کنند.
کاربران ما پرسیدند تسلط آقای رستم قاسمی برحوزه نفت را چگونه ارزیابی می کنید؟
آقای قاسمی در بحث اجرا و عملیاتی کردن پروژه ها خیلی خوب کار می کنند . اگر این قوانین و مقراررات و تأمین منابع مالی را بتوانیم هماهنگ کنیم زمان اجرای پروژه ها قطعاً کاهش خواهد یافت.به نظرم با حضوروزیر جدید نفت باید انتظار یک جهش در صنعت نفت به خصوص دربخش بالادست را داشته باشیم.
یکی دیگر از کاربران ما پرسیده که درست است که آقای قاسمی به فکر برکناری شما از این سمت است؟
آقای قاسمی وزیر هستند و اختیار دارند مدیرانشان را انتخاب کنند اما تا به حال چیزی به من نگفتند . به هرحال وظیفه من این است که تا هستم تمام تلاش خودم را برای پیشرفت صنعت نفت بکنم.
سؤال دیگری مطرح شده مبنی بر اینکه قیمت تمام شده پراید در زمان شما چقدر بوده است؟
من این سوال را اینگونه پاسخ می دهم که قیمت تمام شده پراید در زمان مدیریت بنده بیشتر از یک میلیون و300 هزار تومان پایین آورده شد.
 

221