هوای بسیار لطیف و فضای سر سبز کمپ داوید طی روزهای 4 شنبه و 5 شنبه نتوانست حس پاییزی 6 مقام بلند پایه عضو شورای همکاری خلیج فارس نسبت به ایالات متحده را عوض کند.آفتابی نه چندان داغ و طبیعت بی نظیر و بهار زیبای مریلند باعث نشد به میهمانان ویژه کاخ سفید چندان خوش بگذرد. آنها نهایتا دست خالی و ناراضی به پایتخت های خود بازگشتند. بی تفاوتی در قبال این سفر تا به آنجا پیش رفت که پادشاه بحرین که روزی با جورج بوش در منامه رقص شمیشررا اجرا کرد، صبح 5 شنبه و قبل از اعلام نتایج نشست کمپ داوید ترجیح داد برای سوار کاری پیش ملکه بریتانیا برود. یک بی محلی تمام عیار به رئیس جمهور ایالات متحده!.
نشست کمپ داوید شاید یک شکست بزرگ برای اعراب توصیف نشود،اما مطمئنا یک موفقیت هم نبود، آنگاه که احساس کردند با افزایش فشار می توانند استراتژی منطقه ایی کاخ سفید حداقل در قبال تهران را تغییر دهند اما موفق نشدند.متقابلا اینکه آقای رئیس جمهور توانست به متحدان منطقه ایی نشان دهد سیاست هایش راهبردی و غیر تاکتیکی ست ، نمره خوبی در کارنامه سیاسی خود ثبت کند. در حالی که همواره به تزلزل و بی تصمیمی در سیاست خارجی متهم است. می تواند برای آقای اوباما عبارتی انقلابی به نظر برسد،اما شاید مهمترین دست آورد اجلاس کمپ داوید در میان آمریکاییان ونزد جامعه بین المللی رسیدن به این نکته بود که "بله! آقای اوباما نیز اهل ایستادگی است،اما نه آنگونه که اعراب انتظار دارند". ایستادگی بر مواضعی که تقریبا از 2 سال پیش با خریدن خشم اعراب ،حداقل در قبال ایران و نه فقط برنامه اتمی این کشور بهای آن را پرداخت.آقای رئیس جمهور در پایان مذاکرات 2 روزه کمپ داوید به صراحت گفت"ما در کنار متحدانمان هستیم،اما ایران را به حاشیه نمی‌رانیم ". آقای اوباما تاکید کرد"یک توافق جامع چیزی است که از نظر امنیتی هم برای اعضای این شورا و هم آمریکا و هم جامعه جهانی اهمیت خواهد داشت". سخنانی که اعراب را بیش از پیش ناراضی خواهد کرد. "بن رودز" مشاور رئیس جمهوری می گوید" هدف ما تنها ایجاد ترتیبی ست که اعضای شورا خود امکانات لازم برای کنترل موقعیت منطقه را در اختیار داشته باشند". سخنی واضح تراز این نمی شود گفت "اعراب خود بیشتر مسئول آنچه ازآمریکا انتظار دارند هستند".
نه فقط طی 36 سال گذشته بلکه حتی پیش از سال 1979، ایران همواره پروژه ایی متفاوت برای سیاستمداران ایالات متحده از کنگره گرفته تا کاخ سفید بوده است. اما با این تفاوت که ایران کنونی، شاید ناشی از به قدرت رسیدن رئیس جمهوری متفاوت و پراگماتیست، یا شرایط نگران کننده منطقه ایی و بین المللی و شاید هم هردو ،موجب شده اوباما رئیس جمهوری شود که به قول فرید زکریا "پیگری سیاست هایش در قبال ایران اورا به متفاوت ترین رئیس جمهور ایالات متحده تبدیل کرده است".اما این تفاوت معنا دار تا کجا پیش خواهد برد؟خب ،پاسخ به این سوال به راحتی طرح آن نیست. خصوصا که آقای اوباما سال آخر ریاست جمهوری را سپری می کند و اعراب امید دارند با رفتن او سیاست های آمریکا در قبال تهران هم تغییر کند.
در اینکه سیاست های رئیس جمهور بعدی در قبال ایران تغییر خواهد کرد شکی نیست.اما بحث بر سر میزان عمق و وسعت این تغییر است نه اصل آن. چه بسا همین بی دقتی عربی، ارزیابی شرایط آینده را برای آنها با مشکل محاسباتی بزرگی روبرو کند. همه می دانیم هیچکس درایالات متحده انتظار یک ماه عسل رویایی با ایران را نمی کشد،اما بسیاری هم معتقدند میانه این دوکشور به دوران سخت خصومت های سنتی (دستکم آنطور که اعراب تمایل دارند) باز نخواهد گشت. گرچه آقای رئیس جمهور ایالات متحده را متعهد به حفظ امنیت و دفاع مشروط از اعراب شورای همکاری اعلام کرد،اما چک سفیدی هم به آنها نداد. هیچ سیاستمدار دیگری هم در واشنگتن دست به این خطای استراتژیک نخواهد زد. یک مقام نزدیک به کاخ سفید می گوید" به وضوح برای متحدان عرب روشن کردیم سیاست ما در منطقه پذیرش مسئولیت های آنها نیست".اما دیپلمات خشمگین یکی ازدولت های عربی که ولیعهد کشورش به جای پادشاه در نشست کمپ داوید شرکت کرده بود می گوید"اینها که حرفهای تازه ایی نبود. تکرار و تکرار". از دید کارشناسان نظامی و امنیتی آنچه در کمپ داوید بیشتر اهمیت پیدا کرد عدم موافقت پرزیدنت اوباما با ایجاد یک اتحادیه نظامی مشترک با اعراب شبیه پیمان ناتو وهمچنین فروش سلاح های غیر متعارف پیشرفته مانند جنگنده های فوق مدرن -اف 35- بود. او تنها تعهد کرد امکانات دفاعی اعضای شورا را تقویت کند که این هم سیاست جدیدی نیست. با چنین رویکردی نشست کمپ داوید نشان می دهد استراتژی دفاعی و امنیت منطقه ایی ایالات متحده در حال تغییر است وتا آنجا که به تحولات خلیج فارس و خاورمیانه عربی مر بوط می شود، اقدامات هدفمند اعضای شورای همکاری خلیج فارس تغییرخاصی دراین استراتژی ایجاد نخواهد کرد .مایک دوران از مسئولان پیشین شورای امنیت ملی آمریکا به نیویورک تایمز گفته است" سیاست آقای اوباما از روز اول همواره بر حل و فصل دیپلماتیک پرونده هسته ای ایران و تلاش برای ایفای نقش محوری به تهران در منطقه مبتنی بوده است".(شهروند)matinmos@gmail.com
نظر شما