امید کریمی: نیمه شهریور ۱۳۸۲؛ مجلس ششم در واپسین ماه های عمر خود، با دولت همسو راه نیامد. درحالی که رییس دولت اصلاح‌طلب، یک اصلاح‌طلب نه چندان تندرو را برای تصدی وزارت علوم به مجلس معرفی کرده بود، اما اکثریت مجلس که اصلاح‌طلب و عضو حزب مشارکت بودند، به گزینه پیشنهادی رییس جمهور رای ندادند. هرچند که رییس جمهور هم برای دفاع از گزینه پیشنهادی اش به مجلس نیامد و تلاش کرد با پیغام و نامه و تلفن، از مجلس بخواهد قال قضیه را بکند تا شاید وزارت علوم که بحران های آن سالها را به خود دیده بود، آرام بگیرد.
اما نشد که نشد. اعضای موثر آن زمان مجلس البته توجیهی برای عدم اعتماد به وزیر پیشنهادی علوم که آن زمان رییس دانشگاه تهران هم بود، داشتند: «ايشان مي تواند سالها رئيس دانشگاه تهران بماند، اما صلاحيت تصدي وزارت علوم را ندارد.»
و با همین استدلال، رضا فرجی دانا، با ۸۶ رای موافق، ۱۲۷ نماينده مخالف و ۷ نماينده رای ممتنع نتوانست در سال های ۸۲ تا ۸۴ وزیر علوم شود. همان کسی که ۱۰ سال بعد از مجلس اصولگرا رای اعتماد گرفت و البته در همان مجلس هم استیضاح شد.
البته آن سالها کسی نگفت که وزیر پیشنهادی علوم از همان حلقه است که در دولت نخست اصلاحات و نیمی از دولت دوم اصلاحات، سکان وزارت علوم را در دست داشته است؛ حلقه معین.
البته این اصطلاح ۱۰ سال بعد روی تیم مدیریتی دکتر مصطفی معین گذاشته شد. یا حداقل در سال ۹۲، رسانه های اصولگرا و افراد موثر این طیف سیاسی از اطرافیان و مدیران ارشد وزارت علوم در دولت هفتم و هشتم به عنوان حلقه معین نام بردند؛ جعفر میلی منفرد، جعفر توفیقی، رضا فرجی دانا و ... همه آنهایی که در سال نخست دولت یازدهم هم در وزارت علوم بودند؛
- جعفر میلی منفرد، نخستین انتخاب دکتر حسن روحانی برای وزارت علوم بود که رای اعتماد نگرفت، او چند ماه بعد به معاونت آموزشی وزارت علوم منصوب شد.
- جعفر توفیقی، گفته شده که انتخاب نخست رییس جمهور روحانی برای وزارت علوم، توفیقی بود. اما خودش این پست را نپذیرفت و از کمیته مشورتی، نام میلی منفرد بیرون آمد. او پس از رای نگرفتن میلی منفرد به عنوان سرپرست وزارت علوم منصوب شد.
- رضا فرجی دانا، او در آخرین روزهای مهلت رییس جمهور برای معرفی وزرای باقیمانده، به تیم دولت یازدهم اضافه شد و البته رای هم آورد. هرچند که ناپلئونی.
در سال ۹۳ به این جمع نام سعید سمنانیان هم افزوده شد. او مشاور وزير و رئيس مركز هيات هاي امنا و هيات هاي مميزه وزارت علوم در دولت یازدهم بود. و البته مجتبي صديقی، معاون وزير علوم و رئيس سازمان امور دانشجويان در دولت تدبیر و و امید.
اما ظاهرا مجلس نهم نمی دانست که رضا فرجی‌دانا کیست که به او رای اعتماد داد؛ ۵ آبان ۹۲.
فرجی دانا یک هفته پس از رای اعتماد، جعفر توفیقی را که یک هفته پیش از آن، سرپرست وزارت علوم بود، به عنوان مشاور خود منصوب کرد. برای جعفر میلی منفرد هم به عنوان معاون آموزشی، حکم زد و سمنانیان و صدیقی را هم به وزارت علوم برد.
همین انتصاب ها بود که مجلس را از همان روز اول از رای اعتماد به فرجی دانا پشیمان کرد. تا حدی که بسیاری از نمایندگان که ۹ ماه بعد مقدمات استیضاح او را فراهم کردند، بارها به زبان آوردند.
جالب اینکه توفیقی می گوید این تیم وزارت علوم، به هرحال با هم کار می کردند؛ توفیقی، میلی منفرد و فرجی دانا. همان هایی که در دولت های ششم، هفتم و هشتم در وزارت علوم بودند. البته منهای مصطفی معین.
مخالفت ها با فرجی دانا تا زمانی که ماجرای بورسیه های غیرقانونی عیان نشده بود، حول همین محور می چرخید؛ انتصاب افرادی که برخی بهارستان نشینان معتقد بودند در ماجراهای سال ۸۸ دخیل بوده اند. هرچند که فرجی دانا بارها گفت اگر وزارت اطلاعات مواردی که نمایندگان منتقد مجلس بگویند را تایید کند، حتما در انتصاباتش تجدید نظر خواهد کرد. اما این اتفاق نیفتاد.
کشمکش وزارت علوم و مجلس تا روز ۴ خرداد ۹۳ با محوریت انتصاب‌ها چرخید که ناگهان مجتبی صدیقی، از تخلفات بورسیه ها خبر داد. موضوعی چالش برانگیز در هفته های بعد. کنکاش ها به لایه های دیگری از این تخلفات رسید؛ آنجا که پای برخی از چهره های نزدیک به دولت محمود احمدی نژاد را وسط می کشید. و مهمتر از همه اینها، عملکرد وزیر علوم دولت نهم را که رییس کمیسیون آموزش مجلس نهم شد، زیر سوال رفته بود. هرچند که طبق شواهد، تاثیر وزیر علوم دولت دوم محمود احمدی نژاد در ماجرای بورسیه های بسیار بیشتر بود.
اما رضا فرجی دانا، حاضر نشد از ماجرای بورسیه ها کنار بکشد، چه اینکه پیشتوانه رییس جمهور را هم دراین باره پشت خود داشت. با اینکه کشف تخلف در بورسیه ها اتفاقی بود و مجموعه وزارت علوم در دولت یازدهم، بدون شواهد و ذهنیت قبلی، چنین تخلفی را کشف کرده بود، اما مجلسی ها از این افشاگری چندان راضی نبودند. پس فرجی دانا را استیضاح کردند.
جلسه استیضاح فرجی دانا، یکی از ماندگارترین جلسه های استیضاح ادوار مجلس پس از انقلاب است. چه اینکه مخالفانش هرچه بود و نبود را برایش رو کردند و او حاضر نشد حتی نامی از یکی از تخلفات بورسیه ها ببرد. حتی نام هایی که پیش از جلسه استیضاح از برخی رسانه ها به عنوان متخلفان بورسیه ها بیرون آمده بود را هم تایید نکرد و این کار را نپسندید.
اخلاق گرایی بیش از اندازه فرجی دانا در نهایت او را از وزارت انداخت؛ او که روز چهارشنبه ۲۹ مرداد ۹۳ بدون رییس جمهور به مجلس رفته بود تا از خود دفاع کند، نتوانست دوباره رای اعتماد مجلس را بدست بیاورد.
این استیضاح سر منشاء چالش های دولت و مجلس بود؛ رییس جمهور سه فرد دیگر را به عنوان وزیر پیشنهادی و جایگزین «وزیر دانشمند قبلی، آقای فرجی دانا» به مجلس معرفی کرد و فقط محمد فرهادی توانست رای اعتماد بگیرد؛ او در حلقه معین نبود.
۴۷۴۷
نظر شما