مریم یعقوبی: طی دو دهه گذشته شبکه بانکی کشور با شعار «فرهنگ سازی و ایجاد بسترهای مناسب عمومی»، «پیشبرد اهداف بانکداری الکترونیک» و آشنایی عمومی، هزینه های هنگفتی برای اجرای زیرساخت های بانکداری و پرداخت الکترونیکی انجام دادند. اما به اعتقاد برخی تحلیل گران حوزه بانکی در ادامه این مسیر و پس از گذشت چندین سال با استقبال چشمگیر مردم، نیاز به ارائه سرویس های جدید وجود دارد.
بدون در نظر گرفتن این نیاز اما اصلاح ساختار استفاده از ابزارهای پرداخت الکترونیک معضلی است که شبکه بانکی کشور درحال حاضر با آن روبرو بوده و پیش از انجام این اصلاحات هرگونه تغییر و گسترش در سرویس ها آن را با سرانجامی نامعلوم روبرو خواهد ساخت.
بررسی آمار بانک مرکزی و شاپرک نشان می دهد از تعداد 3 میلیون و 942 هزار پایانه فروشگاهی ثبت شده در شبکه شاپرک 3 میلیون و 270 هزار دستگاه فعال است. یعنی 672 هزار دستگاه پایانه فروشگاهی خاموش و بدون استفاده هم اکنون در اختیار پذیرندگانی است که ظاهرا نیاز چندانی به این دستگاه نداشته و معلوم نیست به چه دلیلی درخواست دریافت این دستگاه را داده اند.
هزینه خرید این تعداد دستگاه 336 میلیارد تومان است که با دلار 3200 تومانی در یکسال گذشته حدود105 میلیون دلار خروج ارز به همراه داشته است.
همچنین از مجموع دستگاه های فعال، حدود 24 درصد کمتر از 50 تراکنش در ماه دارند که به این معنی است که 452 هزار و 100 دستگاه پوز برای تنها 50 تراکنش در ماه مورد استفاده قرار می گیرند.
با احتساب هزینه هر دستگاه 500 هزار تومان، مبلغی در حدود 392 میلیارد و 400 میلیون تومان توسط شبکه بانکی و شرکت های ارائه دهنده خدمات پرداخت هزینه شده تا بخشی از پذیرندگان از این دستگاه ها کمتر از روزی دوبار استفاده کنند.
موضوع قابل توجه در این آمار افزایش تعداد پایانه های صفر تراکنش از شهریور تا مهر است. بر این اساس 11 درصد از 3 میلیون و 270 هزار پایانه فروشگاهی فعال در سه ماه تیر و مرداد و شهریور کاملا بدون تراکنش بوده اند. 359 هزار و 700 پوز بدون تراکنش در واحدهای تجاری توزیع شده که تنها بابت خرید آنها بیش از 179 میلیارد تومان از منابع مالی کشور برداشت شده است.
در حالی که در سه ماهه مرداد و شهریور و مهر این رقم به 13درصد افزایش یافته است.یعنی 92 هزار و 400 پوز به تعداد بی تراکنش ها اضافه شده است.
با توجه به اینکه تعدادکل تراکنش های خرید افت قابل توجهی در این دوره زمانی نداشته است تنها نتیجه ای که می توان از این موضوع گرفت این است که تعداد پایانه های فروشگاهی جدید به پوزهای بدون تراکنش اضافه شده است.
حضور شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی( شاپرک) در جایگاه نهاد ناظر بر فضای پرداخت الکترونیکی، این توقع را به وجود می آورد که در گام اول با اجرای تعهدات و اهداف خود ساختار حوزه پرداخت را اصلاح کرده و از هدررفت این منابع پیشگیری کند. بعد از آن به عنوان گام دوم اقدام به برنامه ریزی برای نوسازی شبکه و افزایش خدمات و سرویس های به روز همراه با امنیت و کیفیت کند.
3939
نظر شما