آمارهای بانک مرکزی که از سال 76 به بعد به صورت رسمی در فضای مجازی منتشر شده نشان می دهد که حجم پول منتشره در اقتصاد ایران طی سال 76 تا 92 میزان پول منتشره از حدود 1699 میلیارد تومان به 42هزار میلیارد تومان رسیده و 24 برابرشده است.
در همین دوره سرانه سکه و اسکناس ازحدود27 هزار تومان به 547 هزار تومان افزایش یافته یعنی 19برابر شده این وضعیت برای جمعیت فعال کشور که مبنای اصلی ایجاد افزایش افزوده هستند جالب تر است. در سالهای 76 تا 92 جمعیت فعال کشور ازحدود 17 میلیون نفربه 23 میلیون رسیده یعنی سرانه پول برای بخش مولد جمعیت ایران از 99 هزار تومان به 1.8 میلیون تومان رسیده است و 18 برابر شده است.
وضعیت فوق در حالی است که سرانه تولیدناخالص ملیبنابرارزیابی های صندوق بین المللی پول از حدود 1582 دلار در سال 1998 به 4768 دلار در سال 2014 رسیده است، یعنی سه برابر شده است. این وضعیت به خوبی گویای عدم تعادل بین فضای واقعی و پولی اقتصاد کشور است.
رکورد انتشار اسکناس و ضرب مسکوکات طی سالهای 76 تا 92 به سال نیمه اول سال 87 باز می گردد در ادوره شش ماهه بانک مرکزی ماهانه بالغ بر 1078 میلیارد تومان پول چاپ کرده است یعنی هر ماه به اندازه کل اسکناس و مسکوکات در گردش کشور طی سالهای ابتدایی دهه 70 به حجم پول افزوده است.
سالی که از نکوست ازبهارش پیداست این دوره ششماهه همزمان است با آغاز به کار محمود بهمنی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی، رئیس کلی که به تنهایی 24 هزار میلیارد تومان به حجم اسکناس و مسکوکات ملی ایران افزود، به عبارتی ساده تر امضای بهمنی پای اسکناس های ایرانی 2برابر کل سه رئیس کل قبل از او بازنشر شده است.
در ارزیابی عملکرد روسای بانک مرکزی ارزیابی و مقایسه آنچه ولی الله سیف در حال انجام آن است کمی زود است ولی از بین چهار رئیس کل قبل از وی ، یعد از محمود بهمنی بیشترین انتشار اسکناس و ضرب سکه توسط طهماسب مظاهری صورت گرفته است، فعالیت یک ساله وی حجم اسکناس ایران را بیشاز 7 هزارمیلیارد تومان افزایش داد یعنی ماهی621 میلیارد تومان پول بهگردونه اقتصادی کشور سرازیر کرد که البته بخشزیادی ازاین اسکناس ها برای جایگزینی چک های مسافرتی بود که قبل از آن توسط بانکها منتشر و در حال خارج کردن پول ملی کشور از چره مبالدات اقتصادی بودند.
کاهش 18.5 درصدی نشر پول در دولت یازدهم
کارشناسان اقتصادی یکی از مشکلات بزرگ دولت قبل را نداشتن سیاست پولی قابل قبول و انتشار پول بدون پشتوانه ارزیابی می کنند.در دولت یازدهم میزان پول در گردش از 5 هزار میلیارد تومان به 38 هزار میلیارد تومان رسیده، این وضعیت تنور تورم را به شدت داغ کرد و از جمله دلالیلی بود که ارزش پول ایران را به سرازیری کشاند.
اما خوشبختانه دولت یازدهم با اتخاذ سیاستهای پولی مناسب توانسته است پول ملی را به مسیردیگری هدایت کند تازه ترین آمارهای بانک مرکزی از وضعیت نقدینگی کشور نشان میدهد دولت یازدهم در هفت ماهه نخست آغاز به کار خودمیزان انتشار پول را 18.5درصد کاهش داده است.
میزان پول انتشار پیداکرده درهفت ماهه پایانی سال 92 اعم از سکه واسکناس 3690 میلیارد تومان بوده است.در حالی که در دوره مشابه سال 91 دردولت دهم بانک مرکزی 4528 میلیارد تومان به حجم پول در گردش کشور اضافه کرده بود.یعنی ولی الله سیف توانسته است سرعت افت ارزش پول ملی را کم کند و با ادامه این وضعیت می تواند سیر نزولی تورم را تسریع کرده اقتصاد کشور را به سمت خروج غیر تورمی از رکود هدایت کند.
اما باید منتظر بود و دید ولی الله سیف در ادامه مسیری که به نظر خوب آغاز کرده، به کدام سمت می رود.
البته نباید فراموش کرد گردنه مدیریتی برای روسای کل بانک مرکزی در ایران زمانهایی نیست که اقتصاد با بحران درآمد مواجه می شود؛ مانند آنچه امروز شاهدش هستیم؛ بلکه زمانهایی است که دولت پول دار می شود و هوس خاصه خرجیبه سرش میزند، باید دید آیا ولی الله سیف بعد از گذر کشور ازگردنه تحریم ها می تواند سیاستهای پولی کشور را به مانند امروز در مسیر اعتدال نگهدارد؟
نظر شما