خطر،کسب و کار فعالان صنعت ساختمان را تهدید می کند/ بازار مسکن پاییز را با رکود آغاز می کند

فريده عنايتي: 13 درصد اشتغال کشور به بخش مسکن مربوط مي شود. گزارش هاي رسمي نيز نشان مي دهد طي فصل تابستان حداقل به ميزان 10 درصد از حجم معاملات مسکن کاسته شده است. همين جريان سبب شده تا نگراني هايي در مورد آينده اشتغال در اين صنعت ايجاد شود.

همچنين در صورتي که رشد يک درصدي در بخش مسکن ايجاد شود به ميزان 2.7 درصد به توليد ناخالص داخلي کشور افزوده مي شود.

براساس اطلاعاتي که چگینی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن، وزارت راه و شهرسازي منتشر کرده رشد قيمت مسکن به قيمت ثابت طي سه ماه گذشته صفر و به قيمت واقعي منفي 20 درصد بوده است.

گزارشي که امروز روزنامه دنيايي اقتصاد از وضعيت بازار مسکن منتشر کرد نيز نشان مي دهد:« میانگین قیمت مسکن در تهران طی 5ماه اول امسال 0.9درصد افزایش پیدا کرده است. به این ترتیب مجموع تورم ماهانه مسکن در بهار و دو ماه اول تابستان کمتر از یک درصد بوده است که در مقایسه با نرخ تورم عمومی ماهانه که در مجموع این 5ماه، معادل 6.6درصد بوده، می‌توان گفت: ارزش واقعی ملک مسکونی در تهران طی نیمه‌اول سال93 از رشد منفی برخوردار بوده و به مراتب کمتر از سایر کالاها و خدمات مصرفی خانوارها افزایش پیدا کرده است. مجموع رشد 5ماه قیمت مسکن در سال جاری در شرایطی به یک درصد نمی‌رسد که در مدت 5ماه اول سال گذشته، میانگین قیمت در تهران 6درصد افزایش یافته بود. هم‌اکنون با به شدت پایین آمدن شتاب رشد قیمت مسکن، انتظار می‌رود در پایان سال93، معدل تغییرات 12ماهه قیمت با فاصله زیادی از سطح 33درصد سال گذشته کمتر شود.»

گزارش هاي رسمي که دنيايي اقتصاد به آن استناد کرده، نشان مي دهد متوسط قیمت در مرداد امسال فقط 2درصد نسبت به مرداد سال92 افزایش از خود نشان می‌دهد.  این در حالی است که مرداد سال گذشته، قیمت مسکن 55درصد نسبت به مرداد سال91 افزایش پیدا کرده بود. تورم نقطه‌به‌نقطه مسکن در تیرماه امسال 4.3درصد شد و در مرداد نیز به 2درصد نزول کرد. متوسط قیمت مسکن در 5ماه اول امسال به متری 4میلیون و 175هزارتومان رسید که در مقایسه با میانگین سال 92 که متری 3میلیون و 960هزار تومان بود، حدود 5.4درصد افزایش یافته اما نسبت به مدت مشابه سال قبل (5 ماه اول سال 92) معادل 2.3 درصد رشد داشته است. در ماه‌های گذشته از سال93، هم نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه و هم نرخ رشد ماهانه قیمت مسکن همواره تک‌رقمی -زیر 10درصد- بوده است.

پيش بيني ها نشان مي دهد در فصل پاييز و زمستان نيز تحول قابل توجهي در بازار مسکن رخ ندهد، برهمين اساس احتمال افزايش قيمت ها وجود ندارد. از سوي ديگر در شرايطي که بازار همچنان در رکود باقي بماند، نگراني هايي در مورد آينده اشتغال در اين صنعت ايجاد مي شود. در حال حاضر دولت اميدوار است با ايجاد رونق در بخش هاي زيرساختي و عمراني بتواند نرخ بيکاري کشور را کاهش دهد. حتي در سياست هاي خروج از رکود که دولت برآنها تمرکز کرده نيز، توجه ويژه اي روي بخش مسکن شده است.

با اين حال تقریبا سال به نیمه رسیده است و بازار مسکن تکانی نخورده، خیلی از کارشناسان معتقدند که شش ماه دوم سال هم بر همین منوال باقی خواهد ماند و روند رو به آرامی را برای بازار مسکن پیش بینی می کنند. چرا که اصولا فصل نقل و انتقال و جا به جایی نیمه اول سال است. پس زمانی که در اوج فصل جا به جایی، تغییری در مسکن به وجود نیامده است، پس در نیمه دوم هم اتفاق خاصی نخواهد افتاد.

به این ترتیب، پیش بینی های وزارت راه و شهرسازی در مورد افزایش قیمت مسکن به اندازه تورم و رکود بازار معاملات و ساخت و ساز در سال 93، درست از آب درآمد. به گفته علی چگینی، مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن، روند 5 ماه گذشته نشان می‌دهد آنچه در بازار مسکن نیمه‌اول سال93 اتفاق افتاده نه‌تنها همسو با برآوردهای کارشناسی بوده که در برخی ماه‌ها حتی شدت رکود از کف مورد انتظار هم عمیق‌تر شد. براساس صحبت های او، از آنجایی که دولت زودتر از موعد به دستاورد تورم 25 درصدی رسیده است، بررسی های دوباره بازار مسکن حاکی از این است که رکود موجود در بازار معاملات مسکن و همین‌طور سرمایه‌گذاری‌های ساختمانی به‌تدریج تا پایان امسال کمرنگ می‌شود و ممکن است تعداد معاملات کمی بیشتر شود، اما چون سرعت پسروی آن تحت‌تاثیر شرایط اقتصادی، آهسته خواهد بود، علایم رونق زودتر از سال94 نمایان نخواهد شد. به این ترتیب، اگر قرار باشد حرکتی هم در کار باشد، سال آینده اتفاق می افتد.

البته این در حالی است که گفته می شود تا تیرماه امسال حجم احداث واحدمسکونی جدید در تهران 52درصد کاهش پیدا کرده و در دو ماه اول سال هم آمار صدور پروانه‌ساختمانی در کل کشور 37درصد افت داشته است. این در حالی است که در حالت معمولی، 85درصد از پروانه‌های ساختمانی در مدت مشخص تبدیل به آپارتمان تکمیلی و آماده فروش می‌شوند ولی در زمان رکود این نرخ 5 تا 10 درصد دیگر کاهش پیدا می‌کند. ادامه رکود ساخت‌وساز می‌تواند تعادل عرضه و تقاضای مسکن در سال‌های 94 و 95 را تحت‌تاثیر قرار دهد به همین علت، بحث‌هایی در دولت مطرح است مبنی‌بر تحریک همزمان عرضه و تقاضای مسکن که یکی از برنامه‌ها شکل‌گیری صندوق پس‌انداز و یک برنامه هم ایجاد صندوق زمین و ساختمان است.

چگینی معتقد است که چشم‌انداز کاهشی تورم، تقاضای سرمایه‌ای را از معاملات مسکن دور کرده که البته این موضوع به نفع تقاضای مصرفی است اما چون تقاضای مصرفی هم توان خرید ندارد، در نتیجه ساخت‌وساز‌های جدید در ماه‌های اخیر کاهش یافته و حتی سرعت تکمیل ساختمان‌های نیمه‌کاره هم کم شده است. به این ترتیب، الان که قیمت ها ثابت شده و مسکن خواهان زیادی ندارد، بهترین فرصت برای خرید خانه به عنوان تقاضای مصرفی است. اما از این طرف هم پولی وجود ندارد که خریداری وجود داشته باشد.

با این حال اما کارشناسان اقتصادی تمایل زیادی به تشویق برای خرید مسکن ندارند. چرا که به قول آنها، مسکن به این زودی ها گران نمی شود و تا سه سال دیگر، بر همین منوال باقی می ماند. دلیلش هم این می دانند که هر تغییری در این بازار، برای به بروز رسیدن، زمان زیادی می خواهد.

از طرفی هم اگر قرار باشد، سیاست خروج از رکود دولت اجرا شود و بانک ها هم مجبور شوند تا املاک خود را بفروشند، شاید قیمت مسکن، کاهش هم پیدا کند.

*جدول معاملات آپارتمان های مسکونی

3535