به دنبال انتشار مقاله‌ای جدید در نشریه نیچر کامیونیکیشنز، هیجانی عجیب در جامعه خورشیدشناسان ایجاد شده است. بر اساس این مقاله، در 23 جولای 2012 / 2 مرداد 1391، فوران عظیمی از مواد تاج خورشید با سرعت 2000 کیلومتر بر ثانیه که 4 برابر سریع‌تر از طوفان‌های معمولی خورشیدی است، ستاره منظومه شمسی را ترک کرد. خوشبختانه زمین در آن لحظه در مسیر این طوفان قرار نداشت، اما این طوفان به فضاپیمای استریوA برخورد کرد و سبب شد شدیدترین طوفان پروتونی خورشید از سال 1976/1355 به این سو ثبت شود.
فیلم زیر، تصاویر ماهواره استریوA را از این طوفان عظیم و سرعت بسیار زیاد آن نشان می‌دهد.
یک سال و نیم بعد از این رخداد، تحلیل اطلاعات دریافتی از رصدخانه خورشیدی استریوA نشان داده که این طوفان مشابه طوفان کارینگتون در سال 1859/1238 است. طوفان کارینگتون به مجموعه‌ای از فوران‌های تاج خورشید در سال 1859/1238 گفته می‌شود که مستقیما با زمین برخورد کرد و سبب شد شفق قطبی که معمولا در عرض‌های جغرافیایی بالای 65 درجه دیده می‌شود، تا عرض‌های جنوبی مانند تاهیتی نیز مشاهده شوند. برخورد این طوفان با میدان مغناطیسی زمین، چنان طوفان‌های ژئومغناطیسی شدیدی به راه انداخت که باعث جرقه‌زدن خطوط تلگراف در سراسر جهان شد و با به آتش کشاندن برخی از اداره‌های تلگراف، سیستم ارتباط جهانی دوره ویکتوریا را از کار انداخت.
اگر چنین طوفانی در روزگار ما به زمین برخورد کند، تاثیری فاجعه‌آمیز بر شبکه‌های انتقال قدرت و ارتباطات خواهد گذاشت. ماهواره‌ها از کار خواهند افتاد، سیستم‌های ماهواره‌ای قطع خواهند شد، شبکه‌های انتقال برق و مخابرات در کشورهای وسیعی مانند روسیه، کانادا، ایالات متحده و همچنین کشورهای شمال اروپا قطع خواهند شد و ارتباطات بین‌المللی و اینترنت از دسترس اغلب کاربران خارج خواهد شد. نتایج تحقیقی در مورد شدت این آسیب نشان می‌دهد که خسارت اقتصادی ناشی از چنین طوفان خورشیدی قدرتمندی بالغ بر 2هزار میلیارد دلار خواهد بود که 20 برابر بیشتر از خسارت هاریکن کاترینا است.
برای آن‌که درکی از وسعت خرابی‌های چنین طوفانی داشته باشید، ترانسفورماتورهای چند تنی عظیمی را مثال می‌زنیم که در ایستگاه‌های انتقال قدرت بین شهری نصب شده‌اند. برخورد طوفان خورشیدی به زمین این ترانسفورماتورها را در چشم بر هم زدنی می‌سوزاند و تعمیر یا جایگزین کردن آنها سال‌ها طول خواهد کشید.
اما چه عواملی سبب شد طوفان 23 جولای 2012/2 مرداد 1391 به چنین انرژی عظیمی دست پیدا کند؟ نخست این‌که این طوفان در واقع از دو فوران تاج خورشیدی تشکیل شده بود که بین 10 تا 15 دقیقه با هم اختلاف زمانی داشتند. علاوه بر این، این طوفان در منطقه‌ای از فضای داخلی منظومه شمسی منتشر شد که 4 روز قبل از آن توسط طوفان خورشیدی دیگری جارو شده بود و به همین دلیل، اثر کندشدگی طوفان بر اثر برخورد با ذرات ماده میان‌سیاره‌ای تضعیف شده بود.
طوفان خورشیدی مورد نظر به جایی از مدار زمین برخورد کرد که یک هفته بعد، زمین از آنجا عبور می‌کرد. چنین فاصله‌ای شاید در مقایسه با دیگر اتفاقات روزمره بسیار زیاد به نظر برسد، اما در مقیاس کیهانی، فاصله بسیار نزدیکی است. اما آن‌چه ماجرای این طوفان عظیم را مورد توجه قرار داده، این است که این طوفان در ضعیف‌ترین دوره فعالیت‌های مغناطیسی خورشید طی 100 سال اخیر به وقوع پیوسته است. این بدان معنی است که حتی ضعیف‌ترین دوره فعالیت خورشید نیز می‌تواند طوفانی بسیار قوی تولید کند و باید هرچه سریع‌تر به فکر راه چاره‌ای برای مقابله با آثار مخرب برخورد طوفان‌های خورشیدی با زمین بود.
5353
نظر شما