بدیهی ترین شرط نیل به اهداف تدوین شده در سیاست خارجی کشور رعایت اصل تطابق هدف و وسیله است. اهداف بزرگ، اراده ملی، عزم مسئولین، تصمیمگیری و امکانات فراوان می طلبد که صرفاً کمی هم نیستند بلکه پشتوانه آن باید عقلانیت نهادینه شده در چگونگی مدیریت تحولات داخلی و خارجی قرار گیرد. طبیعی است که وجود امکانات کمی قابل توجه شرط لازم است و می توان برای اهداف بزرگ اقدام کرد و نه شرط کافی.
لذا اهداف بزرگ نظیر ظهور و بروز بعنوان یک قدرت منطقه ائی و دست یابی به آنها، نیازمند یک روش شناسی فراملی، فراجغرافیایی و پشتوانه اعتقادی است و عقلانیت باید در خدمت این روش شناسی قرار گیرد که جنبه ی جهان شمول و عمومی دارد.
بسیج امکانات و افزایش و تولید ثروت برای کسب قدرت و دستیابی به اهداف کلان باید بعنوان مهم ترین کار فکری و سازمانی نخبگان قرار گیرد. البته هر سطحی از اهداف نیازمند مجموعه توانمندی های خاص و مرحله ائی خودش بوده و ایجاد یک منطق یکنواخت و پایدار درونی میان اهداف از یکطرف و میان اهداف و وسائل از طرف دیگر نیز از اهمیت به سزائی در دستیابی به اهداف تدوین شده در سیاست خارجی دارد.
رویکرد، نتایج و دست آورد ژنو 3 نه خواستهای ایده آل طرفین بلکه نقطه تقاطع واقع گرائی ایران و آمریکا در نگاه به روابط بین المللی است. باید به دنبال طراحی راهبردی بود که این روند به شناسائی قدرت منطقه ائی ایران توسط آمریکا و برخورد ایجابی با ایران برای ایفای یک نقش مثبت و مسئولانه در سطح منطقه و جهان بیانجامد. شکوفائی روابط بین المللی و منطقه ائی ایران تمامی ضرر و زیان دوران دولت پیشین را هم جبران می کند. اگر چه اعتماد به آمریکا مشکل است ولی هم نشدنی نیست و هم ریسک پذیری یکی از شاخصه های سیاستمداران در سیاست خارجی است که بی شک باید در پرتو استفاده موثر و به موقع از اهرمهای قدرت همراه باشد. نتیجه این اجلاس نشان دهنده نیاز دو طرف به رسیدن به پایه و فهم مشترکی برای تفاهم در صحنه بین المللی است تا از درجه هرج و مرج که شاخصه اصلی نظام بین الملل است کاسته شود و این خود دستاورد بزرگی است.
نگاه به سیاست خارجی ایران و تعریف آن در درون سیاست بین الملل در درجه اول ناشی از تعریف جایگاه و عملکرد کشور و یا بقولی نقش سیاست و حکومت و جهتگیریهای آن در مدیریت و هدایت تحولات داخلی و معادلات جهانی است. در عرصه سیاست، قدرت یابی اصل اولیه بوده و این امر از مسایل مهم حکومت ها ست که نیاز به آشنائی با مسائل قدرت، ثروت، فهم مسایل جهانی و مدیریت آن داشته و برای طراحی و اجرای سیاستها به افرادی با شخصیت منزه و اندیشه والا با اطمینان به نفس، آماده یادگیری و پیچیدگی ذهنی و رفتاری همراه قابلیتهای کارهای گروهی نیاز دارد.
دست اندرکاران و طراحان سیاست خارجی ایران باید با توجه به مجموعه شرایط حاکم بر جهان، منطقه و کشور به نظریه پردازی در روابط بین الملل و سیاست خارجی، استفاده بهینه از قدرت نرم و پتانسیل کشور، گفتمان سازی در صحنه جهانی و حضور طراحی شده و با برنامه در نقاط مختلف دنیا برای ایجاد همسوئی و پیدا کردن زمینه همکاری مخصوصا در حوزههای تمدنی ایران، تقویت رابطه با مللی که از جهت فرهنگی و قومی به اهداف ایران نزدیک هستند و تبدیل روابط تجاری به همکاریهای عمیق و همه جانبه و استفاده از روشهای علمی و نوین به عنوان نمونه روش ایمن سازی در مدیریت سیاست خارجی بپردازند.
منبع: روزنامه اعتماد مورخ 11/9/1392
نظر شما