بهنوش خرم‌روز: همه ما می‌دانیم که مرکز فرماندهی بدنمان مغز است. می‌دانیم که همه اطلاعات در مغز پردازش می‌شوند و مغز مجموعه‌ای پیچیده از سلول‌های عصبی یا همان نورون‌ها است. اما این اندازه از اطلاعات به هیچ‌وجه جوابگوی همه سوال‌ها در مورد نحوه عملکرد مغز نیست. سلول‌های مغزی چه‌طور با هم در ارتباط هستند و در موارد پیچیده‌ای مانند حافظه، چه‌طور عمل می‌کنند؟
برخی از عصب‌شناسان بر این باورند که مغز انسان مانند خمیربازی بچه‌ها انعطاف‌پذیر است و در مواردی مانند یادگیری، می‌تواند کاملا تغییر شکل بدهد و در نتیجه نحوه تعامل نورون‌ها با یکدیگر را تغییر بدهد.
اما به تازگی گروه دیگری مدعی شده‌اند که مغز شبیه یکی دیگر از اسباب‌بازی‌های محبوب کودکان است: لگو! به گزارش نیوساینتیست، هنری مارکرام از موسسه فناوری فدرال سوییس معتقد است مغز بیشتر شبیه لگو یا قطعات بازی خانه‌سازی است.
شما می‌توانید از قطعات لگو برای ساخت هر ساختمانی استفاده کنید، اما نمی‌توانید هر قطعه را به تنهایی تغییر بدهید. به عقیده مارکرام، به طور مشابه، مغز ما ممکن است با تغییر چیدمان واحدهای ثابت و پایه‌ای دانش، چیزهای تازه‌ای بیاموزد یا اطلاعات تازه‌ای را به خاطر بسپارد.
وی توضیح می‌دهد: «ما بارها و بارها دیده‌ایم که چه‌طور سیناپس‌ها در پاسخ به تحریک و تجربه تغییر می‌کنند. (سیناپس محل ارتباط نورون‌های عصبی در سیستم عصبی از جمله مغز است). اما آن‌چه هنوز نتوانسته‌ایم پاسخ بدهیم این است که آیا این تغییرات بر روی یک لوح سفید اتفاق می‌افتند یا این که روی برخی ساختارهای از پیش تعیین‌شده روی می‌دهند.»
مارکرام و همکارانش در روش ابداعی خود توانستند با استفاده همزمان از سوزن‌های بسیار ظریفی که به سیم متصل بودند، به فعالیت الکتریکی سلول‌های مغزی گوش دهند. آن‌ها در بیش از 200 آزمایش بر روی سلول‌های بافت مغز خرگوش‌هایی که دو هفته سن داشتند، به این نتیجه رسیدند که بین گروهی مشکل از 12 نورون، ارتباطی وجود دارد. این ارتباط باعث می‌شود که در زمان مشخصی یک سلول برانگیخته شود و منتظر بماند تا از دیگر سلول‌ها هم پاسخی دریافت کند. در نهایت نقشه‌ای از ارتباط بین این سلول‌ها به دست آمد.
این گروه از عصب‌شناسان معتقدند که اگر قرار بود مغز مثل خمیر بازی باشد، باید همه سلول‌ها از قابلیت‌های برابر برای برقراری ارتباط با سلول‌های مجاور برخوردار می‌بودند. اما در واقعیت، تحلیل‌ها نشان می‌دهد که در مغز قانون همسایگان مشترک وجود دارد. به این معنا که شانس این که دو نورون با هم مرتبط شوند و قدرت ارتباطی که بین آن‌ها به وجود می‌آید، به طور مستقیم به تعداد همسایه‌های مشترکشان وابسته است.
مارکرام و همکارانش بر این اساس مدلی رایانه‌ای برای 2000 نورون مغزی طراحی کردند. شبیه‌سازی آزمایش مغز خرگوش‌ها در مدل رایانه‌ای، همان نتایج را به دنبال داشت که می‌تواند تاییدکننده فرضیه مارکرام باشد.
همچنین این گروه بر این باورند که بر اساس قانون همسایگان مشترک، هر 40 تا 50 نورون با هم یک گروه را تشکیل می‌دهند که به اعتقاد مارکرام، همان قطعات لگوی حافظه ما هستند. وی می‌افزاید: «به همه ما قطعات لگوی یکسانی داده شده است، این چیدمان آن‌ها است که فرق دارد. ما واحدهای پردازش یکسانی داریم. برای همین می‌توانیم فهم مشترک داشته باشیم. اما هر کدام حافظه و خاطرات منحصر به فردی داریم. این قطعات، کوچکترین واحدهای مغزی هستند که می‌توانند در خود دانشی داشته باشد. حالا باید بررسی کنیم ببینیم محتوای این دانش چیست.»
50172
نظر شما