ماه­نامه «نسیم بیداری» در شماره دی­ماه خود در زمینه اقدامات پهلوی اول با صادق زیباکلام گفت وگویی انجام داده است.

 به گزارش خبرآنلاین در بخشی از این گفت وگو آمده است:
*مخالفین رضا‌شاه ابطال امتیاز دارسی و انعقاد قرارداد 1933 با انگلستان را یکی از دلایل اصلی وابستگی رضا‌شاه به لندن می‌دانند. در حالی که انگلستان با ابطال امتیاز دارسی به شدت مخالفت کرد و حتی لندن خیلی جدی به فکر اشغال نظامی تاسیسات نفت خوزستان و آبادان بود. مگر اینکه ما بگوییم همه آن برنامه‌ها جنگ زرگری بود و بریتانیا برای رد گم کردن آن همه مخالفت­ها را انجام داد. ثانیا امتیاز 1933 دارای برخی ابعاد بود که آن را به مراتب بهتر از امتیاز دارسی می‌کرد.
* خیلی از بندهای قرارداد 1933به مراتب پیشرفته تروبهتر از امتیاز دارسی بود. البته در قرارداد جدید انگلستان هم مفادی گنجاند که با‌لطبع به نفعش بود.
* مخالفین رضا شاه نه علم و اطلاع زیادی از امتیاز دارسی دارند و نه از قرارداد 1933. ببینید در فرهنگ سیاسی ما فرض بر آن است که رضا‌شاه را انگلیسی‌ها بر روی کار آوردند. بنابراین می‌بایست هر تصمیم و سیاست و اقدام رضا‌شاه در جهت مصالح و منافع انگلستان باشد از جمله قرارداد 1933.
* خیلی‌ها که قرارداد 1933  را سند خیانت رضا‌شاه و وابستگی او به انگلستان می‌دانند حتی زحمت اینکه چند دقیقه آن را بخوانند و با امتیاز دارسی مقایسه کنند را به خودشان نمی‌دهند. رضاشاه از نظر مورخین ما خائن بوده و بر روی‌کار آمدنش توسط انگلستان بوده است پس بنابراین هر کاری هم کرده یا نکرده به دستور انگلستان و در جهت منافع انگلستان بوده است.
*برخی از موارد اتهامی مورد ادعای شما را من نمی‌دانم که اساساً چه ربطی به انگلستان پیدا می‌‌کند؟ مثلاً اینکه در زمان رضاشاه از نظر فرهنگی به فرهنگ و تمدن ایران قبل از اسلام خیلی توجه می‌شود و با ایجاد فرهنگستان زبان فارسی یا پارسی سعی می‌شود که لغات عربی را از زبان فارسی کنار بگذارند و به جای آن لغات و اصطلاحات فارسی بیاورند، این چه ربطی به انگلستان پیدا می‌کند؟ اگر واقعاً شما اعتقاد دارید که این کار نقشه انگلستان بوده؟ آن وقت با ادامه آن در جمهوری اسلامی چه جوری می‌خواهید کنار بیایید. تلاش در جهت احیای فرهنگ قبل از اسلام در ایران اسلامی امروز اگر شدید‌تر از زمان رضاشاه نباشد که یقیناً کمتر هم نیست.
*فرهنگستان زبان فارسی جمهوری اسلامی هم هر روز یک دو جین لغت عربی را حذف می‌‌کند و جای آن لغات و اصطلاحات فارسی می‌آورد. یعنی‌‌ همان کاری که رضاشاه می‌کرد. توجه به عید نوروز و آداب و سنن ایران قبل از اسلام اگر امروز در جامعه ما از زمان رضاشاه بیشتر ترویج نشود کمتر هم ترویج نمی‌شود. صد‌ها مؤسسه و شرکت دولتی، بانک، شرکت‌های دولتی، هتل و غیره بعد از انقلاب ایجاد شده و اکثر آنان نام‌های قبل از اسلامی دارند. پاسارگاد، پرسپولیس، آریا، داریوش، پارسیان، اهورا، مزدک و پر از نام‌های اینچنینی است. این‌ها تازه موسسات دولتی جمهوری اسلامی هستند.
*من در جای دیگری هم گفته‌ام که ما ایرانی‌ها نسبت به اعراب یک بغض و کینه و نفرت تاریخی داریم. فرق هم نمی‌کند که رضاشاه باشد یا جمهوری اسلامی. یا در مورد راه‌آهن که شما می‌فرمایید، احداث راه‌آهن در ایران یک آرزویی بوده در میان ایرانیان از زمان امیرکبیر تا به امروز. از جمله مفاد امتیاز رویترز در زمان حاج میرزاحسین‌خان سپهسالار احداث راه­آهن بوده. مقدمات احداث راه‌آهن در زمان رضاشاه در سال 1910 آغاز می‌شود. یعنی 10 سال قبل از آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال خاک ایران و استفاده انگلستان از آن راه‌آهن برای رساندن کمک به جبهه شرق در روسیه. می‌دانید این‌ها یعنی چی؟ ...یعنی دولت انگلستان به کمک آیینه بینی، ‌رمالی، کف بینی یا فال قهوه پیش‌بینی کرده بود که 10 سال دیگر فاشیست‌ها به رهبری آدولف هیتلر در آلمان به قدرت می‌رسند، بعد جنگ جهانی دوم می‌شود یا بعد آلمان‌ها موفق می‌شوند که همه اروپا را اشغال نمایند.؛ بعد هیتلر علی‌رغم پیمان عدم تجاوز با استالین رهبر روسیه به آن کشور حمله می‌کند؛ بعد در استالینگراد غول نیرومند ارتش آلمان متوقف می‌شود. روس‌ها در دفاع از مملکت و انقلابشان حماسه‌آفرینی می‌کنند و به کمک زمستان‌های معروف روسیه برای اولین بار از آغاز جنگ جهانی دوم موفق می‌شوند تا ارتش آلمان را متوقف نمایند، بعد انگلستان متوجه می‌شود که از این فرصت باید استفاده کند و به جبهه شرق یا به روسیه کمک و تسلیحات و سوخت برسانند و تنها مسیر ممکن از خلیج فارس به شمال ایران و روسیه است! ودر ‌‌نهایت از راه‌آهن ایران که رضاشاه از جنوب کشور به شمال کشیده بود استفاده کردند. یعنی انگلستان همه این‌ها را در سال 1910 می‌دانست و پیش‌بینی کرده بود و به رضاشاه دستور داده بود که راه‌آهن ایران را از جنوب به شمال بکشد که 10 سال بعدش انگلیسی‌ها بتوانند از آن در جنگ بهره برداری کنند...
* یک مسئله‌ای که شما می‌گویید آن راه‌آهن اقتصادی نبود و باید به شکل دیگری و مسیر دیگری احداث می‌شد. این ظاهراً نظر دکتر مصدق بوده که رضاشاه به دلیل مستبد و یک دنده بودن نظر دیگری را برنمی‌تابد و بر روی نظر خودش اصرار می‌کند. این یک مسئله است اما آنچه که شما دارید می‌گویید آن است که انگلستان به رضا‌شاه می‌گوید که آن مسیر را انتخاب کند. چون بعدا خودش می‌خواسته از آن مسیر استفاده کند. این دو تا خیلی با هم فرق می‌کند. کسانی که قائل به نظر دوم هستند مطمئناً رضا شاه هر مسیر دیگری هم که انتخاب می‌کرد باز می‌گفتند که به دستورات انگلستان بوده و اگر فی‌المثل رضا‌شاه مسیر شرق به غرب یعنی مسیر خرمشهر، کرمان، زاهدان و پاکستان را انتخاب می‌کرد، باز مخالفان وی می‌گفتند که او به دستورات انگلستان این کار را کرده چون انگلستان می‌خواست دو منطقه اصلی مستعمراتی‌اش یعنی عراق و منطقه خلیج فارس را به منطقه مهم مستعمراتی دیگرش که شبه قاره هند بوده متصل کند.
* رضا‌شاه ضد‌دین و ضد اسلام نبود. ...اتفاقاً رضا‌شاه کاملاً دارای اعتقادات سنتی دینی بوده­است. برای شفا پسرش محمد‌رضا که بعداً شاه شد، و به واسطه بیماری مهلکی که پبدا کرده بود و اکثراً قطع امید کرده بودند، رضا‌شاه به مشهد می‌رود و متوسل به حضرت امام‌ رضا (ع) می‌شود. ... مدت کمی بعد از توسل رضا‌شاه به امام رضا (ع) تب پایین می‌اید و چند روز بعدش قطع می‌شود و پسرش بهبود می‌یابد.
*رضا‌شاه به زعم خودش مصمم بود و داشت چهره ایران را تغییر می‌داد. ایران عقب مانده و درمانده عصر قاجار را می‌خواست بدل به یک جامعه مدرن نماید. برای همین بود که صنایع مدرن تاسیس کرد، راه‌آهن کشید، دانشگاه تهران را ایجاد کرد. آموزش و پرورش اجباری تاسیس کرد، دادگستری مدرن تاسیس کرد، صد‌ها کیلومتر راه شوسه کشید، یک نظام اداری جدید شامل 13 وزارتخانه که تمامی کشور را در بر می‌گرفت، ایجاد نمود، ژاندامری و نیروی انتظامی مدرن ایجاد کرد، یک ارتش مدرن شامل نیروی زمینی، هوایی و دریایی برای اولین بار در ایران ایجاد نمود، ثبت اسناد، ثبت‌احوال، شناسنامه، نام و نام فامیل، کت‌وشلوار واکسیناسیون، نظام وظیفه و بیمارستان تاسیس کرد، بسیاری از قبایل و عشایر را که مایه بی‌ثباتی و هرج­و‌مرج و نا‌امنی می‌شدند به خصوص در مواقعی که دولت مرکزی ضعیف می‌شد را وادار به اسکان اجباری نمود، برای روحانیون امتحان اصول و فقه گذارد و فقط روحانیونی که این امتحانات را با موفقیت گذرا نبوده بودند می‌توانستند ملبس به لباس روحانیت شوند و سایر امور دیگری از این دست. بخشی از مدرنیزاسیون رضا‌شاه شامل زنان می‌شد یعنی او معتقد بود که زنان بایستی از خانه به در آیند و در وهله نخست تحصیل نمایند و در مرحله بعدی وارد خدمات اجتماعی و بازار کار شوند. از نظر رضا‌شاه نمی‌شد زنان در حالی که با روبند و چادر و چاقچور بودند وارد خدمات اجتماعی شوند. کارمند شوند، پزشک شوند، پرستار شوند، معلم شوند غیره. بنابراین در سال 1314 دستور داد که کشف حجاب شود و زنان در ملاء عام با چادر و حجاب ظاهر نشوند.
* من باهمه وجود با وجود این روش های رضاخان را محکوم می‌کنم و با آن مخالفم. ولی حرفم چیز دیگری است. حرفم این است که این‌ها چه ربطی به انگلستان پیدا می‌کند. اینکه در ایران زنان چادر به سر کنند یا نکنند چه سودی و چه تأثیری برای انگلستان دارد؟ وانگهی اگر انگلستان این­قدر مخالف اسلامی شدن و اسلامی بودن و حجاب زنان است در مملکت خودش همواره انگلیسی‌های مسلمان محجبه هستند و سرکار و بیرون از منزل با حجاب ظاهر می‌شوند. دولت انگلیسی هم هیچ کاری به کارشان ندارد. در بسیاری از اداره‌جات دولتی خانم‌های مسلمان با حجاب دارند کار می‌کنند و حتی یک نفر هم از آن‌ها تا به امروز نگفته که من چون محجبه بودم، من چون مسلمان بودم، من چون نماز می‌خواندم کار فرمایم مرا اخراج کرد. فی‌الواقع اگر چنین اتفاقی بیافتد آن خانم یا آن آقا می‌تواند علیه کار کارفرما اعلام جرم نماید. آن وقت چگونه می‌شود که‌‌ همان رضا‌شاه انگلستان که خودش کاری به کار حجاب و اعتقادات ودین شهروندانش ندارد در مملکت دیگری 6000 کیلومتر آن طرف‌تر بگوید که رضاه‌شاه دستور بده که زنان در ایران دیگر محجبه در ملاءعام ظاهر نشوند؟
*مشکل شما این است که فرضتان را بر روی این قرار داده‌اید که در زمان رضا‌شاه یک سیاست مشخص، طرح‌ریزی شده، برنامه‌ریزی شده و منظم و با حساب و کتاب وجود داشت که با اسلام مبارزه شود و با‌لطبع فرضیتان هم این است که انگلیسی‌ها رضا‌شاه را بروی کار می‌آورند که او این کار‌ها را انجام دهد. من با اصل و فرضیه شما مشکل دارم. من اساساً قائل به این نیستم که رضا‌شاه به دنبال اجرای یک برنامه ضد‌اسلامی یا ضد‌دینی بالفرض مثل استالین یا برخی رژیم‌های کمونیستی دیگر بوده­است. عرض کردم مسئله کشف حجاب یا برخی سیاست‌های دیگر که به اجرا گذارده می‌شود را می‌باستی در چارچوب برنامه مدرنیزه کردن رضا‌شاه دید. نه به عنوان اینکه رضا‌شاه مشکل خاصی با مذهب و روحانیون داشته­باشد. اصلاً تنها چیزی که بر سر راه اقدامات و سیاست‌های رضا‌شاه نبود و مقاومت نمی‌کرد، مذهب و روحانیون بودند. شما یک مورد به من نشان بدهید که رضا‌شاه می‌خواست آن را به اجرا بگذارد و به واسطه نقش مذهب و اسلام یا مخالفت اسلام‌گرایان یا روحانیون نتوانست یا نشد یا آشوب و درگیری و زد و خورد با مذهبی‌ها پیدا شد و او نتوانست آن کار یا آن سیاست را به اجرا بگذارد؟ حتی مسئله کشف حجاب هم عرض کردم به دلیل مبارزه با دین یا اسلام نبود، اینجوری نبود که مشکل رضاشاه با مذهب و اسلام باشد و او به واسطه آنکه خواسته باشد اسلام را تضعیف کند و مردم را بی‌دین کند، خواسته باشد تا زنان حجاب را کنار بگذارند. مشکل او یا هدف او این بود که گفته می‌خواست زنان وارد عرصه فعالیت‌های اجتماعی شوند. برای او اصلاً مهم نبود که زنان نماز بخوانند یا نخوانند، به اسلام اعتقاد داشته باشند یا نداشته باشند، به زیارت بروند یا نروند، روزه بگیرند یا نگیرند، او هیچ کاری به این کار‌ها نداشت. حکومت او به هیچ روی علیه اسلام تبلیغ نمی‌کرد. بلکه هدفش این بود که زنان با برداشتن حجاب بتوانند وارد عرصه‌های کار در بیرون از خانه شوند. قرآن شرعیات و فقه جز دروس آموزش و پرورش رضا شاه بود و در‌‌ همان دانشگاهی که تأسیس کرد یکی از نخستین دانشکده‌هایی که ایجاد شود همین دانشکده الهیات و معارف اسلامی امروز بود که البته اسمش دانشکده معقول و منقول بود. هر کس می‌توانست به مکه می‌رفت، هر کس می‌‌خواست به زیارت حضرت امام رضا (ع)، حضرت معصومه (س) و سایر مراکز زیارتی می‌رفت و حکومت رضاشاه مطلقاً مانعی برای کسی قائل نمی‌شد. حالا شما هم کدام این‌ها را نمی‌خواهید ببینید و برای خودتان یکسری افسانه ساخته‌اید که رضاشاه از طرف انگلستان مأموریت داشت که با اسلام مبارزه کند. ازشما می‌پرسم که مگر مشکل انگلستان با اسلام چی بود؟ شما جوابی ندارید. می‌پرسم آن سیاست‌های ضداسلامی که رضاشاه به قول شما به دستور انگلستان اجرا می‌کرد کدام بود جوابی ندارید. می‌فرمایید کشف حجاب، می‌گویم که کشف حجاب ربطی به خصومت با اسلام نداشت. آن زنان اگر به هر دلیلی و بنا به هر اعتقاد دیگری هم آن‌جوری محجبه بودند رضا شاه باز هم سعی می‌کرد که حجابشان را بردارد تا بتوانند بروند بیرون از خانه کار کنند.
* شما و دیگران خیلی استناد به اسناد و مدارک و دلایل می‌آورید که رضاخان را انگلیس سرکار آوردند. اما بگذارید خدمتتان یک نکته بنیادی را عرض کنم. اگرچه برای شما پذیرش و باورش سخت است، ولی زمانی‌که رضاخان میرپنج از قریه آق‌بابا قزوین به راه می‌افتاد یه طرف تهران که کودتا کند، روح دولت انگلستان و وزارت خارجه آن کشور هم در جریان این کار نبود.
*ببینید من و شما می‌توانیم تا صبح بنشینیم با هم صحبت کنیم اما ببینید دکتر سیروس غنی کتابی نوشته تحت عنوان «ایران: برآمدن رضاخان، بر افتادن قاجار و نقش انگلیسی‌ها» که اصل کتاب به زبان انگلیسی می‌باشد و حسن کامشاد آن‌ را به فارسی ترجمه کرده و انصافاً هم ترجمه خوب و روانی است. همان‌طور که از عنوان کتاب برمی‌آید درخصوص وقایع و تحولات ایران در سال‌های حول و حوش کودتا 1299 است. یعنی یکی، دو سال قبل از کودتا دو، سه سال بعد از کودتا و تثبیت رضاخان. البته یک نکته هم دارد که مربوط به پایان حکومت رضاشاه است...محور اساسی کتاب آن است که کودتا چگونه اتفاق می‌افتاد و رضاخان چگونه ظرف چند سال بعد آن موفق می‌شود قدرتش را کاملاً‌ تثبیت کرده و تبدیل شود به رضاشاه. نکته بسیار بسیار مهم این کتاب آن است که کلاً بر روی مکاتبات و اسناد و مدارک آرشیو رسمی حکومت انگلستان نوشته شده است. یعنی بر روی آن‌چه که مسئولین سفارت انگلستان در تهران برای لندن می‌نویسند و متقابلاً پاسخ‌های لندن با وزارت خارجه انگلستان به سفارت در مورد مسائل و تحولات ایران. یعنی کتاب مبتنی بر روی صد‌ها سند، گزارش و مستندات رسمی حکومت انگلستان در آن چند سال قبل و بعد از کودتاست. شما وقتی این کتاب را مطالعه می‌کنید یک اتفاق مهم برایتان می‌افتاد. ...یک سطل آب سرد بر روی همه باور‌ها و ذهنیاتتان مبنی بر اینکه رضاخان را انگلیس روی کار آورد ریخته می‌شود. یعنی همه شما متوجه می‌شوید که چرا بنده می‌گویم حتی روح دولت انگلستان در لندن هم از اینکه رضاخان رهبر آینده ایران خواهد شد خبر نداشت. چه برسد به اینکه دولت انگلستان آن را طراحی هم کرده باشد. مگر اینکه ما بگوییم که همه آن اسناد و مدارک و گزارشات دروغ هستند. در غیر این صورت اگر اسناد و مدارکی که در آن کتاب آمده درست باشد یعنی واقعیت داشته باشد، در آن صورت و در یک جمله به روی کار آمدن رضاشاه اصلا به انگلستان ارتباطی پیدا نمی‌کند.
*از نظر توسعه سیاسی و آزادی‌های مدتی ما پس رفتیم و عقب‌گرد کرده‌ایم، حکومت رضاشاه مصداق کامل یک حکومت ترس و وحشت، یک حکومت پلیسی و دیکتاتوری محض بود. من در عین اینکه می‌گویم رضاخان سردار سپه ناجی ایران شد، در عین حال هم همواره گفته‌ام که من اگر در زمان رضاشاه بودم نه یکبار بلکه 50 بار حداقل اعدام می‌شدم. رضاشاه مطلقاً و بالمره چیزی قیام انتقاد، اغراض، انتقاد سازنده و این خبر‌ها را قبول نداشت. در آن دوره او فکر می­کردهرچه می‌کرد درست بود و بنفع مملکت. چون واقعاً اینگونه تصور می‌کرد که همه اقداماتش بنفع و برای پیشرفت مملکت است. بنابراین اگر شما از او و برنامه‌ها یا سیاست‌هایش انتقاد می‌کردید از نظر وی آدم خائنی بودید چون آن برنامه و آن اقدامات جملگی در جهت پیشرفت، آبادانی و ترقی مملکت بود. بنابراین اگر شما انتقاد و اعتراضی به کار‌ها و اقدامات او می‌کردید در حقیقت مخالف پیشرفت و ترقی ایران می‌بودید. خصوصیتی که همه دیکتاتور‌ها در طول تاریخ داشته‌اند و خود را مظهر درستی و خدمت برای مملکت و مردمشان می‌پندارند. رضاشاه هم قطعاً از این منظر تفاوتی با استالین، پل پوت رهبر خمرهای سرخ، صدام حسین، معمر قذافی، حسنی مبارک و مابقی نداشت.
/27217
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 193251

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
9 + 2 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 22
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • طه IR ۱۰:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    دكتر جان معني اين جمله شمارو نمي فهمم : رضاخان آدم ضد ديني نبود پس دستور چادر از سر زنان كشيدن و به توپ بستن حرم امام رضا چه معنايي ميده ؟!!!
    • بدون نام IR ۱۲:۲۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
      8 79
      خب معلومه ! به زعم دكتر جان معنيش حمايت از دينه ديگه !!!!!!!!!!!
    • بدون نام IR ۱۲:۲۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
      71 7
      يك ساعت توضيح داد لطفا دوباره بخونين
    • م IR ۱۲:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
      61 5
      شما یکبار دیگه این مقاله رو بخونی متوجه میشی
    • احمد IR ۱۳:۵۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
      63 6
      با کی کار داری؟ روسها به توپ بستن نه رضا شاه
  • rashid IR ۱۰:۵۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    اقای زیبا کلام،تمام نظرات شما درست !!! ولی در یک مورد نظر ندادید ،رضا خان ان همه ملک واملاک را که همگی با زور سر نیزه تصاحب کرد را چه؟/
    • بدون نام IR ۱۲:۲۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
      42 0
      پاراگرفهاي آخر رو دوباره بخونين
    • بدون نام IR ۱۲:۲۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
      7 57
      حتما آقاي دكتر ميگن اينهم در راستاي اعتلاي ايران بوده !!!!!!!
  • بدون نام IR ۱۱:۴۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    51 3
    اگه جرات دارید همه نظرات رو بذارید....
  • بدون نام IR ۱۱:۵۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    70 3
    البته همین که این مصاحبه رو گذاشتید خیلی جرات دارید
  • بدون نام IR ۱۲:۱۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    3 45
    بابا انگلیس!
  • بدون نام CN ۱۲:۲۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    83 8
    اي كاش 10 نفر تو مسئولان كشور پيدا ميشد كه مثل دكتر زيباكلام هيچ چيو سياه و سفيد نبينه
  • behi IR ۱۳:۲۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    62 6
    از آقای دکتر و ماه­نامه نسیم بیداری تشکر می کنم ....................از خبر آنلاین بعید بود این مصاحبه رو چاپ کنه
  • سکینه IR ۱۴:۲۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    48 6
    من نظر اقای زیباکلام را خواندم و حداقل میدانم که حرفهایش بدون پیش داوری واز روی ازاد منشی ایشان است. فقط یک سوال دارم چرا فقط ایشان میتوانند به این راحتی نظرات خود را اعلام کنند؟ در این سایت شما کوچکترین حرفی با سانسور روبرو میشود .من میدانم که نظر من بر روی سایت منعکس نخواهد شد.
  • بدون نام IR ۱۴:۲۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    82 6
    آقاي دكتر خيلي ممنون از بيان واقعيتها.كارهاي رضا شاه هيچ وقت از ياد مردم نمي ره.
  • علی IR ۱۴:۳۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    73 2
    جناب آقای زیبا کلام به نظر من،قضاوت شما مصداق نتیجه دلخواه از مقدمات درست بود.آیا آن کشور ویرانه و عقب مانده با زبان خوش براه میافتاد؟آیا دموکراسی برای مردمی که سواد نداشتند تا کسب خبر کنند و حتی خودشان رای دهند(در دوره مصدق،یعنی 12 سال بعد از سقوط او قانونی تصویب شد که خانها نتوانند با شناسنامه رعایایشان هزار تا رای بدهند!!)اساسا معنایی داشت؟مردمی که حاضر به رفتن به حمامهای بهداشتی نبودند،حاضر به واکسیناسیون نبودند،حاضر به فرستادن فرزندان پسرشان-دخترها که از نظرشان آدم محسوب نمیشدند-به مدارس نوین نبودند،و سر چند اصلاحگر اجتماعی دیگر مانند امیرکبیر را زیر آب کرده بودند و از زمان شکست در جنگهای ایران و روس در مقابل نوسازی جامعه با دستاویزهای مذهبی مقاومت کرده بودند،باید با آنان چه میکرد؟!
  • ایرانی IR ۱۴:۴۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    59 4
    در جواب رشید..! همه آن اموال (به زور سرنیزه یا هرچی !؟) را در شیراز و در زمان خروج از ایران به پسرش حبه کرد به شرطی که آن را برای بهداشت و آموزش و...ایران هزینه کند.( کتاب پدر و پسر )
  • رامين-الف IR ۱۷:۲۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    69 6
    آفرين به محقق سياسي جسور ما. اميدوارم درزماني ممكن بسياري ازوقايع سياسي مهجور ديگر هم آزادانه تحليل گردد تا تاريخ امروز راصدسال ديگر ننويسند.
  • حميد بهنام IR ۱۷:۴۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
    54 10
    با عرض ارادت و احترام به دكتر زيباكلام؛ضمن اعلام اختلاف نظر در بعضي ديگر از نظرات جنابعالي ، بايد عرض كنم اين مطالب فوق العاده روشنگرانه بود.گرچه بايد در مورد قرارداد 1933 و اشتباهات رضاشاه در تنظيم آن ، همچنين سخنان مرحوم حسين مكي در مورد اين قرارداد بيشتر توضيح مي فرموديد.ولي مجموعاً بنده لذت بردم.
  • منصف IR ۲۰:۰۷ - ۱۳۹۱/۰۱/۰۳
    18 4
    به سادگی حتی از روی آرا داده شده به کامنت ها هم می توان متوجه قضاوت عموم مردم شد و به زبان ساده تر اینکه اگه چرخی در کوچه و بازار بزنیم و فرصت گپ و گفتی با مردم را به خودمان بدهیم از چند و چون قضاوت مردم در باره قضایای یاد شده مطلع خواهیم شد .
    • روح الله IR ۲۱:۵۶ - ۱۳۹۱/۰۱/۱۵
      5 35
      دوست عزیز شما دارید راجع به جامعه ی اینترنتی ما و اون هم بازدیدکنندگان سایت خبر آنلاین و اونم کسانی که این مطلب رو می خونند صحبت می کنید، نه همه ی مردم؛ اسم رضاخان در تاریخ ما به عنوان یک خائن ثبت شده، به خاطر خیانت هایی که به اسلام کرد، هر کاری که به ظاهر برای این کشور انجام داد، به خاطر خودش بود حالا حتی اگر دستور بیگانگان هم نبوده باشه. اگر چنانچه در دوره ی رضاخان، کسی لایق تر از او برای اداره ی کشور نبود، من حتی از او تقدیر می کردم، ولی آیا واقعا این طور است؟؟ خیلی بد است که حافظه ی ما این قدر کوتاه مدت است... از آقای «دکتر» بعید است که ندانند دخالت انگلیسی ها در امور ایران و تلاش برای تضعیف آن از دوره ی «صفویه» شروع شد!
  • نیری US ۲۱:۳۳ - ۱۳۹۲/۰۸/۱۰
    3 0
    لطفا ایمیل دکتر را اگر ممکن است برایم بفرستید تا روایتی واقعی و تاریخی را برای ایشان بازگو کنم /باسپاس