اینجا دموکراسی سم است آقای اوباما

سیمون هندرسون
رابطه میان ایالات متحده و عربستان تنش و التهاب را تجربه می کند. ملک عبدالله که بر اریکه قدرت خاندان سعود تکیه زده گمان می کند که شعارهای باراک اوباما در خصوص حقوق برابر همگان برای برخورداری از آزادی برای کشورهای حاشیه خلیج فارس به مثابه سمی مهلک است. در بحرین و عربستانی که ایران را اصلی ترین هشدار و تهدید برای خود می دانند، سخن گفتن از دولت های مردمی برای خاندان سعود خنده دار است . واشنگتن از عملکرد خاندان سعود در مقابل حوادث مصر بسیار دلخور است.

 البته عامل سیاهی هم در این میان مطرح است با نام نفت، بهای بنزین در ایالات متحده سیر صعودی خود را طی می کند و ریاض هم بر خلاف وعده ای که داده بود حاضر نشد جبران توقف تولید نفت در لیبی را بکند. با این اوصاف زمانی که تام دونیلون مشاور امنیت ملی ایالات متحده با نمایندگانی از خاندان سعود دور یک میز نشست حرف بسیاری برای گفتن داشت . در دوازدهمین روز از ماه آوریل نمایندگان دو طرف دورتادور هم نشستند تا در خصوص دغدغه های مشترک سخن بگویند. خاندان سعود در عربستان سعودی اندک علاقه ای به باراک اوباما ندارند. تصور غالب بر این است که اوباما آنها را در تمام حوزه ها بازی داده است : از بحث صلح در خاورمیانه و مناقشه فلسطین و اسرائیل تا موضوع پرونده هسته ای ایران و البته ماجرای خیزش های عمومی در خاورمیانه.مهم تر از تمام این مسائل ایران بود و ایران. در این دیدار شاهزاده بندرسلطان که زمانی سفیر این کشور در آمریکا بود هم حضور داشت . این مرد در حال حاضر دبیر کل شورای امنیت ملی عربستان سعودی است و البته بسیار به ندرت در ملاعام ظاهر می شود.سالیان سال بود که ملک عبدالله اندک اطمینانی به بندر بن سلطان نداشتند. غیبت هایی که بندر بن سلطان پشت سر ملک عبدالله کرده بود از گوشه و کنار به گوش وی رسیده بود. اما مساله این جا بود که این شاهزاده عرب محاسن و استعدادهایی داشت و البته دارد که ملک عبدالله به آن سخت نیازمند است.

با بازگشت بندر بن سلطان بازاری از گمانه زنی در خصوص سفیر فعلی ایالات متحده در واشنگتن عبدال الجبیر به گوش رسید. آیا تاریخ دوباره تکرار خواهد شد و باز همان حوادثی که در سال های 2005 و 2006 هنگام ماموریت ترکی الفیصل در واشنگتن رخ داد، تکرار می شود؟ در همان زمان هم ملک عبدالله به گونه ای رفتار کرد که نشان دهد مردی که در واشنگتن نماینده عربستان است گزینه او نیست.هیچ کس ندانست که گناه ترکی الفیصل چه بود؟ اما برخی ادعا می کنند که او نامه هایی به حاکمیت نوشته و از شیوه حکمرانی و دولتمردی آقایان انتقاد کرده بود . در این میان بند بن سلطان تبدیل به دیپلماتی شده بود که دائما از ریاض به واشنگتن می رفت تا به آقایان اثبات کند که عربستان سعودی دیگر با القاعده در ارتباط نیست. ترکی الفیصل در این بازی تنها و تنها عنوان سفیر را عهده دار بود و نه چیزی بیشتر. بندر بن سلطان حتی امد و شدهای خود را هم به اطلاع سفیر رسمی کشورش در آمریکا نمی رساند. ترکی الفیصل برای اطلاع از رفت و آمدهای بن سلطان یک نفر را اجیر کرده بود تا نشست و برخواست هواپیما وی را به سفارت اطلاع دهد.الفیصل اندک اندک پست خود را واگذار کرد و جای خود را به جبیر داد. وی زمانی مباشر بند بن سلطان بود و البته بهتر از سایرین بر زبان انگلیسی تسلط داشت .

ملک عبدالله را بسیاری چهره ای احساساتی می دانند. وی در یک سال گذشته دو بار تحت عمل جراحی قرار گرفت و البته زمانی از مراکش به کشور بازگشت که هنوز پزشکان او برگ تایید سلامت او را امضا نکرده بودند. ملک عبدالله به شدت نگران جو انقلابی بود که خاورمیانه و جهان اسلام را در برگرفته بود.شاهزاده سلطان که بسیاری او را جانشین ملک عبدالله می دانند بسیار بیمار است و از آنچنانی ناتوانی رنج می برد که به سختی می توان او را در راس امور مملکتی متصور شد .شاه بعدی احتمالا نایف است. گفته می شود که زمام امور در دست آقای نایف است اما وی بخش عمده ای از زمان خود را در خارج از مرزهای کشورش می گذراند.نایف هم در میان خاندان سعود و هم در طبقه روحانیت وهابی جایگاه خود را تثبیت کرده است .

ملک عبدالله خود را در هاله ای از خطر می بیند.او سابقه سی سال دوستی با حسنی مبارک را در پرونده اش دارد و از وداع او با قدرت بسیار اندوهگین شد. تنها کسی که با به جهنم رفتن خود ملک عبدالله را بسیار خرسند می کند آقای معمر قذافی است . قذافی یک بار عزم خود را برای ترور وی به کار گرفت اما موفق به محقق کردن آرزوی خود نشد.
ملک عبدالله در بحرین سایه ایران را می بیند که هر روز پر رنگ و پر رنگ تر می شود. بشار اسد هم در مقام اتهام قرار گرفته و در نتیجه تکلیف آقای عبدالله مشخص نیست. یکی از چهار همسر سابق ملک عبدالله از سوریه است و او اندک تمایلی به وداع خاندان اسد با قدرت ندارد . خواهر او نیز با عموی بشار اسد ازدواج کرده است.
پس از آنکه مشاور امنیت ملی آمریکا ریاض را به مقصد امارات متحده عربی ترک کرد، ملک عبدالله به همراه پادشاه بحرین حامد بن عیسی آل خلیفه راهی مسابقه شترسواری شد . رفتارشناسی این حرکت شاید بدان معناست که در دیدیار هیات امریکایی با هیاتی از کشور میزبان، دو طرف بر سوگند وفاداری به هم تاکید کردند.
فارین پالیسی چهاردهم آوریل / ترجمه: سارا معصومی

48