اوباما تکلیف این مرد را هم یکسره کرد

دیوید سینجر
تکلیف علی عبدالله صالح رئیس جمهوری یمن هم این بار در کاخ سفید گرفته شد. ایالات متحده که از مدت ها پیش سند حمایت از آقای رئیس جمهور را در میانه تمامی هیاهوهای به راه افتاده در خاورمیانه و یمن پشت قباله او انداخته بود اندک اندک به این نتیجه می رسد که باید دستان آقای عبدالله را رها کند. کاخ سفید به آرامی در مواجهه با ماجراهای یمن تغییر موضع داده است. دولت رئیس جمهوری چهل و چهارم به این نتیجه رسیده که علی عبدالله صالح مرد برآورده کردن اصلاحاتی نیست که معترضان به دنبال آن هستند. با این نتیجه گیری وضعیت صالح هم مشخص شده است: او باید برود.

علی عبدالله صالح را همگان تنها متحد موجود برای آمریکا در یمن و علیه جبهه القاعده می دانستند. بر اساس همین محاسبه بود که آمریکایی ها در نخستین روزهای ناآرامی در یمن عزم خود را برای حمایت از وی جزم کردند. همین سیاست صدای منتقدان برخوردهای دوگانه آمریکا با ماجرا در لیبی و یمن را بلند کرد. بسیاری اوباما را به باد انتقاد گرفتند که شما برای مهار معمر قذافی و جلوگیری از کشته شدن مردمان در لیبی لحظه ای درنگ نکردید اما در برابر کشتار معترضان در یمن سکوت اختیار کرده اید. در هفت روز گذشته اما سیاست اوباما در قبال مسائل یمن هم تغییر 180 درجه ای داشته است. البته که مقام های آمریکایی در ملاعام رسما از علی عبدالله صالح نمی خواهند که قدرت را واگذار کند اما در گفتگو با متحدان خود در منطقه تاکید کرده اند که نمی توان بر روی این مرد چندان حساب باز کرد. آمریکایی ها به این نتیجه رسیده اند که قذافی باید برود. اندکی بیش از یک هفته پیش بود که علی عبدالله صالح با نمایندگانی از سوی آمریکا مذاکره در خصوص واگذاری قدرت را آغاز کرد. نتیجه این مذاکرات هم این است که اکنون علی عبدالله صالح باید قدرت را به دولتی بسپارد که معاون اول وی به شکل موقت مسئولیت آن را بر عهده خواهد داشت. تاریخ برگزاری انتخابات هم جلو خواهد افتاد. برخی مقام های یمنی نزدیک به این مذاکرات ادعا می کنند که اکنون بحث در خصوص روزهای پس از علی عبدالله صالح نیست بلکه محور کلام این است که علی عبدالله صالح چگونه و چه زمانی باید برود؟ علی عبدالله صالح و واشنگتن را بسیاری متحدانی قدیمی می دانند. تسلیحاتی که امروز در یمن مورد استفاده قرار می گیرد عمدتا هنر دستان آمریکایی ها هستند. در ازای این کمک نظامی ، علی عبدالله صالح نیز حریم هوایی خود را در اختیار جنگنده های آمریکایی برای حمله به مقر القاعده قرار داد .

بر اساس افشاگری های ویکی لیکس علی عبدالله صالح در گفتگو با ژنرال دیوید پترائوس که زمانی فرماندهی نیروهای آمریکایی در خاورمیانه را عهده دار بود به او اطمینان داده بود که واشنگتن می تواند تا هر زمان که اراده کند با جنگنده های خود به مقر القاعده در این کشور حمله کند و البته مردم هم از این ماجرا بویی نخواهند برد. البته علی عبدالله صالح یک بار هم عنان کلام در گفتگو با امریکایی ها را از دست داد و در گفتگو با رئیس بخش تروریسم وزارت امور خارجه آمریکا تاکید کرد که واشنگتن نشین ها هر بار به یمن نیاز پیدا می کنند خونگرم شده و تعجیل به خرج می دهند اما هر بار دولتمردان یمنی نیازمند کمک آمریکا هستند دستان واشنگتن نشین ها سرد شده و تاخیر را پیشه راه می کنند.

جرقه تغییر مهره در یمن زمانی در ذهن آمریکایی ها زده شد که در هجدهمین روز از ماه مارس نیروهای صالح به راحتی آب خوردن 50 نفر را از دم تیغ گذراندند.هنوز مشخص نیست که آیا ایالات متحده خروج آرام و بدون دغدغه صالح از قدرت را تضمین می کند یا خیر؟ اما گفته می شود که ترک آرام یمن توسط صالح و اعضای خانواده ای از محورهای مذاکره در صنعا است . برای آمریکایی ها انتقال آرام قدرت به معنای سپردن قدرت به دست مردانی است که همچنان مجوز عملیات های ضد تروریستی در یمن را به جنگنده های آمریکایی بدهند. امریکایی ها به این نتیجه رسیده اند که ادامه تنش میان دولت و معترضان می تواند تبعات منفی بر اوضاع امنیتی در یمن بگذارد و البته دست واشنگتن را هم در این کشور ببندد. یکی از سخنگوهای وزارت امور خارجه مارک تونر در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا برای فردای پس از عبدالله صالح چه نقشه ای در سر دارد از پاسخ دادن مستقیم حذر می کند اما تاکید دارد که مبارزه با تروریسم مساله ای است حیاتی و ربطی به فردی که بر مسند امور تکیه زده ندارد. یمن کشوری است که از چند منطقه به شدت ناآرام است. شبه نظامیان حوثی از یک سو در شمال و جدایی طلبان از جنوب و شبه نظامیان القاعده هم از جنوب شرقی عرصه را بر دولت به شدت تنگ کرده اند. شورشی های حوثی یک هفته پیش موفق شدند کنترل سعدا را در اختیار بگیرند و به نظر می رسد که تحرکات القاعده هم در این کشور بیش از پیش شده است. در حالی که اوضاع اقتصادی در یمن بسیار افتضاح گزارش می شود بسیاری از تحلیل گران بیم این را دارند که آقای رئیس جمهور تمامی بودجه در اختیار را فدای بقای در قدرت کرده باشد. علی عبدالله صالح برای آرام کردن تنش ها مبلغ بسیاری را در اختیار قبایل قرار داده است .

معترضان در یمن تاکید دارند که آمریکا تنها و تنها به دنبال طرح مبارزه با ترور خود است و اندک توجهی به کشته شدن معترضان در یمن ندارد .
شورای همکاری خلیج فارس که در ماجرای دخالت عربستان در بحرین هم نقش کلیدی بر عهده داشت این بار تاکید کرده است که از گفتگو و مصالحه میان دولت و ملت در یمن استقبال می کند . این بار عربستان سعودی که اصلی ترین حامی علی عبدالله صالح در این سالها بوده از شرکت در مذاکرات انتقال قدرت میان صنعا و واشنگتن سرباز زده و یا به آن دعوت نشده است .
نیویورک تایمز 3 آوریل / ترجمه : سارا معصومی

48