نوبخت: ۱۵درصد منابع بانک‌ها از دسترس خارج است/ تاج‌گردون: وضعیت بنگاه‌های اقتصادی اورژانسی است

میزگرد سیاست‌های اقتصاد کلان با حضور محمد باقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، علی طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی، ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی، مسعود نیلی مشاور رئیس جمهور در امور اقتصادی، غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران و پرویز عقیلی مدیرعامل بانک خاورمیانه در دومین روز از همایش اقتصاد ایران برگزار شد.

به نقل از تسنیم، محمدباقر نوبخت در ابتدای این میزگرد در تشریح سیاست های کلان اقتصاد کشور گفت: در شرایطی که با مشکل تورم و رکود مواجه هستیم و سیاست های تورم همیشه انقباضی و رکود همیشه انبساطی را توصیه می کند، همزمان باید مستی و مستوری کرد تا اقتصاد را در رکود تورمی اداره کرد تا تورم کم و رشد اقتصادی افزایش داشته باشد.

وی با اشاره به برگزاری جلسات روز نخست همایش اقتصاد ایران، اظهار داشت: از آقای نیلی می خواهم جمع بندی از محورها و موضوعات مهم این اجلاس بیان کنند.

مسعود نیلی مشاور رئیس جمهور در امور اقتصادی گفت: نشست تامین مالی فعالیت های اقتصادی به تجزیه و تحلیل چالش های نظام بانکی و بازار سرمایه و نظام بیمه اختصاص داشت که به نسبت بحث هایی که در سیاست های خروج از رکود داشتیم، نکات جدیدی در این نشست مطرح شد.

وی با بیان اینکه رابطه بانک و بنگاه منجر به این شده تا بانک ها نقشی که در تامین مالی فعالیت های اقتصادی می توانند ایفا کنند به شکل مطلوب نتواند اجر شود؛ تصریح کرد: به همین خاطر در سیاست های خروج از رکود سیاست هایی را در نظر گرفتیم تا قدرت اعطای تسهیلات بانک ها را افزایش دهد یکی از مواردی که در این نشست ها پیشنهاد شد این بود که اگر بانک ها قبل از اصلاح ساختار مالی با افزایش سرمایه مواجه شوند، مطالبات غیرجاری را از ترازنامه بانک ها خارج و به کمپانی های ویژه ارائه دهند، با این روش ترازنامه بانک ها اصلاح می شود با این حساب می توان سراغ افزایش سرمایه بانک ها رفت.

مشاور رئیس جمهور در امور اقتصادی با بیان اینکه وضعیت بانک های خصوصی نسبت به بانک های دولتی خیلی خوب نیست، گفت: این نیازمند بازنگری در مالکیت این بانک ها می باشد.

تقاضاهای بانکی باید فیلتر شوند

ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در ادامه این میزگرد، اظهار داشت: ما در نظام بانکی در شرایط خاصی قرار داریم، 15 درصد از تسهیلات بانکی بدون حرکت است که در هیچ شرایطی نمی تواند ادامه پیدا کند. این درحالی است که گفته می شود برخی از مطالبات موجود در سرفصل جاری اولویت غیرجاری دارند.

وی با اشاره به اینکه اولویت اصلی نظام بانکی به اصلاح ساختار بانک ها بر می گردد، تصریح کرد: افزیش سرمایه ضرورت اجتناب ناپذیر است و کفایت سرمایه بانک ها حدود 4 درصد است درحالی که استانداردهای جهانی حدود 12 درصد است.

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید براینکه ساختار نظام بانکی با مشکل مواجه است، گفت: قبل از تصمیم گیری برای واگذاری مطالبات غیرجاری بانک ها باید تقسیم بندی در این مطالبات انجام شود و دید که چه بخش از این معوقات ناشی از فشارهای اقتصادی بوده و آیا بنگاه اقتصادی قادر به فعالیت مجدد است یا خیر. برخی دیگر مربوط به معوقاتی است که در نتیجه اعطای تسهیلات تکلیفی که تضمین دولت را هم دارد، شکل گرفته است.

این عضو کابینه دولت یازدهم گروه سوم معوقات بانکی را دو طبقه تقسیم کرد و افزود: یک گروه بنگاه هایی هستند که در شرایط روز قادر به ادامه فعالیت نیستند و باید واگذار شوند به بنگاه های دیگر تا به مجموعه های جدید تبدیل شوند. گروه دوم بنگاه هایی هستند که در بانک مربوطه در زمان شکل گیری سوءجریاناتی را داشته اند.

سیف گفت: اگر قرار باشد در اقتصاد هر گونه تقاضایی در اقتصاد را حمل بر کمبود نقدینگی و محدودیت بانک ها بدانیم درست نیست، باید صف تقاضاهای بانکی فیلتر شود. الان در کشور ما به دلیل عدم باور اینکه در یک روزی بنگاه اقتصادی توجیه اقتصادی برای ادامه فعالیت ندارد و با ورشکستی رو به رو شده و نیازمند به روز رسانی خط تولید است بخواهیم از تسهیلات تکلیفی آنها را درست کنیم، اشتباه است، نظام بانکی باید این تقاضاها را فیلتر کند.

رئیس شورای پول و اعتبار همچنین ادامه داد: یکی از پیش نیازها برای ایجاد انضباط لازم در بنگاه های اقتصادی و طرح تقاضا در نظام بانکی استانداردهای حاکمیت شرکتی است که ما در کشورمان با خلاء این سیاست ها رو به رو هستیم، باید هر چه زودتر در صدد تعریف این استانداردها باشیم.

وی با تاکید براینکه نظام بانکی نیازمند برخورداری از این استاندارهاست، تصریح کرد: در بازار سرمایه تا حدودی آغاز شده و در نظام بانکی شروع شده ولی هنوز کامل نیست.در سایر بنگاه های اقتصادی هم باید این استانداردها را شروع کنیم.

برای کاهش فشار از روی نظام بانکی اوراق استقراضی منتشر شود

عقیلی کرمانی در ادامه این نشست اظهار داشت: افزایش سرمایه بدون اصلاح بنگاه های اقتصادی به هیچ عنوان نتیجه مناسبی را به همراه نخواهد داشت.

مدیرعامل بانک خاورمیانه با بیان اینکه بنگاه داری کار بانک نیست، تصریح کرد: 100 درصد باید بازنگری در استانداردهای حسابداری بانک ها انجام شود تا از این طریق حساب و کتاب های بانک ها روشن شود و بتوان به منابع بانکی اتکا کرد.

وی با تاکید براینکه اگر در سیستم بانکی حسابداری های درستی انجام شود گفت: با این روش دارایی های پرتی بانک ها شناسایی می شود و می توان تصمیم های مناسبی برای مدیریت آن منابع گرفت.

عقیلی کرمانی با بیان اینکه اقتصاد ما متفاوت با سایر کشورها نیست تصریح کرد: ما می توانیم اوراق استقراضی منتشر کنیم تا فشار را از روی نظام بانکی برداریم، اگر تورم پایین نیاید ما حتما مشکل خواهیم داشت و این همان فشار بر روی بانک مرکزی است.

خروج بانک‌ها از بنگاه‌داری 3 ساله ممکن نیست

غلامرضا تاجگردون در ادامه این میزگرد به ارائه توضیحاتی درباره جلوگیری از بنگاه داری بانک ها پرداخت و اظهار داشت: اینکه بانک ها بنگاه داری بکنند یا نکنند بستگی به شرایط سیاست های اقتصادی کشورها دارد. من تخصصی در بانک ندارم اما با توجه به شناخت محیط اقتصاد ایران باید بگویم که دولت سیاستی را برای جلوگیری از بنگاه داری به مجلس داده است. اما تا یک تئوری علمی به عمل برسد در شرایط روز اقتصادی کشور مشکلات و خطاهایی را پیش رو دارد.

وی با بیان اینکه اقتصاد کشور خرج کرد منابع ندارد، تصریح کرد: در سیاست جلوگیری از بنگاه داری بانک ها یک طرف مساله بانک ها هستند، یکی از مباحث جدی همین عوض کردن ریل است. بزرگترین سرمایه گذاری در کشور توسط بانک ها انجام می شود.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه در این سیاست ها آسیب های بسیار جدی پیش روی بانک ها در سال آینده است، گفت: مجلس گفته ظرف سه سال بنگاه های بانک ها واگذار شود اما اقتصاد کشور ظرفیت اجرای این کار را ندارد. جالب است که برخی می گویند اگر بانک ها این کار را انجام ندادند مالیات شان از 25 درصد به 50 درصد افزایش می یابد.

تاجگردون با بیان اینکه ظرفیت اقتصاد کشور جواب گوی واگذاری بنگاه های بانک ها نیست، افزود: بنظر من این سیاست را هم بانک مرکزی و هم سیستم بانکی باید با ظرافت عمل کند، شاید اگر درست بررسی می کردیم اصلا نیاز نبود این موارد قانون شود. دولت، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار باید از طریق ابزارهای خود این سیاست ها را قبل از قانون شدن عملی می کردند چراکه در عمل احتمال بروز خطا وجود دارد.

روایت سیف از 6 مشکل بانک‌ها

ولی الله سیف در ادامه به ضرورت شناسایی واسطه گری مالی بانک ها اشاره کرد و گفت: مطالبات غیرجاری، تسهیلات تکلیفی، بدهی بانک ها به بانک مرکزی، اوراق مشارکت، موسسات غیرمجاز و بدهی دولت به بانک ها از مهمترین مشکلات بانک هاست.

وی با تاکید براینکه حجم عمده تامین مالی در نظام بانکی انجام می شود، گفت: در بنگاه داری، یکی از سیاست های جدی دولت برای برون رفت از رکود است، درصدد این بودیم اقدامات جدی برای کارآمد کردن بانک ها و حداکثر ساختن تسهیلات نظام بانکی که منجر به تورم و رشد نقدینگی نشود. به همین خاطر تاکید کردیم بانک هایی که در بنگاه داری افراط کردند به ضوابط بانک مرکزی برگردند.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه این طور نیست که بانک ها به طور کلی بنگاه داری را کنار بگذارند بلکه مشکل اصلی عدول از ضوابط تعیین شده است، گفت: 40 درصد پایه سرمایه مبنای مجاز برای بنگاه داری بانک هاست، در هیچ بنگاه اقتصادی هیچ بانکی نمی تواند بیشتراز 49 درصد و در برخی بیش از 20 درصد سهم داشته باشد.

سیف افزایش سرمایه بانک ها و واگذاری بنگاه های اقتصادی را دو راهکار پیش روی بانک ها برای بازگشت به استانداردهای تعیین شده عنوان کرد و افزود: مورد دیگری که به آن کمتر اشاره می شود بحث املاک و مستغلات بانک هاست چراکه باید تا 30 درصد سرمایه بانک ها به این بخش برود اما الان بانک ها از این موضوع عدول کرده اند.

وی افزود: برای دستیابی به صورت مالی قابل قبول بین منابع و مصارف باید تعدیلاتی در حساب های بانک ها صورت گیرد.

شرایط اقتصاد غیرعادی است باید تصمیمات غیرعادی بگیریم

غلامرضا شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز در این نشست اظهار داشت: در طول 10 سال گذشته اعمال برخی از سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌ها باعث شده است تا رابطه بانک و بنگاه‌ها با خللی روبرو شود. برای حل این موضوع باید به اقدامات اساسی بپردازیم.

وی با بیان که وضعیت فعلی اقتصاد کشور را نباید متوجه اعمال تحریم‌های بین المللی بدانیم افزود: اگر تحریم‌ها نیز وضع نمی‌شد همچنان در وضعیت رکود قرار داشتیم و تحریم‌ها فقط سرعت رکود کشور را بیشتر کرده است.

رئیس اتاق بازرگانی ایران اضافه کرد: در حوزه اقتصادی همچنان بدون برنامه عمل می‌کنیم که این موضوع باعث می‌شود آسیب پذیری کشور بیشتر گردد.

وی با اشاره به اینکه دست کاری در نرخ سود تسهیلات بانکی و تکلیفی عمل کردن سیستم بانکی باعث شده تا رابطه خوبی میان بنگاه‌ها و سیستم بانکی ایجاد نشود اظهار داشت: بخش تولید به دلیل عدم دریافت تسهیلات مناسب نتوانسته است رشد خوبی داشته باشد در این شرایط بخش‌های غیرمولد وارد بازار شده و با استفاده از منابع پولی که اشتیاق بیشتری داشته این منابع را در اختیار آنها قرار دهد حجم زیادی از اقتصاد کشور را در اختیار خود قرار داده‌اند.

شافعی با تأکید براینکه باید یک نگاه متفاوتی میان رابطه بانک و بنگاه‌ها ایجاد شود، تصریح کرد: در شرایط غیرعادی قرار داریم پس باید تصمیم‌های غیرعادی را نیز اتخاذ کنیم. به اعتقاد بنده مسئولین نباید در شرایط فعلی تصمیمات بلندمدتی بگیرند بلکه باید برای ساماندهی اوضاع تصمیمات آنی اتخاذ شود.

وی با تأکید براینکه باید رابطه بنگاه‌ها و سیستم بانکی بازتعریف شود افزود: برای حل اوضاع نیازمند همکاری بخش خصوصی، سیستم بانکی و دولت هستیم. البته اگر بانک مرکزی کمی استقلال داشت ما به وضعیت موجود گرفتار نمی‌شدیم.

رئیس اتاق بازرگانی ایران در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به اینکه باید لیست معوقات بانکی منتشر شود، تصریح کرد: برخی معتقدند حجم زیادی از این معوقات متوجه بخش خصوصی است که با انتشار این لیست باید بگوییم می‌توانیم بگوییم سهم هر بخش نسبت به معوقات بانکی چگونه است.

نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور در ادامه صحبت‌های شافعی با تأکید براینکه در بسته خروج از رکود دولت نکاتی درباره اصلاح رابطه بین بانک‌ها و بنگاه‌ها مطرح شده است، اظهار داشت: در حال حاضر اگر بخواهیم مشکلات بانک‌ها را دسته بندی کنیم به چهار بخش اصلی دست پیدا خواهیم کرد.

وی با اشاره به اینکه این مشکلات به دلیل تصمیمات و سیاست‌های غلط در سالهای 91 و 92 نامناسب بود، گفت: در این شرایط بنگاه‌های اقتصادی نتوانستند تعهدات خود را نسبت به سیستم بانکی انجام دهند که در نتیجه مطالبات معوق افزایش پیدا کرد.

نیلی گفت: بازار سرمایه آنچنان که باید و شاید پویا نیست و این موضوع باعث می‌شود تا بانک‌ها رکن اصلی تأمین مالی کشور به شمار بیایند در همین شرایط بانک‌ها برای بازپرداخت تسهیلات خود بیشتر تمایل دارند به بنگاه‌های بزرگ خدمات ارائه دهند.

وی دیگر مشکل اصلی سیستم بانکی را اشکالات خود آنها دانست و اظهار داشت: 4 عامل مذکور باعث می‌شود بدهی بانک‌ها جمع و آنها را با بانک مرکزی روبرو سازد. در نهایت سیستم بانکی با اضافه برداشت از بانک مرکزی روبرو و پایه پولی افزایش پیدا می‌کند.

نیلی با تأکید براینکه باید موضوعات مذکور اصلاح شود تا بتوانیم در مسیر کاهش تورم به نتایج مناسبی دست پیدا کنیم افزود: یکی از پیشنهادات در این کنفرانس تقویت بازار سرمایه است حتی در بسته خروج از رکود نیز مواردی مطرح شده است در کنار این موضوع دولت به عنوان بدهکار بزرگ سیستم بانکی باید اقدامات لازم را انجام و حتی می‌توان با انتشار صکوک اجاره، بازاری را برای بدهی دولت ایجاد کرد.

۱۵ درصد منابع بانک‌ها از دسترس خارج است

محمد باقر نوبخت با بیان اینکه موضوعات محوری در این اجلاس عمدتاً معطوف به خروج از رکود و مهار تورم بوده است، افزود: اما در این جلسه عمده مباحث معطوف به تامین مالی بنگاه های اقتصادی از طریق بانک و بازار سرمایه است.

وی تاکید کرد: چون بازار سرمایه نمی تواند در تامین مالی همپای نیازهای بنگاه ها عمل کند باز فشار روی بازار بانکی متمرکز می شود. اما بانک ها با مشکل عدم کفایت سرمایه مواجه اند.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور با بیان اینکه 15 درصد از منابع بانک ها بخاطر معوقات بانکی هم اکنون قابل دسترسی نیستند، افزود: همچنین دیگر موضوع مطرح شده در این نشست اقداماتی بود که بانک ها و بنگاه ها باید انجام دهند. الان بانک ها بنگاه دار شده اند و بناست این بنگاه ها از اختیار بانک ها خارج شود.

وی ادامه داد: بخش خصوصی هم اذعان دارد که الان شرایط غیرمتعارف است و در شرایط غیرمتعارف هم باید از سازوکارهای غیرمتعارف استفاده کرد.اما باید دید که در این شرایط بانک ها و بنگاه های اقتصادی چه وظایفی دارند؟

نوبخت از شافعی خواست تا بگوید که بخش خصوصی از بنگاه ها (خودشان) چه انتظاری برای کمک به خروج از رکود دارند؟

شافعی در ادامه با بیان اینکه بنگاه ها به لحاظ مالی در وضعیت خاصی قرار دارند، گفت: باید قبول کرد که بسیاری از بنگاه هایی که وضع نامناسبی دارند با تکیه بر اینکه همه آنها باید احیا شود امکان پذیر نیست حتی تلاش برای احیای برخی آنها هدر دادن منابع است.

وی با اشاره به اینکه باتوجه به محدودیت منابع باید توزیع این منابع را اولویت بندی کرد، اظهار داشت: البته این بنگاه ها هم دو گروه هستند، گروه اول خودشان در وضعیت فعلی نقشی نداشتند و گروه دوم حتی در مواردی سوءاستفاده از شرایط هم انجام داده اند.

رئیس اتاق بازرگانی با تاکید براینکه بارها از دولت تقاضا کردیم تا تفکیکی در بنگاه های اقتصادی انجام دهد، گفت: البته در مواردی هم نه بنگاه و نه بانک هیچ کدام تقصیری ندارند و مقصر ناپیداست.

وضعیت بنگاه‌های اقتصادی اورژانسی است

تاجگردون در ادامه میزگرد اظهار داشت: الان وضعیت بنگاه های اقتصادی از اورژانسی هم بالاتر است و برای مشخص شدن دلایل آن باید طبقه بندی انجام شود.

وی از دولت خواست 90 درصد کارهایی که خودش می تواند اجرا کند را بدون آنکه به مجلس ارائه دهد، در دولت انجام دهد.

عقیلی کرمانی در ادامه این میزگرد گفت: من اصلا نگفتم که قانون بگذاریم تا بازل سه را اجرا کنیم؛ من مخالف این موضوع هستم که بخش خصوصی نمی تواند بهتر بنگاه های بانک ها را اداره کنند چراکه وضع خیلی بهتر خواهد شد.

وی با بیان اینکه بدهی های دولت نمی تواند پایدار بماند، گفت: دولت طی برنامه منضبطی به بازار سرمایه ورود پیدا کند و تمام بدهی های خود را به هر روش ممکن پرداخت کند.

به گزارش تسنیم، نوبخت در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه لایحه خروج از رکود و سایر برنامه هایی که دولت ارائه کرده معطوف به برنامه کوتاه مدت بوده است، گفت: برای خروج پایدار از رکود نیازمند برنامه میان مدت هستیم که برنامه ششم در همین راستا تدوین خواهد شد.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی تاکید کرد: باید نسبت به بنگاه هایی که معلول یک سری تصمیمات بوده اند سیاست های مشخصی را در نظر بگیریم و همانطور که آقای سیف هم فرمودند درباره بنگاه هایی که در زمان دریافت وام ،سوءاستفاده هایی را انجام داده اند تصمیمات دیگری را گرفت.

45503