قطعنامه شورای حکام وضعیت حقوقی جدید برای ایران ایجاد کرده است/ واکنشی را به آژانس نشان دادیم که دقیقا به خاطرش متهم شدیم!

ابوالفضل خدائی: روز پنجشنبه کلاب هاوس خبرآنلاین با موضوع قطعنامه شورای حکام؛ سرنوشت برجام چه خواهد شد با حضور کارشناسان و اساتید حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل برگزار شد.

مهرداد پشنگ پور با اشاره به قعطنامه شورای حکام و احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه گفت: شورای امنیت به منظور بررسی این مکانیسم چند مرحله را پیش رو دارد. یکی اینکه پرونده نقض برجام توسط اعضای این توافق به کمیسیون مشترک برجام برود که مهلتی ۱۵ روزه دارد. مرحله بعدی این پرونده ارجاع این پرونده توسط کشور شاکی به شورای وزیران امور خارجه عضو برجام است که در این روند نیز زمانی ۱۵ روزه پیش رو است. مرحله بعدی ارجاع این پرونده به شورای مشورتی است که سه کشور شاکی در آن حضور دارند که به مدت ۵ روز می تواند اقدام کند.

در مرحله بعد شاکی باید درخواست خود را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه دهد. در ماده ۳۶ نکته قابل توجهی وجود دارد که می گوید شورای امنیت بر اساس رویه های معمول برای قطعنامه اقدام می کند اما در اینجا کمی با رویه شورای امنیت متفاوت است چرا که بحث بر سر عدم تصویب قطعنامه و عدم کارکرد حق وتو است. به همین دلیل در موضوع اسنپ بک ضرورتی ندارد که پرونده از شورای حکام ارجاع شود. همانطور که می دانیم شورای حکام از زیرمجموعه های سازمان ملل نیست اما قرارداد همکاری بین آنها وجود دارد تا بتواند اطلاعات را به شورای امنیت ارجاع دهد به همین دلیل است که دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت می تواند حق رای داشته باشد و در برخی از جلسات شورای حکام شرکت کند.

به نظر می رسد که به دوره اول آقای احمدی نژاد رسیده ایم و از راه رفته برگشته ایم. دقیقا همان فضا حاکم است و از بی اهمیتی قطعنامه ها سخن گفته می شود. ما در وضعیت خطرناکی هستیم و هر چه جلوتر می رویم شعاع و عمق خطر افزایش می یابد. از همین رو به نظر می رسد که مجموعه حاکمیت از بحث برجام عبور کرده است.

این حقوقدان با اشاره به اینکه قطعنامه جدید شورای حکام علیه ایران یک وضعیت جدید حقوقی ایجاد کرده است گفت: دقیقا مشابه برجام که یک صلابت حقوقی و رژیم حقوقی بین المللی را به وجود آورد.به ویژه قطعنامه ۲۲۳۱ که ضامن آن شد و تعهدات آن به عنوان تعهدات غیرمعاهده ای به کشورهای ثالث تحمیل شد. همان مساله ای که باعث ناخرسندی اسرائیل، عربستان و ترامپ شد که ما به سادگی از آن عبور کردیم.

لحن قطعنامه جدید علیه ایران اهمیت ندارد چرا که موضوعیت آن مهم است که به نقض تعهد ایران به آژانس اشاره می کند و تفاوتی ندارد که این نقض برجامی و یا فرابرجامی، پادمانی و یا غیرپادمانی بوده است. یکی از اشتباهات محاسباتی دقیقا همین جاست که گفته می شود اصلا موضع ربطی به برجام ندارد. از نظر منطق حقوقی فعلا در وضعیتی قرار داریم که بین تعهدات پادمانی، فراپادمانی و غیره نمی توانیم با برجام تکفیک قائل شویم. شاید نتوانیم به طور مستقیم ارتباط برقرار کنیم اما بدون شک غیرمستقیم این مسائل با یکدیگر مرتبط و تاثیرگذار هستند چرا که وضعیت جدید حقوقی ایجاد کرده است.

ضمن اینکه این قطعنامه الزام را ایجاد کرده است و بسیاری از الزامات در حقوق بین الملل مبتنی بر "حقوق نرم" است. قعطنامه شورای حکام از ایران خواسته است که مسائل روشن نشده را با آژانس در راستای تعهدات خود حل کند و الزام در آن وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه مساله بعدی که قطعنامه را مهم می کند نحوه پاسخگویی ایران است گفت: سیاست ما تنها انکار بوده بدون اینکه بخواهیم پاسخ منطقی بدهیم. دقیقا همان پاسخ و واکنشی را به آژانس نشان دادیم که به همان خاطر متهم شدیم و به همین خاطر است که گروسی می گوید مرگ برجام نزدیک است. علاوه بر آن تصمیماتی مانند خروج از ان پی تی در حالی مطرح می شود که هیچ توجیهی نمی توانیم برای آن پیدا کنیم و دقیقا خود را در معرض اتهام بیشتر قرار می دهیم.متاسفانه به جای کاهش تنش ها وضعیت را متشنج تر کردیم.

وی در پایان گفت: در سیاسی کاری آژانس شکی نیست و همانطور که دیدیم قبل از صدور قطعنامه گروسی به اسرائیل سفر و با بنت دیدار کرد که همین موضوع نشان از زد و بندها دارد. مساله اینجاست که ما نباید فکر کنیم که دنیا منتظر ایران باقی می ماند و صبر می کند تا ببیند ایران چه اقدامی خواهد داشت و به خاطر همین دفع الوقت کردیم. دو عنصر کلیدی را از مذاکرات برداشتیم که در آن موضوع مذاکره مستقیم از اصول اساسی بین المللی در حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات است. در پیمان های مختلف بین المللی به طور مشخص شاهد هستیم که مذاکره مستقیم صورت گرفته است به این دلیل که محوریت داشته است.مساله بعدی زمان است که به طور مطلوب از آن بهره نبردیم. اینطور نیست که دنیا با شرایط ایران تطبیق پیدا کند و از آن تمکین کند.

بیشتر بخوانید:

• قطعنامه شورای حکام بار حقوقی مهمی دارد، بی‌تفاوت نباشیم/گره‌ای که با دست باز می‌شود نباید با دندان باز کرد

• مطهرنیا: لبه‌های اصطکاک بین ایران و جبهه غرب افزایش می‌یابد

• قطعنامه ضد ایرانی به تصویب شورای حکام رسید

• بیانیه ایران در واکنش به قطعنامه آژانس

• خط و نشان تروییکای اروپایی و آمریکا برای ایران

311311