رئیس جمهوری دوشنبه در حالی عازم قطر شد که آخرین بار ده سال پیش بود که محمود احمدی‌نژاد در سال ۱۳۹۰ به دعوت‌امیر این کشور، میهمان این کشور عربی منطقه شده بود.
زمان آغاز به کار دولت سیزدهم اما رفت و آمدهای دیپلماتیک میان دو کشور در جریان بود و سفر شیخ محمد بن عبدالرحمان ثانی وزیر خارجه قطر به تهران در زمان تشکیل دولت سیزدهم و دیدار وزیر خارجه قطر با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جدید ایران در تهران از جمله این دیدارها و روابط دیپلماتیک طی چند ماه اخیر بوده است.
سیاست تنش زدایی با کشورهای منطقه
از جمله سیاست های که سید ابراهیم رئیسی در برنامه‌های چهارساله ریاست جمهوری خود عنوان کرده است، سیاست تنش زدایی با کشورهای منطقه است.
او اولویت دولتش را گسترش روابط با کشورهای همسایه قرار داده است. از این رو رئیسی در سفر به دوحه این پیام را که ایران به دنبال روابط خوب ، نزدیک ، دوستانه، برادرانه و توام با همکاری با کشورهای منطقه است، را به افکار عمومی و رسانه‌ها ارسال خواهد کرد.
نگاهی به روابط دو کشور و چرایی سردی روابط
اگرچه از زمان استقلال قطر در سال ۱۹۷۱ روابط ایران و و قطر روابط دوستانه و بر پایه احترام متقابل بود اما در 10 سال گذشته روابط دو کشور همواره با فراز و نشیب بوده و پس از بحران سوریه این روابط به سردی گرایید.
از سوی دیگر حمله به سفارت عربستان نیز سبب شد که قطر همسو با تعدادی دیگر از کشورهای عربی در راستای حمایت از عربستان اقدام به کاهش سطح روابط خود با تهران کند، اما تحریم قطر در سال ۲۰۱۷ توسط برخی از کشورهای عربی به سردمداری عربستان موجب شد تا روابط تهران دوحه بار دیگر به گرمی گراید.
ایران با باز گذاشتن مرزهای هوایی خود بر روی پرواز شرکت‌های قطری و با همراهی ترکیه از ایجاد بحران غذا در این کشور جلوگیری کرد. این اقدام نیز حجم مبادلات اقتصادی میان دو کشور را افزایش داد.
حتی گفته می‌شود سفر سال ۱۳۹۸ امیر قطر به تهران نیز برای تشکر به خاطر حمایت از این کشور در مقابل تحریم‌های کشورهای عربی صورت گرفت.
دیدار با سردار مقاومت برای مقابله با داعش
برخی روایت ها نیز حاکی از آن است که چندین دیدار میان سردار شهید سلیمانی و مقامات قطری از جمله امیر قطر موجب شد تا این کشور از مسیر حمایت جریان تروریستی داعش فاصله بگیرد.
از سوی دیگر میزبانی قطر در جام جهانی ۲۰۲۲ و استفاده از ظرفیت خطوط هوایی ایران برای تسهیل تردد گردشگران نیز می‌تواند شرایط مطلوبی را بین دو طرف فراهم آورد.
در حقیقت ایجاد یک خط هوایی مستقیم بین تهران و دوحه در ایام بازی‌های جام جهانی هم می‌تواند علاوه بر ایجاد تسهیلات گردشگری برای دو طرف،یک کریدور قابل اطمینانی را بین دو کشور ایجاد کند تا در صورت شکاف مجدد در روابط عربستان، بحرین، امارات این کشور دچار بحران نشود.
قطر به دنبال چیست؟
نشانه ها حکایت از آن دارد که قطر در تلاش است تا با گرم‌تر کردن روابط با تهران نقش جدی‌تری را در عرصه سیاست خارجی منطقه‌ای و بین‌المللی ایفا کند. به هنگام طرح گفتگوی مستقیم میان ایران و آمریکا، قطر یکی از کشورهایی بود که تلاش کرد تا نقش واسطه را در این میان بازی کند نقشی که پیشتر عمان عهده‌دار بود.
امیر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی اوایل ماه فوریه در واشنگتن با جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا درباره توافق هسته ای و تلاش این کشور برای ایجاد تفاهم بین ایران و آمریکا گفتگو کرد.
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر امور خارجه قطر نیز پیش از این در 27 ژانویه به تهران سفر کرده بود تا با امیرعبداللهیان گفتگو کند. در این دیدارها، دو طرف درباره تحولات وین و بازگشت احتمالی توافق هسته ای 2015 و همچنین راه های تقویت روابط شورای همکاری خلیج فارس و ایران گفتگو کردند.
قطر جایگاه خود را به عنوان یک میانجی در سطح جهانی تثبیت کرده است و ایران علاقه مند است از نقش خود در ایجاد روابط بهتر با ایالات متحده، غرب و منطقه عربی برای صلح، امنیت، ثبات و توسعه مردم منطقه ما بهره مند شود. فرستاده گفت.
برخی تحلیل ها نیز حکایت از آن دارد که این سفر می‌تواند ارتباط مستقیمی به مذاکرات وین و توافق قریب الوقوع برای احیای برجام داشته باشد. قطر می‌داند که در صورت تنش میان تهران و واشنگتن صدمات مخربی بر اقتصاد و امنیت این کشور وارد می‌شود و در صورت توافق نیز همراهی با ایران می‌تواند منافع بیشتری را نصیب این کشور کند، از این رو برخی از تحلیلگران سیاسی بر این باورند که دوحه به دنبال تسهیل توافق و میانجیگری میان تهران و واشنگتن است.
برخی خبرها نیز حکایت از ماموریت ویژه قطری ها برای آزاد کردن زندانیان آمریکایی در ایران دارد. این امر برای آمریکا سودآور هم است، چرا که می‌تواند بخشی از جریان منتقد احیای برجام را با آزادسازی زندانیان آمریکایی اقناع کرده و مانع از فشار سیاسی و رسانه‌ای مخالفان شود.
این نکته‌ای است که محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر نیز بر آن تأکید و درباره آن گفته بود به توافق رسیدن درباره برنامه هسته‌ای به سود همه طرف‌ها خواهد بود وی همچنین در این باره گفته بود نقش ما تشویق طرفین برای تعامل مثبت است.
بیشتر بخوانید:
زمینه های همکاری اقتصادی بین دو کشور
از سوی دیگر دوحه ظرفیت مناسبی برای سرمایه‌گذاری در ایران دارد و حد فاصل کوتاه مرز دریایی ۲۵۰ کیلومتری دو کشور از یک سو و قرار داشتن ایران در کریدورهای مختلف حمل و نقل از سوی دیگر، شرایط مناسبی را برای توسعه مسیر تجارت میان دو کشور فراهم می‌کند؛ در این میان کارشناسان و تحلیلگران سیاسی بر این باورند که تقویت روابط ایران و قطر موجب کاهش نفوذ نیروهای صهیونیستی در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس می‌شود .
ارتباط ایران با قطر می‌تواند در تقابل همکاری‌های اسرائیل با بحرین و امارات باشد و توازنی در این میان ایجاد کند چرا که قطر ارتباطی با رژیم صهیونیستی ندارد. در صورت همکاری دو کشور شرایط برای بهره برداری بیشتر از چهار و میادین مشترک نفت و گاز کشور فراهم شده و ایران می تواند کانون انتقال گاز شمال-جنوب باشد.
همچنین قطر با ارسال گاز به مدیترانه و ایران با ارسال گاز به عراق و سوریه می‌توانند شرایط را برای صدور گاز به کشورهای غربی و اروپایی را فراهم کند چرا که اروپایی نیز به دنبال کاهش وابستگی خود به گاز روسیه هستند.
همچنین در این سفر هیئتی بلندپایه همراه رئیسی خواهد بود و نمایندگانی از بخش های مختلف مانند ورزش، انرژی و فرهنگ حضور خواهند داشت. در این راستا یکی از مهم ترین دستورالعمل های مطرح شده در این جلسه به موضوع اتصال شبکه برق دو کشور با استفاده از خط انتقال دریایی اختصاص دارد.
دو کشور در مورد چگونگی استفاده از برق مازاد قطر از طریق مبادله با کشورهایی مانند پاکستان یا افغانستان و اتصال شبکه‌های برق ایران و قطر در زیر دریا صحبت کرده‌اند.
اتصال شبکه برق ایران و قطر به منظور ارتقای قابلیت اطمینان شبکه برق دو کشور موضوعی است که از سال گذشته در دستور کار قرار گرفته است. بسیاری از موضوعات دیگر نیز وجود دارد که کشورها ممکن است در مورد آنها صحبت کنند.
41219
نظر شما