حضور نیروهای فرامنطقه ای و ناکامی آنها برای برقراری ثبات و آرامش در افغانستان، موجب شده است تا ایران بعنوان یک قدرت منطقه ای با هدف برقراری صلح در افغانستان، گفتگوهایی را با این گروه پیگیری کند.
دکتر ظریف پس از دیدار اخیر با ملابرادر، رئیس دفتر سیاسی طالبان و هیأت همراه او گفت: «این دیدار در راستای تلاش‌های جمهوری اسلامی برای بازگشت صلح و ثبات به افغانستان انجام شد و مهم‌ترین هدف آن ترغیب طرف‌های افغان به گفت‌وگوهای بین الافغانی، تشویق به یافتن راه‌حل مسائل از طریق گفت‌وگو، حمایت از تمام نیروهای افغان برای یافتن فصل مشترک همکاری در بیرون رفتن نیروهای خارجی و امنیت افغانستان پس از خروج نیروهای خارجی است.» دیدار دکتر ظریف و ملا برادر «در ادامه دیدارهای مقامات مختلف افغانستان از جمله رییس جمهوری، رییس هیات اجرایی، هیات صلح، رهبران جهادی و شخصیت‌های موثر در افغانستان» با مقامات ایرانی بود. البته این نخستین دیدار نمایندگان طالبان از تهران نیست، چرا که اواخر شهریورماه گذشته نیز پس از توقف مذاکرات صلح میان آمریکا و طالبان، یک هیأت چهار نفری از این گروه به ریاست عبدالسلام حنفی، از اعضای دفتر سیاسی طالبان در قطر، به تهران آمده و به گفته «سهیل شاهین» سخنگوی این گروه، با وزیر خارجه و سایر مقام‌های ارشد ایران دیدار و گفت‌وگو کرده است.
علی رغم اینکه این دیدارها با بازتاب گسترده ای در رسانه های افغانستان مواجه شد و نقدهایی هم به این دوره از گفتگوها وارد شد، وزیرخارجه کشورمان در مصاحبه ای تصریح کرد: «غیرممکن است که طالبان در دولت آینده افغانستان نقشی نداشته باشند. هر چند این نقش نباید غالب باشد ما در منطقه و فراتر از آن، برای کمک به افغان‌ها در این تصمیم باید زمینه‌سازی کنیم نه اینکه آن را تحمیل کنیم.»
با این تفاسیر به نظر می‌رسد تهران اصل را بر روابط با دولت مرکزی افغانستان گذاشته است، اما به هر حال گروه‌هایی چون طالبان در وضعیت سیاسی این کشور اثرگذار بوده‌اند. از این‌رو، نگرانی‌هایی درباره مرزهای همجوار خود با افغانستان دارد و نباید از این نکته غافل شد که ایران در راستای امنیت داخلی و کاهش آسیب پذیری خود، با طالبان دیدار و همکاری دارد. بنابراین سیاست ایران را نمی توان به مثابه ی مداخله در امور داخلی کشور دیگری دانست. تهران بارها اعلام کرده که مقام‌های کابل را در جریان اینگونه دیدار ها گذاشته و آنچه گفتگوهای ایران با طالبان را موجب می شود، تمایل ایران به برقراری صلح و ثبات در این کشور است که نفع تمامی مردم افغانستان را در بر دارد.
علاوه بر ایران، آمریکا هم که روزی با حمله ی نظامی، طالبان را از حاکمیت ساقط کرد و هدفش ریشه کنی این گروه بود، سالها است که با این گروه به مذاکره می نشیند. چین، پاکستان، روسیه و کشورهای آسیای مرکزی نیز مذاکراتی با طالبان داشته‌اند. چین، چندی پیش برای میانجیگری در مذاکرات صلح افغانستان اعلام آمادگی کرد. هوآ چون‌ینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری خلق چین در این باره گفت: «چین از مذاکره بین طرفین درگیر در جنگ داخلی افغانستان، یعنی دولت این کشور و نیروهای طالبان پشتیبانی می‌کند. ما آماده هستیم که در فرایند آشتی و صلح مطابق با خواست مردم افغانستان مشارکت کنیم.»
رویه ی ایران همانند سایر کشورهای دیگر بوده و حتی بخشی از روند صلح است. هر چند در پاره ای از موارد برخی بر این باورند که این دیدارها ممکن است شائبه حمایت ایران از طالبان را پررنگ کند و به رابطه دو کشور همسایه آسیب زند، اما دولت افغانستان نیک می‌داند که نگاه ایران به این کشور توسعه محور است. ایران می داند که هرگونه بی ثباتی در افغانستان امنیت داخلی ایران را هم به خطر می‌اندازد، بنابراین برقراری صلح و ثبات در افغانستان، به نفع ایران هم هست. علاوه بر ایران، کشورهای دیگر همجوار افغانستان هم با چنین هدفی بدنبال صلح و ثبات در این کشور هستند. این در حالی است که کشورهای فرامنطقه‌ای در پی ایجاد ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه‌اند. باید پذیرفت که طالبان به بخشی از فرایند صلح در این کشور تبدیل شده است، لذا همکاری با طالبان برخلاف مصالح و امنیت ملی افغانستان نیست، بلکه می‌تواند به روند صلح کمک کند.
*کارشناس سیاسی
310 310
نظر شما