ایران چگونه حماس را با اسد آشتی می‌دهد؟

فاطمه محمدی

8 سال پیش در سال 2006 مقاومت اسلامی لبنان ثابت کرد که دشمن صهیونیستی به رغم توانایی های نظامی که یکی از قدرتمندترین ارتش های جهان محسوب می شود و به رغم تجهیزات پیشرفته در جنگی نامتوازن و به رغم حمایت های خارجی، نمی تواند مقاومت را با چند هزار جنگجو به زانو درآورد.
اسرائیل تا پیش از این همواره در خارج از خاک خود می جنگید ولی امروز تل آویو، حیفا و عسقلان موشک باران می شود. به عبارتی اسرائیل به رغم همه امکاناتش حتی نتوانسته است از شهرهایش و شهرک‌هایش محافظت کند.
این مسئله پیشتر در سالهای 2009 و 2012 نیز اتفاق بود و امروز بار دیگر در غزه تکرار می شود. ناگفته پیداست که این دشمن نتوانسته است اراده ملت فلسطین و عزم نیروهای مقاومت را در هم شکند.
كشته شدن مردم بی گناه فلسطین و نظاره گر بودن دوت های عربی و عدم حمایت جدی از جریان مقاومت اسلامی، نشانگر مسائل مهمی در پشت پرده رویكرد كشورهای عربی نسبت به مقاومت و تحركات ضد بشری مافیای عربی - غربی است. امروز حماس و جهاد اسلامی و فتح و دیگر گروههای مقاوم فلسطینی به خوبی می دانند چه کسی دوست و چه کسی دشمن آنان است. آنها اکنون به خوبی تشخیص می دهند چه کسانی از مقاومت اسلامی فلسطین حمایت کردند و چه کسانی فقط نظاره گر بودند.

جنگ غزه زیر ذره بین حزب الله لبنان
به زعم فرماندهان ارشد مقاومت اسلامی در لبنان، حزب الله لبنان برای هرگونه ماجراجوئی رژیم صهیونیستی خود را آماده كرده است. جنبش حزب الله لبنان به دقت تحولات جنگ غزه را زیر نظر دارد و به احتمال زیاد موضعش تنها در حد اعلام همبستگی با فلسطینیان علیه حملات اسرائیل نخواهد بود. پیشتر سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله بارها اعلام کرده بود که مقاومت تنها به محکوم کردن حملات اسرائیل بسنده نخواهد کرد به ویژه که محور مقاومت از نظر راهبردی،‌ تجزیه ناپذیر است.
روشن است که حتی اگر یکی از طرفهای محور مقاومت بخواهد از دیگران دور شود چنانچه جنبش حماس در زمان بحران سوریه چنین کرد ولی اسرائیل تفاوتی میان دشمنانش قائل نخواهد شد و سوریه، ایران، حزب الله، حماس، جهاد اسلامی و سایر گروهها را خطر مشترک قلمداد می کند و به همین خاطر باید گفت درگیر شدن هریک از طرفهای مقاومت، ‌خود به خود بر سایر اضلاع مقاومت نیز تاثیر می گذارد.

بر همین اساس می توان اینگونه فرض کرد که حزب الله خود را،‌ چه از لحاظ دانش و تجربه ای که به مقاومت فلسطین در گذشته داده است و احتمالا این حمایتها (تجربه) هم همچنان ادامه دارد و چه از لحاظ نتایج این جنگ شریک جنگ غزه می داند. درست است که حزب الله اکنون بخشی از توانائیهای خود را در جنگ سوریه متمرکز کرده و چند روزی است که در مناطق قلمون و عرسال با گروههای شورشی مسلح درگیر است ولی همه می دانند که حزب الله فن تقسیم وظایف را به خوبی می داند و می توان با قاطعیت گفت که نهادهای ویژه پرونده اسرائیل تمامی تحولات مربوط به این پرونده را به دقت دنبال می کنند.
به همین خاطر می توان گفت درگیر شدن حزب الله با جبهه النصره در مرزهای لبنان و سوریه، ‌مانع از زیر نظر گرفتن تحولات اراضی اشغالی و اقدامات دشمن نمی شود. در عین حال چنین درگیریهائی مانع از آمادگی حزب برای مقابله با تحولات مرزهای جنوبی نمی شود و این حزب برای هرگونه ماجراجوئی دشمن در آماده باش به سر می برد.

به احتمال زیاد مقاومت لبنان به دقت تجربه جدید گروههای فلسطینی را در غزه برای مقابله با حملات اسرائیل زیر نظر دارد و تأثیر موشکها را در حمله به شهرها و شهرک نشینان اسرائیل رصد می کند و نقاط قوت و ضعف تاکتیکهای میدانی گروههای مقاومت فلسطین را ارزیابی می کند و هدف از این بررسیها، افزایش توان حزب الله و بالا بردن سطح آمادگی حزب در صورت وقوع جنگ جدید با اسرائیل است. به احتمال زیاد حزب الله نحوه تعامل دشمن با حملات موشکی را هم که عمق رژیم را هدف قرار می دهند، بررسی می کند و رفتار جبهه داخلی اسرائیل از رفتار مقامات نظامی و سیاسی اسرائیل تا تغییرات صورت گرفته در سامانه دفاعی دشمن بعد از هشت سال از جنگ جولای را ارزیابی می کند.

اسرائیل با وجود خسارتهائی که در سال 2006 در جنوب لبنان متحمل شده بود اکنون،‌ بار دیگر تصمیم گرفته است، در ماه جولای به غزه حمله کند. اگر تل آویو گمان می کند که می تواند این بار نتیجه دیگری را رقم بزند باید گفت تمامی شواهد تا کنون بیانگر آن است که بار دیگر در باتلاقی گرفتار شده است که هشت سال قبل در لبنان در آن فرو رفته بود.
نکته جالب اینجاست که اسرائیل اکنون در غزه می جنگد ولی شبح حزب الله، اسرائیل را دنبال می کند. کواینکه مقامات رژیم صهیونیستی بارها و به شکلی غیرمستقیم نسبت به انبارهای موشکی و توانائیهای نظامی حزب الله در مقایسه با توانائیهای نظامی حماس و جهاد اسلامی در نوار محاصره شده غزه ابراز نگرانی کرده و همین امر باعث شده که بسیاری از اسرائیلیها از درگیری با مقاومت لبنان در آینده به وحشت بیافتند. سوالی که در اینجا مطرح است این است که آیا نتایج جنگ غزه، فرضیه حمله اسرائیل به لبنان را به زمان دیگری موکول خواهد کرد؟

تقویت روابط ایران و حزب الله با حماس
جنگ فعلی در غزه باعث شده است تماس بین حماس از یک طرف و ایران و حزب الله از طرف دیگر بعد از دو سال رابطه سرد از سر گرفته شود. بر اساس سخنان یک مقام سیاسی حماس، خالد مشعل، رهبر سیاسی حماس اخیراً تماس هایی با علی لاریجانی رئیس مجلس ایران، محمد جواد ظریف وزیر خارجه و یک افسر ارشد سپاه پاسداران که نامش فاش نشده ، داشته است. همچنین سید حسن نصرالله، رهبر حزب الله نیز بیستم ژوئیه با مشعل تماس گرفت. این اولین تماس رسمی بین حزب الله و حماس از ماه آوریل تاکنون بوده است.

به گزارش وبسایت حزب الله، نصرالله در تماس رسمی خود با مشعل سرسختی حماس را در مقاومت تحسین نموده و این در حالی است که یک مقام فلسطینی در لبنان که واسطه حماس و حزب الله بوده است، می گوید :«رابطه بین این دو به علت بحران سوریه گرم نبوده است، اما ایران با خالد مشعل تماس گرفته و نصرالله را نیز تشویق کرده که برغم تحریم حماس از سوی سوریه، با مشعل تماس بگیرد؛ اما تماس حسن نصرالله با خالد مشعل بازتاب مثبتی در دمشق نداشته است.»
منظور این مقام فلسطینی احتمالاً اتهاماتی است که بشار اسد شانزدهم ژوئیه علیه حماس مطرح کرد. اسد درباره جنگ غزه صحبت کرد و خواستار تمایز بین مبارزان واقعی جبهه مقاومت و آنهایی شد که نقاب مقاومت به چهره زده اند تا به منافع خود برسند. مسئولان حزب الله معتقدند سوریه دلایلی دارد که به یک موضع سرسختانه در مقابل حماس منجر شده، اما مطمئن هستند که دیپلماسی ایران می تواند راه حلی برای آشتی بین دو طرف پیدا می کند. به گفته منابع حماس و حزب الله، تا قبل از جنگ غزه و به مدت چندین ماه تلاش هایی برای احیای جبهه مقاومت صورت گرفت اما به علت فراهم نبودن شرایط این تلاش ها به شکست انجامید.

یکی از نمایندگان سابق مجلس ایران در این باره می‌گوید: « تماسهای ایران و حزب الله با حماس بازتاب مثبتی در سوریه نداشته و اسد بازگشت حماس به محور مقاومت را ممنوع کرده است. اما ایران بیکار نمی ماند چرا که جنگ در غزه ادامه دارد و حماس دستاوردهای چشمگیر نظامی داشته است. اگرچه ایران در صحنه نظامی حضور ندارد اما تلاش می کند حضور سیاسی و دیپلماتیک خود را حفظ کند، حتی اگر این موجب شود رئیس جمهور سوریه به خشم آید.»
این مقام ایرانی می افزاید: « جنگ غزه یک فرصت مناسب برای ایران و حماس بود تا رابطه سرد خود را بهبود ببخشند. در ضمن، تهران تلاش می کند اتحاد خود را با هر قدرت منطقه ای حفظ کند و حماس ثابت کرده برغم اختلاف نظرات، یک عنصر ارزشمند است چرا که به مدت دو هفته مقابل ماشین جنگی اسرائیل دوام آورده است. انتظار می رود مشعل به زودی به تهران سفر کند و انتظار می رود او به گرمی مورد استقبال قرار گیرد.»

از طرفی، عامل دیگری که کمک می کند رابطه حماس و ایران و حزب الله بهبود یابد، رابطه متشنج این گروه با مصر در جریان جنگ است. یکی از مقامات حماس در این باره می‌گوید:«حماس، اعتراضی به احیای روابط خود با ایران و حزب الله ندارد چرا که آنها متحد ما هستند و سابقه سالها همکاری با آنها داریم.» این مقام فلسطینی افزود: فشارهای کنونی منطقه ای بر حماس برای پذیرش شرایط اسرائیل در آتش بس، این جنبش را به سمت تهران سوق داده است.

خلاصه کلام آنکه تهاجم اسرائیل به غزه ممکن است، نتیجه عکس برای تل آویو داشته باشد و آن، احیای رابطه فروپاشیده حماس با ایران و حزب الله باشد. این سه برغم اوضاع نابسامان منطقه، فرصت را برای احیای روابط خود مناسب می بینند.

5252