رقابت کارگردانان سینمای ایران در 30 سال + استعدادهایی که در جشنواره فیلم فجر درخشیدند

مازیار شیبانی: جشنواره فیلم فجر که از بهمن ماه سال 1361 آغاز شده، بدون وقفه تا امروز ادامه یافته و هر سال بخشی بر آن افزوده یا گاهی از آن کم شده است. نگاهی به کارنامه سی ساله جشنواره فیلم فجر در خصوص تعداد فیلم‌های شرکت کننده در بخش مسابقه سینمای ایران و آثاری که جوایز بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را به خود اختصاص داده‌اند، می‌تواند نمای مناسبی از شرایط کلی سینمای کشور ارایه کند.

جشنواره فیلم فجر توسط بنیاد سینمایی فارابی و زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شود. بنیانگذاران این جشنواره در پی بستری برای بررسی فیلم‌های تولید شده در طول‌‌ همان سالی که جشنواره برگزار می‌شود و جهت دهی آثار سال‌های بعد بوده‌اند. به همین دلیل در ابتدا تا برگزاری چهاردهمین جشنواره فیلم فجر در سال 1364، جشنواره فقط به بررسی فیلم‌های ایرانی می‌پرداخت و در کنار آن برخی آثار خارجی نیز مورد توجه و مطالعه قرار می‌گرفت.

از دوره چهاردهم، جشنواره فیلم فجر به صورت بین المللی برگزار شد. یعنی فیلم‌های خارجی که در آن شرکت می‌کردند، به رقابت با یکدیگر می‌پرداختند. همواره در بخش بین الملل چند فیلم ایرانی نیز حضور می‌یافتند که این اتفاق شاخص و معیار مناسبی برای سنجش در اختیار سیاستگذاران سینمایی کشور قرار می‌داد تا بتوانند آثار قابل قبول ایرانی را با ساخته سینمایی دیگر کشورهای جهان به مقایسه بگذارند.

شاید یکی از جذاب‌ترین بخش این محک معرفی بهترین فیلم و بهترین کارگردان باشد. هر چند در این انتخاب همواره اما و اگرهای زیادی وجود داشته است، ولی نگاهی کلی به فهرست کارگردان‌هایی که برای انتخاب اثرشان و خودشان به عنوان بهترین تلاش کرده‌اند، می‌تواند روند حرکتی سینمای ایران تا حدود زیادی روشن کند.