ناکامی بزرگ بنگاهداری در ایران

گروه اقتصاد: عباس آخوندی، مدرس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران به عنوان آخرین سخنران بخش صبح امروز همایش نفت و دموکراسی که به همت بنیاد باران برگزار شد، به توضیح دلایل تشکیل نشدن بنگاه های بزرگ و بین المللی در اقتصاد نفتی ایران پرداخت.
وی ضمن یادآوری خاطرات خود از نگارش لایحه اصل 44 و تغییرات انجام شده بر روی آن از طریق مجلس و مجمع تشخیص مصلحت نظام که منجر به اعطای انحصار قانونی 40 درصدی نهادهای شبه دولتی در بازارها شده، اظهار داشت: در ایران 67 درصد بنگاه های بزرگ تحت مالکیت دولت هستند و جالب این که 80 درصد شرکت های عضو بورس تهران نیز تحت مالکیت و مدیریت نهادهای شبه دولتی هستند.
آخوندی، وزیر مسکن دولت هاشمی رفسنجانی گفت: تمرکز بالای دولت رانتیر- نفتی ایران در بخش اقتصاد مانع توسعه بخش خصوصی و تشکیل بنگاه های بزرگ اقتصادی توسط بخش خصوصی شده است.
وی افزود: درآمد نفت عموما از سوی دولت ها صرف توسعه بوروکراسی و یافتن متحدان مورد نیاز شده است. به همین لحاظ بانک ها بیش از بازار سرمایه در اقتصاد ایران توسعه یافته اند.
نویسنده پیش نویس لایحه اصل 44 افزود: بی توجهی تاریخی دولت ها به قوانین مالکیت نیز مساله ای بوده که باعث تمرکز بنگاه ها در ابعاد کوچک شده است.
آحوندی توضیح داد که اصلاح ساختار بنگاه ها در ایران لزوما از طریق به وجود آوردن یک فرآیند و سیستم اقتصادی ممکن نیست و باید اصلاحات را از زیر سیستم های سیاسی و اجتماعی پیش برد.
مدرس دانشگاه تهران تاکید کرد: در جهت اصلاح ساختار بنگاه ها نباید انتظار بیش از اندازه از دولت نفتی داشته باشیم و این باور که هر اصلاحی نیازمند در دست داشتن دولت است باید اصلاح شود.
آخوندی یادآور شد: در این فرآیند اصلاحی باید شکلگیری هر بنگاه با نگاه به شرایط بین المللی و در تعامل با بازارهای خارجی صورت گیرد تا توسعه و بقاء و جلوگیری از میرایی بنگاه ها در ایران حاصل شود.