موفقیت تعمیر دوربین ای.سی.اس درهاله‌ای از ابهام

ذوالفقار دانشی: به‌دلیل طولانی‌شدن راه‌پیمایی فضایی دوم، خدمه پرواز 125 یک ساعت دیرتر بیدار شدند و فعالیت‌های خود را آغاز کردند.

بعدازظهر شنبه 26 اردیبهشت به وقت ایران، جان گرانسفلد و دروو فیوستل از کابین فضاننوردان خارج شدند تا در سومین راه‌پیمایی فضایی، دو ماموریت مهم را به انجام برسانند: جایگزین کردن طیف‌نگار منشا کیهانی، COS به‌جای کاستار و سپس، تعمیر دوربین پیشرفته نقشه‌برداری، ACS.

کاستار که از سال 1993 / 1372 روی هابل نصب است، مجموعه اپتیکی تصحیح‌کننده خطای آینه اصلی هابل است که دیگر نیازی به آن نیست؛ زیرا پس از آشکار شدن خطای آینه هابل، ابزارهای جدید هابل از نو طراحی شدند و سیستم نوری جدیدی برای رفع خطای آینه اصلی در هریک از آنها نصب شد. طیف‌نگار منشا کیهانی، آسمان را در نور فرابنفش رصد خواهد کرد و به گردآوری اطلاعات ارزشمندی از اجرام داغ، ستارگان جوان و احیانا منشا حیات خواهد پرداخت.

اما چالش‌برانگیزترین بخش ماموریت، تعمیر دوربین پیشرفته نقشه‌برداری، ای.سی.اس است که بخشی از آن از دو سال پیش تاکنون خاموش شده است. دوربین دید گسترده ای.سی.اس به دلیل بروز مشکلی درمنبع برق، زمستان 2007 / 1385 خاموش شد و تلاش مهندسان پرواز هم برای استفاده از منبع پشتیبان بی‌نتیجه ماند.

ازآنجایی‌که هیچ‌کس فکرش را هم نمی‌کرد که هر دو منبع برق این ابزار با مشکل روبرو شود، دوربین ای.سی.اس طوری ساخته نشده که در فضا قابل تعمیر باشد و به همین دلیل، برنامه‌ای ابتکاری برای تعمیر این ابزار طراحی شده است. فضانوردان با استفاده ازابزارهایی خاص، 32 پیچ را باز کردند تا به مدارهای داخلی دوربین دسترسی پیدا کنند. سپس چهار مدار معیوب را از دوربین خارج کردند و مدارهای جدید، کوچک‌تر و کارآمدتر را جایگزین کردند.

خوشبختانه راه‌پیمایی فضایی سوم برخلاف دو راه‌پیمایی قبلی با مشکلی روبرو نشد و پس از 6 ساعت و 37 دقیقه پایان یافت. پس از بازگشت فضانوردان به بخش خدمه، مرکز کنترل تلسکوپ فضایی ابزارهای نصب‌شده را آزمایش کرد.

آزمایش طیف‌نگار منشا کیهانی با موفقیت انجام شد، اما آزمایش‌ها نشان داد علی‌رغم آن‌که دوربین دیدگسترده ای.سی.اس باموفقیت انجام شده، اما دوربین پرکیفیت آن (رزولوشن بالا) هنوز با مشکل منبع برق روبرو است. البته این بخش از دوربین در راه‌پیمایی دیروز مستقیما تعمیر نشد، اما مهندسان هابل امیدوار بودند که با جایگزین کردن این 4 مدار معیوب، مشکل این دوربین نیز مرتفع شود.مرکز کنترل پرواز هنوز در مورد سرنوشت دوربین ای.سی.اس تصمیم نگرفته است.

برنامه روز هفتم ماموریت
فضانوردان ظهر امروز به وقت ایران از خواب بیدار خواهند شد تا چهارمین راه‌پیمایی فضایی را انجام دهند. ماسیمینو و بوئنو امروز به تعمیر طیف‌نگار تصویری تلسکوپ فضایی، STIS خواهند پرداخت و پس از آن، پوشش خارجی و عایق هابل را تعویض خواهند کرد.

تعمیر اس.تی.آی.اس یکی از جذاب ترین بخش‌های ماموریت تعمیر هابل است که فناوری‌های پیشرفته‌ای برای آن استفاده شده است. فضانوردان باید بیش‌از یکصد پیچ و مهره را باز و بسته کنند تا بتوانند قطعات معیوب را جایگزین کنند. بدین‌منظور، پیچ‌گوشتی برقی خاصی طراحی شده که با سرعت زیاد و گشتاور کم، زمان باز و بسته کردن پیچ‌ها را به حداقل کاهش می‌دهد. هم‌چنین قالب‌هایی نیز به شکل بدنه ابزار ساخته شده که جای پیچ‌ها روی آن مشخص است و فضانوردان می‌توانند با استفاده از آن، باز و بسته کردن طیف‌نگار تصویری را در کمترین زمان ممکن انجام دهند.