ذوالفقار دانشی: مرکز هدایت زمینی، فضانوردان شاتل آتلانتیس را ظهر جمعه به وقت ایران از خواب 8 ساعته بیدار کرد. فضانوردان پس‌از صرف صبحانه و مرور برنامه‌های کاری، آماده انجام دومین راهپیمایی فضایی شدند.
برنامه پنجمین روز راهپیمایی فضایی، تعویض 6 ژیروسکوپ و 3 باتری تلسکوپ فضایی بود. ژیروسکوپ، ابزاری است که محور آن همیشه رو به جهتی از پیش تعیین‌شده، ثابت می‌ماند و برای جهت‌یابی تلسکوپ در فضا بسیار ضروری است.
هابل برای انجام فعالیت‌های رصدی خود به 3 ژیروسکوپ فعال نیاز دارد. 3 دستگاه ژیروسکوپ دیگر نیز به‌عنوان پشتیبان در این مجموعه قرار دارند. اما در طول 7 سالی که از آخرین ماموریت تعمیر هابل گذشته، 2 عدد از این ژیروسکوپ‌ها از کار افتادند و برای آن که هابل بتواند عمر بیشتری داشته باشد، مهندسان شیوه رصدی این تلسکوپ را تغییر دادند تا با استفاده از تنها 2 ژیروسکوپ کارهای رصدی خود را انجام دهد. هرچند که این کار توانایی‌های رصدی هابل را کاهش داد، اما این فرصت را فراهم کرد تا اگر آخرین ماموریت هابل انجام نشود، این تلسکوپ با 2 ژیروسکوپ فعال و 2 ژیروسکوپ پشتیبان، زمان بیشتری را به رصد ادامه دهد.
مایکل ماسیمینو و مایکل بوئنو در این راهپیمایی فضایی، موفق شدند هر 3 جفت ژیروسکوپ قدیمی هابل را از بدنه تلسکوپ خارج کنند و 2 جفت ژیروسکوپ پیشرفته را جایگزین کنند؛ اما آخرین جفت ژیروسکوپ جا نرفت و فضانوردان پس‌از صرف زمان فراوان مجبور شدند یک جفت ژیروسکوپ تازه اما قدیمی را که برای چنین شرایطی پیش‌بینی شده بود، جایگزین کنند.
پس از آن، فضانوردان به سراغ تعویض سه مجموعه باتری هابل رفتند. هابل در هر گردش 97 دقیقه‌ای به دور زمین، نزدیک به 40 دقیقه را درون سایه زمین سپری می‌کند و از آن‌جا که از نور خورشید محروم است، برای تامین انرژی الکتریکی ابزارهای علمی خود باید از باتری‌ها استفاده کند. شرایط سخت محیطی سبب شده است ظرفیت باتری‌ها به نصف کاهش یابد و توان علمی هابل محدود شود. خوشبختانه فضانوردان موفق شدند باتری‌های هابل را نیز با موفقیت جایگزین کنند و پس از 8 ساعت راهپیمایی فضایی به درون شاتل بازگردند.
دومین راهپیمایی که برای 6.5 ساعت برنامه‌ریزی شده بود، 1.5 ساعت بیش از زمان مقرر طول کشید و از این‌رو، مرکز هدایت زمینی برنامه روزانه فضانوردان را یک ساعت به تعویق انداخت. بدین ترتیب، برنامه روز پنجم ماموریت با موفقیت به پایان رسید. آزمایش‌های زمینی نیز از سالم بودن ابزارهای نصب‌شده حکایت دارد.
برنامه‌های روز ششم
ششمین روز از ظهر شنبه 26 اردیبهشت آغاز شده و در آن، چالش‌برانگیزترین بخش تعمیر هابل انجام خواهد شد. در این ماموریت، گرانسفلد و فیوستل ابتدا طیف‌نگار منشا کیهانی، سی.او.اس را جایگزین کاستار خواهند کرد و سپس به تعمیر دوربین ای.سی.اس خواهند پرداخت.
کاستار که از سال 1993 / 1372 روی هابل نصب است، مجموعه اپتیکی تصحیح‌کننده خطای آینه اصلی هابل است که دیگر نیازی به آن نیست؛ زیرا پس از آشکار شدن خطای آینه هابل، ابزارهای جدید هابل از نو طراحی شدند. طیف‌نگار منشا کیهانی، آسمان را در نور فرابنفش رصد خواهد کرد و به گردآوری اطلاعات ارزشمندی از اجرام داغ، ستارگان جوان و احیانا منشا حیات خواهد پرداخت.
اما چالش‌برانگیزترین بخش ماموریت، تعمیر دوربین پیشرفته نقشه‌برداری، ای.سی.اس است که از یک سال پیش تاکنون خاموش شده است. به دلیل بروز مشکلی درمنبع برق این دوربین، این ابزار خاموش شده و فضانوردان برای دسترسی به این منبع، باید بدنه دوربین را باز کنند و با جابجا کردن چند مدار الکترونیکی، این منبع را با نمونه جدیدتر جایگزین کنند. مشخص نیست آیا دیگر مدارها و از همه مهم‌تر، سیستم اپتیکی دوربین پیشرفته نقشه‌برداری سالم خواهد ماند و آیا این ابزار می‌تواند همانند سابق به فعالیت‌های خود ادامه دهد یا خیر.
نظر شما