زمانی که ازمن خواستند چند خطی در مورد محسن خلیلی عراقی بنویسم، به حافظه‌ام رجوع کردم تا نخستین دیدارمان را به خاطر بیاورم. حقیقتش را بخواهید هرچه تلاش کردم نتوانستم نخستین دیدار را درذهنم به تصویر کشم اما آن چه در ذهنم زنده شد" بوتان" بود که چندسال پیش از تولد من، به خانه‌های مردم راه یافته بود. بیش از 55 سال پیش، خانواده خلیلی با دریافت امتیاز توزیع وعرضه گاز مایع، از شرکت نفت ایران و انگلیس شرکت بوتان را تأسیس کردند. آنها با محوریت محسن خلیلی عراقی واحد کوچکی برای تولید محصولات گاز سوز و سیلندر گاز و اجاق گاز سوز در سه راه آذری تهران بنا کردند وبوتان- این نام بزرگ- را به مردم شناساندند.
"ژوزف شومپــیتر" نویسنده کتاب تاریخ تحلیل اقتصادی، کارآفرین را نیــروی محرکــه اصلی در توسعه اقتصادی می‌داند و معتقد است: نقش کارآفرین نوآوری است. از دیدگاه او ارائه مستمر کالاهای جدید، تدوین وتکوین روش‌های جدید در فرآیند تولید، بازار گشایی وعرضه مخصول به بازارهای تازه، جستن منابع نو و ایجاد هرگونه تشکیلات جدید در صنایع، ازجمله ویژگی‌های کارآفرین است که اورا از مدیران بی‌خلاقیت متمایز می‌کند. وقتی فکر میکنم می‌بینم محسن خلیلی عراقی که کارش را با تولید محصول ساده‌ای آغاز کرد، آن را توسعه داد، بارها در چرخه تولیدش بازنگری کرد وهیچ گاه اجازه نداد نام بوتان درفرسودگی و نامدیریتی بسوزد، مصداق بارز یک کارآفرین خلاق است. " کارآفرینی" از کلمه فرانسوی Entreprendre به معنای " متعهد شدن " نشاُت گرفته و "واژه نامه دانشگـاهی وبستر" کارآفرین را کسی می‌داند که مخاطره‌های یک فعالیت اقتصادی را سازمان دهی ومدیریت کند.
شرکت بوتان که سال‌ها به بهترین شکل مدیریت شده بود، در سال‌های پس از جنگ، با تمهیداتی که محسن خلیلی عراقی اندیشید به بهترین شکل، اصلاح ساختار شد وهمزمان با موج تازه‌ای که در صنعت پدیدار شد، به عنوان واحدی موفق خودنمایی کرد به همین دلیل است که اورا مدیری خلاق وحائز همه شرایط کارآفرینی می‌دانم.
دوره نوین فعالیت‌های شرکت بوتان از سال ۱۳۶۷ آغاز شد ومحسن خلیلی عراقی با درک صحیح اقتضای زمانی وتکیه بر خلاقیت ونوآوری همکارانش موفق شد دوره جدیدی را درفعالیت‌های شرکت به ثبت برساند. پس از توفیق در طراحی محصولات تازه، دردوره‌ای 7ساله تولید شرکت بوتان 10 برابر شد و دراین مدت قطعاًت تولیدی شرکت بوتان جایگزین قطعاًت وارداتی شد به این ترتیب استراتژی صادرات در دستور کار شرکت قرار گرفت.
اگر امروز محصولات بوتان را در اکثر خانه‌ها می‌بینیم واز کیفیت آن راضی هستیم، باید آن را مدیون تلاش‌ها وخلاقیت‌های خانواده خلیلی بدانیم که قریب به نیم قرن در اقتصاد ایران حضور دارند.
این روزها به دلیل همکاری مشترکی که با محسن خلیلی عراقی در اتاق بازرگانی وصنایع ومعادن تهران دارم، اورا زیاد می‌بینم که آهسته وآرام مسیر کمیسیون‌ها و نشست‌های رسمی هیأت نمایندگان را طی می‌کند. او را می‌بینم که مثل اسطوره‌ای به میان نمایندگان بخش خصوصی می‌آید واز اقتصاد رقابتی دفاع می‌کند. زمانی که ازمن خواستند در مورد مهندس خلیلی عراقی بنویسم، یکی دوجین از ویژگی‌های اخلاقی ایشان به ذهنم رسید. ویژگی‌هایی مثل خلاقیت، نظم وانضباط، تلاش وکوشش، خوش برخوردی وآرامش وده‌ها ویژگی دیگر را درمحسن خلیلی عراقی سراغ دارم. به همین دلیل است که وقتی در جمع هیأت نمایندگان اتاق تهران حاضر می‌شود، نه فقط به دلیل بزرگی وتجربه‌اش که به دلیل نیک پنداری ونیک رفتاری اش، حضورش را درمیان نمایندگان بخش خصوصی گرامی می‌داریم.
*دبیرکل اتاق بازرگانی وصنایع ومعادن تهران
نظر شما