یاسرفاتحی: هرچند که رفتار و عملکرد خود احزاب در ایجاد چنین فضایی نقش بسزایی داشت ولی هیچ نهاد رسمی و قانونی برای رفع این فضا و شادابی مجدد تشکل های فعال فضای سیاست کشورمان قدمی بر نمی دارد. حتی گاها شاهد هستیم که به بهانه فعالیت های باندی و گروهی و اخلال در امور کشور توسط این باندها، به احزاب و تشکل های سیاسی حمله می شود.
حاشیه نهمین کنگره سراسری جامعه اسلامی مهندسین فرصتی شد تا مرتضی نبوی عضو تاثیر گذار شورای مرکزی این تشکل اصولگرا و نیز عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام پاسخگوی سئوالات خبرآنلاین باشد. مدیر مسئول روزنامه رسالت که زمانی در کسوت وزیر پست و تلگراف در کابینه میرحسین موسوی حضور داشت، امروزه چهره شناخته شده اصولگرا محسوب می شود. هرچند کمتر انتقادی از سوی نبوی به محمود احمدی نژاد آن هم از روزنامه رسالت شنیده می شود ولی به نظر نمی رسد که وی به دولت هم جناحی خود انتقاد نداشته باشد.
برخلاف نظر رییس جمهور و نزدیکانش درباره احزاب و گروههای سیاسی مهندس نبوی معتقد است محمود احمدی نژاد از طریق یک کار تشکیلاتی به ریاست جمهوری رسیده است و هم اکنون نیز کار تشکیلاتی می کند. کار تشکیلاتی بدون شناسنامه ای که به نظر وی شاید بعد از ریاست جمهوری ادامه پیدا نکند. عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی مهندسین رویکرد دولت به احزاب و تشکل های سیاسی را از جنس انتقاد به احزاب می داند نه دلیلی برای حزب گریزی . مشروح گفت و گوی «خبر» با مهندس نبوی درباره وضعیت احزاب در کشور و رویکرد دولت به آن ها را در ادامه می خوانید:
آقای مهندس نبوی! جایگاه کنونی احزاب در کشور را چه طور ارزیابی می کنید؟
به نظر می رسد به تدریج که از پیروزی انقلاب اسلامی جلو آمده ایم نقش و جایگاه احزاب در کشور ارتقا پیدا کرده است. یادم نمی رود زمان تاسیس حزب جمهوری اسلامی، بسیاری از افرادی که به این حزب حمله می کردند و آن را تابلویی برای تیراندازی به سمتش پیدا کرده بودند امروز طرفداران پروپا قرص تشکل و تحزب شدند که خود این امر یک تحول و تغییر رویکرد و نشان دهنده ای این است که همه جریان های سیاسی به ضرورت حزب و منسجم شدن فعالیت ها در قالب تحزب و تشکل رسیده اند.
البته تا رسیدن به این که این جایگاه ها کاملا مشخص و نهادینه شوند فاصله داریم و همگی باید تلاش داشته باشیم تا این مسیر را هموار کرده و تعامل مثبت را بین حتی احزاب رقیب داشته باشیم که در چند سال گذشته در این زمینه نیز تجربیاتی داشته ایم.
یک سال از انتخابات ریاست جمهوری می گذرد. احزاب در ناکام گذاشتن شکل گیری فتنه چه نقشی داشتند؟
البته این نقش متفاوت است؛ برخی تشکل ها نقش منفی و برخی مثبت ایفا کردند. اما ثقل این قضیه در خنثی کردن فتنه، ایجاد بصیرت از سوی مقام معظم رهبری و شخصیت هایی بود که این مسئله را خوب درک و تبیین کردند و توانستند آنچنان آگاهی میان مردم ایجاد کنند که با حضور مردم در نهم دی ماه هشتاد و هشت ختم فتنه اعلام شد.
ظاهرا آقای رئیس جمهور موافق احزاب نیستند، از نظر شما رویکرد آقای احمدی نژاد به احزاب و تشکل های سیاسی چگونه است؟
معقدم که جناب آقای دکتر احمدی نژاد کار تشکیلاتی می کند و به کارهای تشکیلاتی باور دارد و حتی از طریق کار تشکیلاتی به ریاست جمهوری رسید. منتهی ممکن است آقای رییس جمهور نسبت به احزاب موجود نقدهای جدی داشته باشد که در قالب صحبت هایی که می کند هویدا می شود.
فکر می کنید ایشان بعد از فراغت از ریاست جمهوری اقدام به تاسیس یک حزب و تشکل شناسنامه دار خواهد کرد؟
این را نمی دانم که بعد از پایان دوره ریاست جمهوری شان کار تشکیلاتی خواهند کرد یا نه ولی همین الان کار تشکیلاتی انجام می دهد.
ولی اظهارات رییس جمهور در سفر استانی کرمان راجع به احزاب و هشدار شان نسبت به عدم دخالت احزاب و تشکل ها در امور اجرایی و نیز سایر موضع ایشان در این باب شان دهنده روحیه حزب گریزی شان است؟
فکر نمی کنم بیان شما از سخنان رییس جمهور خیلی دقیق باشد.
ولی ایشان همین بیان را داشته اند؟
دخالت در کارهای اجرایی بحث دیگری است. امری است که حتی مجلس و قوه قضاییه نیز نباید دچار آن شود چه برسد به احزاب و گروه ها اما در کشور ما احزاب، چه احزاب رقیب و مخالف و چه احزاب موافق نقش خود را دارند و می توانند نظرات خود را نسبت به عملکرد دولت و مسئولیت های اجرایی در قالب نقد و تایید بیان کنند که این به معنای دخالت نیست و به نظر هم نمی رسد که خود احزاب بیش از این خواستار باشند.
آقای مهندس! بعد از انتخابات ریاست جمهوری و حوادث پس از آن به نظر می رسد هزینه های فعالیت تشکیلاتی و حزبی مقداری بالا رفته است. به نظر شما نظام باید چه رویکردی در برابر احزاب و فعالان حزبی در نظر بگیرد و در مقابل احزاب باید چگونه رفتار کنند تا در راستای منافع کشور قدم بر دارند؟
به نظر می آید در اینجا هم از سوی ما به عنوان تشکل و احزابی که فعالیت داریم و هم از سوی نظام یک تعامل و تاثیرگذاری متقابل وجود دارد. اگر قرار باشد برخی احزاب از چهارچوب های قانونی خارج شده و در جهت ساختار شکنی وارد شوند طبعا با یک سری محدودیت هایی مواجه می شوند. اما اگر احزاب مقتدر در چهارچوب حرکت کنند حتما می توانند حتی با نقد خود در جهت ارتقا فعالیت های نظام در زمینه های قضایی، تقنینی و اجرایی کمک حال باشند. پس این امر به تعاملی که باید وجود داشته باشد باز می گردد. یعنی هرگاه ما دچار افراط و تفریط شویم طبعا محدودیت هایی نیز پدید می آید و باید خود مواظب رفتار خود باشیم.
هر وقت بحث احزاب پیش مطرح می شود موضوع جرم سیاسی هم پیش می آید؛ چرا تعریف جرم سیاسی صورت نمی گیرد تا چهارچوب فعالیت احزاب معین و مشخص تر شود؟
حالا من می توانم از شما سوال کنم که شما می توانید به راحتی جرم سیاسی را تعریف کنید؟ این کار پیچیده است.
ولی به نظر می رسد بعد از این همه سال کمی اهمال صورت گرفته باشد؟
در این زمینه اقدامات قانونی نیز انجام شد. آنگونه که خاطرم است که در زمان آیت الله شاهرودی در مقام لایحه آن را تهیه و به مجلس ارسال کردند. حال اینکه در مجلس با چه بحث هایی مواجه است حضور ذهن ندارم. این کارپیچیده و دقیق است ولی باید انجام شود.
جناب مهندس! به نظر می رسد بخش تندروی جناج اصولگرا برای خارج کردن بخش دیگر این جناح از فضای سیاسی کشور تلاش دارد. به عنوان مثال اخیرا چنین رفتاری در قبال آقای مطهری در مجلس شاهد بودیم و یا برخورد های تندی که به دنبال مصوبه اخیر مجلس با هیات رییسه مجلس شد. نظر شما راجع به این جریان چیست؟
شاید این جریان اختصاص به جناح اصولگرا نداشته باشد؛ بالاخره در کشور ما عده ای معتدل هستند و عده ای افراطی و تمامیت خواه. این امر متوجه هر جریان و گروه افراطی است که برای دیگران حق حیات سیاسی قایل نیستند و فکر می کنند آن ها حق مطلق اند و هرچه می گویند درست است و همه باید از آنها تبعیت کنند.
طی سه دهه انقلاب ما همواره شاهد این جریان افراطی و در مقابل تفریطی بودیم ولی تطبیق این بحث های افراطی روی برخی اشخاص و گروه ها احتیاج به تفصیل دارد که من در مقام قضاوت راجع به این قضیه نیستم.
نظر شما