بی‌گناهم اما انتقام نمی‌گیرم

سال‌ها پس از سقوط رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی مردم این کشور هنوز در معرض تهدید قرار دارند. کنگره ملی به سبب وضعیت خاص اقتصادی و سیاسی در شرایط ناهنجاری قرار گرفته و مهم‌ترین نامزد ریاست جمهوری کشور که بسیاری از تحلیلگران او را از هم‌اکنون رئیس‌جمهور آینده آفریقای جنوبی می‌دانند، پرونده قطوری از ارتشا و فساد مالی را به دنبال خود یدک می‌کشد که البته خودش هیچ یک از اتهامات را باور ندارد. در این راستا نیوزویک با یاکوب زوما به گفت و گو پرداخته است.

خیلی‌ها بر این باورند که شما تا به حال قربانی توطئه‌های سیاسی بوده‌اید. خیلی دیگر هم اصرار دارند که شما با وجود تخلف قضایی از معرکه جان سالم به در برده‌اید. تفاوت این‌ها زیاد است یکی شما را مظلوم و دیگری شما را مجرم جلوه می‌دهد.
اصلاً درست نیست. یعنی تعداد آدم‌هایی که مرا متهم می‌دانند بسیار کمتر از آنهایی است که مرا گناهکار می‌شناسند. این طور که شما می‌گویید نیست. اصلاً عده زیادی به تقصیر من اعتقاد ندارند. این جا فقط عده کمی هستند که دم از چنین ادعاهایی می‌زنند. مردم در همه جای کشور از تبرئه من شادمان شدند چرا که می‌دانستند عدالت اجرا شده است. مردم می‌دانند که چه عاملی جلوی پیشرفت مرا گرفت. پیش از این بارها گفته‌ام الان هم می‌گویم که همه فقط یک توطئه و خدعه سیاسی بود. اما من اصلاً احساس بدی ندارم. من به دنبال انتقام نیستم.

سیاهان در کشور شما خیلی زجر کشیدند تا به آزادی و دموکراسی رسیدند، شما چه نظری در باره باراک اوباما دارید؟

هنگامی که رقابت‌های انتخاباتی شروع شد من از خودم پرسیدم: «آیا مردم آمریکا که اکثراً سفید هستند آمادگی پذیرش یک رئیس‌جمهور سیاه‌پوست را دارند؟» من فکر می‌کنم در آن زمان هیچ کس نمی‌توانست جواب درستی برای این سؤال داشته باشد. من که مطمئنم خیلی از مردم دنیا پاسخ منفی داشتند چرا که تا حالا اصلاً چنین موضوعی سابقه نداشت. اما مردم آمریکا ثابت کردند که واقعاً پذیرای حضور رئیس‌جمهوری سیاه در کاخ سفید هستند.

آیا شما نخستین رئیس‌جمهور آفریقایی با اصلیت زولو هستید؟

نخستین باری نیست که یک تبعه زولو ریاست کنگره ملی را به عهده می‌گیرد. اما امروز صحبت این است که قدرت در دست کنگره ملی است. این که شما از قوم زولو نباشید دیگر مسئله مهمی نیست. ما به قضایا دیگر از این زاویه نگاه نمی‌کنیم. من در وهله نخست به خودم به عنوان یک شهروند آفریقای جنوبی نگاه می‌کنم که برای منافع مردم ستمدیده قاره سیاه تاوان زیادی داده است.

آیا تصور نمی‌کنید که وعده مبارزه با فساد و ارتشا در نظام دولتی که این روزها زیاد مطرح می‌کنید نتواند کاری از پیش ببرد؟ با توجه به سوء پیشینه خودتان و. . .

آخر چرا چنین روندی شکست بخورد؟ مردم ما این روزها خیال می‌کنند هر وقت یک شایعه‌ای شد و ادعایی در برابر کسی مطرح شد پس حتماً آن شخص مقصر است. نه این خیلی اشتباه است.

برای خودم هم قضیه خیلی جالب شده. یک سری ادعاهایی در برابر من ارائه شد و مردم هم اصرار دارند که همه راست بوده. پس حتماً زوما یک مشکلی دارد دیگر؟! اما می‌گویم که من هیچ وقت مقصر نبودم و در سازمانم هم فقط به دنبال مبارزه با فساد هستم.

چطور؟

در حال حاضر نظام ما به گونه‌ای است که نمی‌توان دیگر با اشخاص فاسد تعامل داشت. هرتعاملی با آنها همراه با تنش و تنازع خواهد بود. ما در حال حاضر برنامه‌ای برای تشکیل کمیته‌ای داریم تا تصویری کلی از دستگاه کنونی دولت در دست داشته باشیم. رصد دستگاه اجرایی نخستین وظیفه ماست.

آیا در صورت احراز پست ریاست جمهوری آفریقای جنوبی سیاست خاصی هست که بخواهید در اولویت برنامه‌هایتان قرار دهید؟

نه. همه چیز در نشست اخیر اعضای کنگره ملی مطرح شد. من نمی‌توانم سیاست جدیدی را تعریف کنم. من فقط می‌توانم از برنامه‌هایی صحبت کنم که لازم است انجام دهیم. من نمی‌توانم سیاست‌های یاکوب زوما را بیان کنم. من سیاست‌های کنگره ملی را ابراز می‌کنم.

الان خیلی از انتقادهایی که درباره شیوع ایدز به آفریقای جنوبی وجود دارد به تابو امبکی رئیس‌جمهور پیشین نسبت می‌دهند که البته همه این انتقادها هم از طرف حامیان شما بیان می‌شود. آیا واقعاً این ادعاها منصفانه هستند؟

اصلاً تمایل ندارم در باره امبکی صحبت کنم. من فکر نمی‌کنم که جایی برای احتیاط باقی مانده باشد اما باید بگویم که سیاست‌های تقابل با ایدز تا الان در آفریقای جنوبی درست بوده و کارآمد هم باقی خواهد ماند. این برنامه حتی از سوی سازمان بهداشت جهانی هم تأیید شد. این فقط نظر خاص خود امبکی بود که او را به نقد کشید. تردید او در باره این که آیا واقعاً HIV دلیل بیماری ایدز است همه نگاه‌ها را به سوی امبکی کشاند. مردم از این واهمه داشتند که مبادا نظرهای شخصی او در سیاست‌های دولت هم اعمال شود. این عقیده واقعاً اشتباه است.

اما حامیان شما اعلام کرده‌اند که خیال انتقام از کسانی را دارند که علیه شما توطئه چیده‌اند.

من قصد انتقام از کسی را ندارم اما معتقدم هر جا که حقوقی ضایع شود به طور حتم مرجعی هم هست که به آن برسد. برای همین قصد سیاسی کردن انتقام و این موضوعات را ندارم. من فقط می‌خواهم جلو بروم. من باید به کشور سروسامان بدهم.

نیوزویک 20 مارس 2009
ترجمه: لیدا هادی