باغ های تاریخی شیراز، زیبای منزوی

قدمت و اصالت، طبيعت بكر و منحصربه فرد در توريستيترين شهر كشور و جاي گيري در فهرستهاي ملي و جهاني هم نتوانسته باغهاي تاريخي شيراز را به جاذبه گردشگري تبديل كند. باغ هايي كه بسياري از شهروندان شيرازي آنها را نمي شناسند و حتي برخي از گردشگران خارجي، ديدن اين آثار طبيعي و تاريخي شهرمان را از دست مي دهند!
باغ هاي تاريخي شيراز، معروفيت شان را مديون سفرنامههاي سياحان خارجي طي 300 سال اخير هستند اما هم اينك جايگاهي در صنعت گردشگري استان و شهر شيراز ندارند.
از عدم معرفي درست اين باغها و تبليغات گسترده ملي و بين المللي گرفته تا متغيربودن زمان بازديد و حتي كم بودن مبلمان شهري، تنها بخشي از مصايبي است كه باغهاي تاريخي شيراز با آن مواجه اند.
به گزارش خبرنگار سرويس گردشگري «خبرجنوب»، در شهر شيراز انگشت شمارند باغ هاي تاريخي كه در وضعيت مناسبي به سر مي برند و پذيراي گردشگران مي باشند كه از مشهورترين اين باغ ها مي توان به ارم، عفيف آباد، جهان نما و دلگشا اشاره كرد.
باغ هايي كه صرفنظر از تاريخي بودن، از ويژگي هاي منحصربه فردي برخوردارند كه در كمتر شهر و كشوري نمونه آنها ديده مي شود. به طور مثال باغ ارم 5 سالي است در فهرست جهاني به ثبت رسيده و دومين باغ گياه شناسي كشور محسوب ميشود كه در قلب شهر شيراز واقع شده، باغي كه اكثر گردشگران خارجي در سفرنامه هايشان از آن به عنوان بهشت ايران زمين نام برده اند و ديدن آن را توصيه كرده اند.
آن طور كه محسن عامري، استاد دانشگاه و فعال حوزه گردشگري فارس به خبرنگار ما مي گويد؛ از باغ ارم و ظرفيت ها و پتانسيل هاي موجود آن بهره كافي برده نشده و همچنان اين مجموعه به عنوان يك مركز علمي پژوهشي مورد استفاده قرار گرفته است.
وي با بيان اينكه متاسفانه در حال حاضر بسياري از مردم شيراز نيز اين مجموعه تاريخي- طبيعي را نمي شناسند،
مي افزايد: هنوز از عنوان جهاني اين باغ هم بهره كافي نبرده ايم و حتي اطلاع رساني درستي هم در اين حوزه صورت نگرفته است.
عامري با اشاره به اينكه باغ ارم به همراه 8 باغ ديگر در سراسر كشور در فهرست جهاني به ثبت رسيده است، مي گويد: باغ هايي كه در شهرهايي چون يزد، كاشان و كرمان در اين فهرست جاي گرفته، به صورت يك هويت مستقل از اين عنوان بهره برده اند و تبليغات گستردهاي هم به انجام رساندهاند و در فصول مختلف سال، گردشگران بسياري از اين باغها ديدن مي كنند، هرچند كه باغ ارم و پاسارگاد سرآمد اين باغها محسوب مي شوند.
اين استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به اينكه ظاهراً دغدغه متوليان باغ ارم و يا ديگر باغ هاي شيراز، جذب گردشگر نيست، مي گويد: با توجه به اينكه چنين باغ هايي در درازمدت به عنوان يك سرمايه در اختيار متوليان قرار گرفته، به نظر مي رسد هيچ دغدغه اي براي تبديل آنها به جاذبه گردشگري و يا معرفي آن به جهانيان وجود ندارد.
عامري همچنين اضافه مي كند: باغ ارم نه تنها از نظر علمي و پژوهشي بلكه به عنوان مكاني تاريخي و طبيعي در كشور حائز اهميت است و بايد تمامي ابعاد آن مورد توجه قرار گيرد.
وي ادامه مي دهد: به طور مثال بيش از 20 گونه پرنده به صورت ثابت و متغير در اين باغ تاريخي زندگي مي كنند كه اين موضوع
مي تواند به صورت خاص و گونه اي از گردشگري در استان توسعه يابد.
عامري در ادامه اين گفت وگو به حضور تورهاي گردشگري در باغ ارم و ديگر باغ هاي شيراز اشاره مي كند و مي گويد: موقعيت مكاني باغ هاي تاريخي شيراز به ويژه باغ ارم بسيار مناسب است، اما گاهي زمان بازديد از اين باغها مطابق شرايط حضور تورهاي گردشگري نيست كه بايد هرچه سريع تر اين موضوع مورد بررسي قرار گيرد.
اين فعال حوزه گردشگري فارس اضافه مي كند: نبايد فرصت حضور گردشگران در چنين اماكني را از دست داد و ضروري است شرايطي را مهيا كرد كه تمامي تورهاي ورودي بتوانند از اين جاذبه ها ديدن كنند.
به گزارش خبرنگار ما یکی از باغ هایی که در شیراز شهرت ملی و فراملی یافته باغ ارم است. باغ ارم دربولوار ارم واقع شده واز زیباترین باغ های شیراز و ایران است که درختان سروناز آن شهرت جهانی دارند.
باغ دارای عمارتی سه طبقه و زیبا به سبک قاجاریه است که از نظر معماری ، نقاشی، حجاری ، کاشیکاری و گچبری از شاهکارهای زمان قاجاریه محسوب می شود.
سروناز باغ ارم از لحاظ زیبایی بی نظیر در میان درختان جلوه گری می کند.
تاریخ ساخت این باغ را به دوره سلجوقیان نسبت داده‎اند چرا که در آن زمان، باغ تخت و چند باغ دیگر توسط اتابک قراجه حکمران فارس که از سوی سنجر شاه سلجوقی به حکومت فارس منصوب شده بود، احداث شد و احتمال می‎رود ایجاد این باغ به درخواست وی و در آن زمان بوده است.
در اواخر سلسله زندیه، بیش از 75 سال این باغ در اختیار سران ایل قشقایی بود، بنای اولیه عمارت باغ ارم توسط جانی خان قشقایی اولین ایلخان قشقایی و پسرش محمدقلی خان و در زمان فتحعلیشاه قاجار احداث شده است. معماری بنا نیز توسط شخصی به نام حاج محمد حسن که از معماران معروف بود، صورت گرفته است.در زمان ناصرالدین شاه قاجار، میرزا حسن علی خان نصیرالملک، آن باغ را خریداری و عمارت فعلی موجود در باغ را به جای عمارت ایلخانی بنا نمود، اما تزئینات ناتمام باغ پس از فوت حسنعلی خان در سال 1311 توسط ابوالقاسم خان نصیرالملک پایان یافت.باغ ارم پس از فوت ابوالقاسم خان نصیرالملک به پسرش عبدا... قوامی رسید و بعد از مدتی دوباره یکی از خوانین ایل قشقایی به نام محمد ناصر خان آن را خرید. سپس به مالکیت دولت درآمده و به دانشگاه شیراز واگذار شد. در سال‎های 50-1345 هـ . ش این باغ زیر نظر مسئولین دانشگاه شیراز تعمیر شد. زمین وسیعی نیز در حاشیه بولوار ارم و بولوار آسیاب سهتایی به آن افزوده شد و در سال 1353 به شماره 1013 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.هم اکنون این باغ به عنوان باغ گیاهشناسی مورد استفاده قرار گرفته و در اختیار دانشگاه شیراز میباشد.زمین باغ به شکل مربع مستطیل بسیار وسیعی است که جهت شیب آن از غرب به سوی شرق است و مجموعه عمارت اصلی و اندرون در قسمت مغرب و در بلندی چشمگیری قراردارد. به سبب شیب زیاد زمین در قسمت هایی از خیابان های اصلی و دیگر خیابان های باغ، پلههایی ایجاد نمودهاند و این پستی و بلندی زمین بر زیبایی فضای باغ بسی افزوده است.

46