هزینه های تعلل یک رئیس جمهور

خوش باورانه یا واقع بینانه؛اما نشست ریاض چندان موفقیت آمیز نبود. البته بسته به اینکه موفقیت را چه بدانیم و از زاویه چه کسی قضاوت شود؟ این موضوعی مناقشه برانگیز است.پرزیدنت اوباما نسبتا راضی ،اما میزبانانش دل گیرو شاید عصبانی به کاخ های خود بازگشتند.
اعضای شورای همکاری خلیج فارس خصوصا عربستان سعودی انتظار داشتند رئیس جمهور اوباما شاید برای دلجویی از آنها!؟ حداقل مواضع تند و سختی بیش از آنچه گفت علیه ایران بر زبان آورد . آقای اوباما هرچند با اتهاماتی نه چندان تازه تکراری و بی مورد تهران را مورد خطاب داد اما یادآور شد"هیچ کشوری مایل به در گیر شدن با ایران نیست و میزبانان خود را به همکاری و کاهش تنش با ایران دعوت و خواهان فرصت دادن به نتایج توافق اتمی با این کشور شد". یک دیپلمات عمانی که از نزدیک این نشست را دنبال میکرد می گوید" غیر از این انتظاری نبود.این تصور که رئیس جمهور آمریکا بزرگترین دستاورد خود را به خاطر ما حراج کند ساده اندیشی ست".
آقای اوباما آخرین دیدار خود از منطقه را انجام داد اما میراث سیاست خارجی او تا سالهای متمادی دیپلماسی ایالات متحده را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. او معتقد است دوران جنگ افروزی و دخالت های نظامی ایالات متحده سپری شده.او درست می گوید؛ اما از آنجا که علی رغم میل باطنی بانوی اول آمریکا خانم میشل اوباما، همسرش را نمیتوانیم "سنت اوباما " توصیف کنیم ،پس منطقا حق داریم مرد شماره 1 کشور را،نه صرفا به دلیل عدم تمایلش به لشکر کشی و کشتن جوانان کشور دریک خون ریزی به قول او "بی معنا وجنگی بی معناتر برای دیگران" ،بلکه به علت فقدان یک سیاست خارجی روشن که متاسفانه تقریبا همان نتیجه را برای ایالات متحده به همراه داشته مورد سوال وانتقاد قرار دهیم.
متاسفانه آقای رئیس جمهور به عدم یک دستی سیاست ها و تعلل های خود ازمنظر متحدانی به تعبیر او مفت خور که به دنبال سواری مجانی هستند مانند اعراب محافظه کار نگاه کرده واز اقداماتش دفاع میکند. اما آیا این به تعبیر او مفت خور ها واقعا معیاری قابل اتکاء و دفاع دستکم به لحاظ اخلاقی محسوب می شوند که سیاست خارجی ایالات متحده باید تحت تاثیر آنها باشد؟.اگر او واقعا معتقد است سیاستش در برنامه اتمی ایران و یا بحران سوریه درست است، دلیل اینهمه مماشات و تحمل تحقیر اعراب محافظه کاربرای چیست؟.کاخ سفید باید تکلیف خودرا با اقدامات مخاطره آمیز اعراب روشن کند. دوران خوشی روبه پایان است. نتیجه یک چنین رویکردی طی 4 سال گذشته به طور مشخص 2 پیامد خطرناک به همراه داشته است.نخست؛رها کردن اعراب در منطقه به بهانه تامین امنیت و ثبات که نتیجه آن گسترش جنگ و ناامنی در منطقه یی شده که آرامش و ثبات آن از اهمیت زیادی برای جهان آزاد برخوردار است. دوم ؛ دخالت آشکارو زیاده خواهی در امور داخلی و سیاست خارجی و نهایتا محاصره واشنگتن توسط آنها. نحوه برخورد و تهدید های مقام های عرب خصوصا سعودی ها را ببینید!هم ناسپاسانه،هم دردسر آفرین وغیر قابل کنترل. اماآقای رئیس جمهور به جای آنکه به آنها بگوید"اینبار نه!لطفا کفش های خودرا تمیز کنید! سیاست تعلل همراه با دلجویی را دنبال می کند.نتیجه اش را هم اکنون میبینیم.عادل جبیر وزیر خارجه عربستان در واکنش به گزارش کنگره برای بررسی نقش مقامات این کشور در حوادث 11 سپتامبر، تهدید به خروج 750 میلیارد دارایی های کشورش از ایالات متحده می کند و شاهزاده طلال تهدید به جدایی کشورش از ایالات متحده. تاسف آور و نگران کننده اما این تهدید ها به وضوح نشان میدهد اعراب تا چه میزان توانسته اند در ساختار سیاسی کشور تهدید آمیز نفوذ کنند.اکنون با دفاع از پنهان کاری مشترک با برخی سیاستمداران در واشنگتن بر سر اقدامات تروریستی شان شروع به تهدید های امنیتی، مالی و اقتصادی می کنند.واشنگتن فاجعه بار باید دلایل این پنهان کاری و بازی با امنیت شهروندان را توضیح داده و مشخص کند آیا موارد مشابهی وجود دارد که مخفی نگه داشته ؟.
با این حال دقیقا مشخص نیست در نشست ریاض در چه زمینه هایی توافقاتی صورت گرفته ؟ اما چه فرقی می کند!. وقتی قرار نیست اعراب ، مستاجری که کمتر از 9 ماه دیگر کاخ سفید را ترک کند جدی بگیرند و منتظربه قول آنها دوست بعدی هستند ،این سفر چه نتایج ملموسی جز آخرین ملاقات دوستان سرخورده با محبوس سنت هلن داشته است!؟.یک دیپلمات ارشد فرانسوی مقیم برلین می گوید یک مقام عرب که نامش را فاش نکرد به او گفته"موقع خداحافظی به آقای اوباما خواهیم گفت چرا با ما این کارراکرد!؟". او میگوید هنگامی که از این مقام عرب سوال کردم اطمینان دارد رئیس جمهور بعدی فرد بهترخواهد بود!؟با مکث زیاد گفت "نه! مطمئن نیست!. اتفاقا به باور من نکته در همین جاست . جدای از نگاه به آقای اوباما، این موضوع که تغییر رویکرد ایالات متحده نسبت به اعراب ،یک استراتژی فراتر سیاست های کنونی کاخ سفید است(مستقل از آقای اوباما) روز به روز پررنگ تر می شود.به همین دلیل احتمالا مستاجرآینده شماره 1600 خیابان پنسیلوانیا،برای اعراب بهتراز فردی که در حال ترک آن است نباشد دور از ذهن نیست.شاید ریاض در آن روز تنها تر از امروز باشد.نمی دانم!اما شاهزاده طلال این را خوب متوجه شده است.matnmos@gmail.com