پیروزه روحانیون: محمدعلی خبری، مدیر دفتر موسیقی وزارت ارشاد و دبیر این دوره از جشنواره روز اول اسفند ماه در نشست خبری جشنواره موسیقی فجر کشف استعدادهای جوان و گروه‌های برجسته را در تهران و شهرستان‌ها و هدایت و برنامه‌ریزی آن‌ها برای رونق موسیقی در کشور را از اهداف این دوره از جشنواره دانست.
او درباره حضور کمرنگ گروه‌های شناخته شده و استادان موسیقی ایران در بیست و پنجمین جشنواره موسیقی فجر گفت: «سعی ما این است که جایگاه حضور این عزیزان در طول سال بیشتر باشد و محور این دوره از جشنواره حضور پررنگ‌تر جوانان است. این در حالی است که در بین اسامی و فهرست گروه‌های شرکت کننده در جشنواره جای خالی بسیاری از گروه‌های جوان و موفق کشور دیده می‌شود.»
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که گریبانگیر بسیاری از گروه‌های موسیقی جوان است، مسائل مالی و تأمین هزینه‌ها است. این گروه‌ها چون هنوز شناخته نشده‌اند معمولا کمتر مورد حمایت دولتی و غیردولتی قرار می‌گیرند و مجبورند برای تأمین هزینه‌ها خودشان سرمایه‌گذاری کنند. شرکت در جشنواره‌ای بزرگ مثل جشنواره موسیقی فجر فرصتی است برای به صحنه آمدن و شناخته شدن این گروه‌ها به خصوص به حامیان دولتی و غیردولتی. اما مشکل از اینجا شروع می‌شود که برای شرکت در چنین فرصتی هم باید هزینه‌های زیادی پرداخت.
محور قرار دادن جوان‌ها بهانه است
پیمان خازنی، سرپرست و آهنگساز گروه باشا است. این گروه در جشنواره بیست و چهارم حضور داشت، اما امسال در جشنواره شرکت نکرد. خازنی یکی از جوانان موفق موسیقی دستگاهی کشور است که آلبوم‌هایش با استقبال مخاطبان و استادان موسیقی روبرو شده است.
او در گفتگو با خبرآنلاین به مشکلات مالی شرکت در جشنواره موسیقی فجر اشاره میکند و گفت: «امسال هیچ وجهی به گروه‌های شرکت‌کننده پرداخت نمی‌شود و این یعنی تمام هزینه‌ها را باید از جیب خودمان تأمین کنیم. در وضعیتی که حتی برای نفس کشیدن هم باید پول پرداخت کرد، من به عنوان سرپرست گروه چطور می‌توانم از 10، 15 نوازنده بخواهم به طور رایگان برنامه اجرا کنند؟ اگر محور پر و بال دادن به جوانان عرصه موسیقی و گروه‌های جوان است باید از آن‌ها حمایت کنند تا در جشنواره حاضر شوند و خود را بشناسانند.»
سرپرست گروه باشا جو حاکم بر جشنواره و حضور نداشتن گروه‌های شناخته شده را دلیل معرفی جوانان به عنوان محور این دوره از جشنواره موسیقی فجر دانست و گفت: «سوال من این است چطور قرار است گروه‌های جوان محور جشنواره باشند در حالی که حتی به اندازه تأمین هزینه‌های ایاب و ذهاب گروه هم از آن‌ها حمایت نمی‌شود؟ به نظر من این‌ها بهانه است.»
خازنی همچنین گفت: «وقتی کشوری مدعی حفظ هنر است باید از آن حمایت کند. در اروپا به هنر سوبسید تعلق می‌گیرد که باقی بماند، اما در ایران برای هنر سوبسید نداریم و سرمایه‌گذاران غیردولتی هم فقط به فکر سود هستند و در واقع با نگاه تجاری از هنر حمایت می‌کنند نه نگاه فرهنگی. ضمن این که وضعیت هنری مثل موسیقی آنقدر در کشور ما سخت و ویژه است که کمتر سرمایه‌گذاری جرأت میکند روی آن سرمایه‌گذاری کند. دولت هم که فقط از گروه‌های خاصی حمایت میکند و فهرست افراد و گروه‌هایی که مورد عنایت دولت هستند بسیار محدود و کوچک است.»
هنوز از جشنواره پارسال بدهکارم
گروه موسیقی مشکاتیان هم که سال گذشته در جشنواره فجر شرکت داشت از گروه‌هایی است که امسال عطای شرکت در جشنواره موسیقی فجر را به لقایش بخشیده است.
مهدی میرترابی سرپرست و یکی از نوازندگان این گروه جوان در بیان دلایل حضور نداشتن در جشنواره امسال گفت: «عمده‌ترین مشکل گروه‌های جوانی مثل ما، مشکلاتی مالی است. متاسفانه از طرف وزارت ارشاد هیچ حمایتی از ما صورت نمی‌گیرد. یک گروه موسیقی حداقل از هشت هنرمند تشکیل می‌شود و برای اجرا برنامه هزینه‌هایی مثل دستمزد نوازنده‌ها، طراحی و تهیه لباس گروه، طراحی و چاپ پوستر و بروشور، تنظیم کار و ... دارد. تأمین این هزینه‌ها برای بسیاری از گروه‌های جوان که از حمایتهای دولتی و غیردولتی بی‌بهره‌اند، سخت است. بنابراین وقتی در جشنواره هیچ مبلغی پرداخت نمی‌شود این گروه‌ها دیگر انگیزه‌ای برای شرکت ندارند حتی اگر شعار بدهند محور جشنواره جوانان هستند.»
او به حضور گروه مشکاتیان در بیست و چهارمین دوره جشنواره موسیقی فجر اشاره میکند و به خبرآنلاین، گفت: «تمام هزینه‌های حضور گروه در جشنواره را سرپرست گروه باید متقبل شود و من هنوز یک میلیون تومان از پول‌هایی را که به خاطر حضور در جشنواره سال گذشته قرض کرده بودم نتوانستم بپردازم و هنوز بدهکارم. با این اوصاف چطور می‌توان انتظار داشت امسال هم گروهم را در جشنواره شرکت بدهم؟»
دیگر در جشنواره شرکت نمی‌کنم
یکی از گروه‌های جوانی که امسال در جشنواره شرکت کرده، گروه چکاوک به سرپرستی رضا شایسته است. شایسته در گفتگو با خبرآنلاین اعلام کرد اگر اوضاع مدیریت جشنواره و نحوه برخورد مالی با گروه‌های موسیقی به همین ترتیب باشد از سال آینده دیگر در جشنواره شرکت نمی‌کند.
شایسته درباره محور قرار دادن جوانان در جشنواره امسال گفت: «به نظر من گروه‌های جوان باید در کنار گروه‌های پیشکسوت و شناخته شده قرار گیرند تا برای ادامه کار انگیزه پیدا کنند و اعتبار جشنواره هم بالا برود. اینکه فقط گروه‌های جوان حاضر باشند یا فقط گروه‌های بزرگ و قدیمی، از اعتبار و ابهت جشنواره بزرگی مثل جشنواره موسیقی فجر می‌کاهد؛ من فکر می‌کنم این دو گروه باید در کنار هم حاضر شوند.»
او که سرپرست یک گروه 25 نفره است به هزینه‌های بالای اداره چنین گروهی اشاره کرد و گفت: «ما مجبوریم هزینه‌های میلیونی را به صورت شخصی تأمین کنیم و دولت هیچ بودجه‌ای را برای حمایت از ما تخصیص نمی‌دهد. تازه ما در تهران وضعیت بهتری نسبت به گروه‌های شهرستانی داریم. سرپرست یک گروه موسیقی باید هزینه‌های شاعر، آهنگساز، نوازنده‌ها، خواننده‌ها، طراحان و تهیه‌کنندگان صحنه و لباس، طراحی و چاپ بروشور و پوستر و ... را تأمین کند. این در حالی است که حتی به اندازه کافی بلیت مهمان در اختیارش قرار نمی‌گیرد تا بتواند از کسانی که قرار است گروه را بشناسند دعوت کند. با این وضعیت کمتر گروه‌هایی هستند که می‌توانند از عهده تعهدات مالی بربیایند و نهایتا کار به جایی می‌رسد که هر سال از تعداد گروه‌های شرکت کننده در جشنواره کاسته می‌شود.»
شایسته معتقد است معاونت فرهنگی وزارت ارشاد بودجه دارد و بهتر است به جای این که این بودجه را صرف تبلیغات بیش از اندازه جشنواره کند به گروه‌ها اختصاص دهد تا کیفیت جشنواره را ارتقا دهد.
او در این باره گفت: «متاسفانه بودجه جشنواره معمولا در اختیار گروه‌های معدود و نورچشمی‌های وزارت ارشاد قرار می‌گیرد. گروه‌هایی که وزارت ارشاد و دفتر موسیقی حاضر است هر مبلغی بپردازد تا آن‌ها در جشنواره شرکت کنند و کمی به جشنواره رونق بدهند.»
دستمزدهای نوازندگان بالا رفته است
امیراحمد جوادی سرپرست ارکستر بزرگ جوانان است؛ ارکستری که زمانی در سال‌های 77 و 78 یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین ارکسترهای کشورمان بودِ ولی به خاطر مسائل و مشکلاتی از سال ۸۲ دیگر هیچ اجرایی نداشته و امروز دیگر تقریبا وجود ندارد.
جوادی درباره حضور نداشتن در جشنواره موسیقی فجر گفت: «نوازنده‌ها حاضر نیستند به صورت رایگان یا با مبلغی کم بنوازند. ما سال می‌خواستیم در جشنواره شرکت کنیم، اما حتی نتوانستیم گروه را دور هم جمع کنیم. چون نوازنده‌ها مبالغ زیادی می‌خواهند و ما هم که نه حامی دولتی دارم و نه حامی شخصی از عهده پرداخت دستمزد اعضاء گروه برنیامدیم. این در حالی است که علیرغم بالا رفتن دستمزد نوازدگان توانمندی بعضی از آن‌ها در حدی که باید باشد نیست. اگر وضعیت مالی و حمایت نکردن از گروهمان و بالا رفتن دستمزد نوازنده‌ها به همین ترتیب بالا برود، شاید دیگر هیچوقت نتوانیم ارکستر را تشکیل بدهیم و اجرا داشته باشیم.»
کاری برای عرضه ندارند بهانه می‌آورند
اما در این میان گروه‌هایی هم هستند که از شرکت در جشنواره امسال راضی هستند. محسن رجب‌پور مدیرعامل موسسه «ترانه شرقی» که امسال در بخش جنبی جشنواره حضور پررنگ و قابل‌توجهی دارد و با ستارگان پاپ به این بخش رونق بخشیده معتقد است بیشتر گروه‌هایی که در جشنواره شرکت نمی‌کنند، کاری برای عرضه ندارند و مشکلات مختلف را بهانه می‌کنند.
او به خبرآنلاین گفت: «من در بخشی از جشنواره شرکت کردم که در واقع جزو جشنواره نیست. ما در بخش جنبی جشنواره حاضر شدیم تا به جوانانی که در بخش رقابتی هستند امید ببخشید که شما هم با تلاش و پشتکار می‌توانید در سال‌های آتی به بخش جنبی راه پیدا کنید. من فکر می‌کنم گروه‌هایی که امسال شرکت نکردند خودشان آماده نبودند، مثلا خود من اگر جشنواره پنج روز دیرتر شروع می‌شد نمی‌توانستم شرکت کنم چون در ایران نبودم.»
رجب‌پور درباره حمایتهای مالی از سوی دفتر موسیقی کشور گفت: «ببینید ما هنوز فعلا یک توافق ضمنی کردیم و مبلغی که دفتر موسیقی قرار است به خاطر حضور ما در جشنواره بپردازد آن قدر اندک است که شاید یک‌پنجم هزینه‌های ما را هم جبران نکند، اما من به خاطر پول در جشنواره شرکت نکردم چون به عنوان یک برنامه‌گذار در طول سال برنامه‌های مختلف اجرا می‌کنم و آسیب جدی نمی‌بینم، در واقع گروه‌هایی در بخش جنبی شرکت می‌کنند که هر وقت دیگر سال هم اجرا بگذارند سالن پر می‌شود و بلیت باقی نمی‌ماند. در واقع جشنواره روی این بخش سرمایه‌گذاری میکند تا بتواند هزینه‌هایش را از طریق فروش بلیت بخش جنبی تأمین کند.»
او با اشاره به این که گروه‌های جوانی که در بخش رقابتی شرکت می‌کنند باید به فکر مقام آوردن و معرفی شدن باشد نه کسب درآمد، افزود: «من نمی‌دانم این گروه‌ها از نظر مالی حمایت می‌شوند یا خیر ولی معتقدم گروه‌های جوان نه‌تنها در جشنواره بلکه در تمام طول سال باید حمایت شوند. با توجه به این که توسعه فرهنگ اصلی‌ترین محور هر حکومتی است و در سراسر دنیا هم بخش فرهنگ همیشه مورد توجه خاص قرار می‌گیرد باید شرایط برای حضور جوانان بیشتر فراهم شود. به نظر من گروهی که حداقل‌ها را برای شرکت در جشنواره کسب کرده باید از طرف دولت حمایت شود.»
بیست و پنجمین جشنواره موسیقی فجر تا پنجشنبه 13 اسفند ادامه دارد.
بخش بعدی این گزارش را اینجا بخوانید.
بیست و پنجمین جشنواره موسیقی فجر در حالی روز جمعه آغاز شد که بسیاری از گروه‌های جوان همین طور گروه‌های پیشکسوت به دلیل مشکلات مالی و حمایت نکردن برگزارکنندگان جشنواره در آن حضور ندارند.
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 45891
نظر شما