به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، امید قالیباف مجری اقتصادی شبکه 2 سیما، شب گذشته در گفتگوی ویژه خبری دنبال جواب این سوال بود: تحریمها، کسب و کار و تولید را به خاک سیاه نشانده اند یا عوامل داخلی، مقصر وضع موجود است؟ حاضران در این نشست به این سئوال، هر کدام پاسخ متفاوتی دادند.
مجری در ابتدای بحث خود با این سئوال موضوع را باز کرد: واقعیت این است اقتصاد در شرایط خوبی نیست. نرخ پایین رشد و بالا بودن تورم و بیکاری را در شرایط فعلی اقتصاد کشور را شاهدیم. وضع موجود نتیجه و محصول عوامل داخلی است یا تحریم ها و فشارهای خارجی؟ حمیدرضا فولادگر نماینده مجلس از حوزه اصفهان و رئیس فراکسیون حمایت از تولید ملی، سید حمید حسینی از فعالان اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی تهران به صورت حضوری در این گفتکو شرکت داشتند و مجتبی خسروتاج، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت، نیز به صورت تلفنی نظراتش را بیان کرد.
جنس چوبی که در چرخ تولید گیر کرده
قالیباف در ابتدای سخنانش پرسید: جنس چوبی که لای چرخ تولید کشور است داخلی است یا خارجی؟
فولادگر، نماینده مجلس گفت: اصل سئوال این است که موانع سر راه تولید، ناشی از عوامل بیرونی است یا دخلی؟ به نظر می رسد هر دو است. ما معتقدیم سیاست اقتصاد مقاومتی بر همین است که تاب آوری مقاومت در برابر تکانه ها بیرونی و تحریمها بالا برود. لذا به نظر می رسد موانع داخلی بخش اعظم مشکلات را به دنبال دارد. موانعی خودساخته، بخشی ساختاری و بخشی مدیریتی است، از جمله تعدد مراکز تصمیم گیری، موانع صدور پروانه و مانند آن را داریم.
مجری از او خواست درصد تاثیر هر یکی از عوامل داخلی و خارجی را تعیین کند. فولادگر تخمین زد: 20 یا 30 درصد مشکلات بیشتر به تحریمها وابسته نیست. بسیاری از مشکلاتی که در سر راه تولید و سرمایه گذاری است، داخلی است.
سید حمید حسینی فعال اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی تهرانی نظر متفاوتی داشت. او گفت: ریشه مشکلات اقتصاد کشور در سه بخش است: اقتصاد دولتی، اقتصاد نفتی و تحریم. تحریمها آثار اولیه داشته و آثار ثانویه نیز بر مدیریتها و روشها تحمیل کرده. لذا تصور می کنم بیشترین مشکلات تولید، صنعت و تجارت ریشه در عوامل داخلی دارند و کمتر از 50 درصد مشکلات ناشی از تحریمهای خارجی است.
چرا با وجود تحریم، رشد منفی، مثبت شد؟
در این بخش از برنامه مجتبی خسروتاج قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت به صورت تلفنی وارد بحث شد و در این باره اظهار نظر کرد. او گفت: تولید ناخالص ملی در سال 91 با رشد منفی 6.8 درصدی و سال 92 با رشد منفی 1.9 درصدی روبرو بود. با این حال در سال 93 درصد رشد تولید ناخالص ملی به 3.6 مثبت رسید. این اتفاق در شرایط تحریم بوده؟ در همین سال در صنایع داخلی، ما رشدهای بالا تا حد 50 درصد داشتیم. مگر در این شرایط ما تحریم نداشتیم؟ بدیهی است داشتیم. آنچه امروز به ارث بردیم، مشکلات زیادی در صنعت و اقتصاد است. عمده ترین مشکلات در داخل است و کمتر سهم مشکلات ما مربوط به تحریم است.
مجری از حسینی، فعال اقتصادی بخش خصوصی پرسید: قبول دارید اصلاحات داخلی مانند اصلاح در ساختار اقتصاد، رفع مشکلات داخلی نظام بانکی، قطع وابستگی به درآمدهای نفتی و ... به تحریم ارتباط ندارد؟
تحریم ها اقتصاد ایران را قفل کرد
حسینی گفت: آقای خسروتاج به رشد اقتصادی و آقای فولادگر به موانع کسب و کار اشاره کردند. ولی باید به 4 عنصر یک کنشگر اقتصادی توجه کرد. سرمایه، دانش، تکنولوژی و بازار را باید دید. تحریمها بازار سرمایه خارجی را به روی ما بسته. باید قبول کرد همه صنایع بزرگ ما از جمله صنایع فولاد و انرژی ما با فاینانس خارجی بسته شده. تحریمها باعث شده این سرمایه ها دیگر وارد کشور نشود. دانش فنی را تحریمها از ما گرفته. در بسیاری پروژه ها دانش فنی نداریم. همچنین تجهیزات فنی را به دلیل تحریمها نداریم. از سال 84 تا سال 94 که فازهای پارس جنوبی به قرارگاه خاتم الانبیا داده شده، هنوز مشکلات این منطقه پابرجاست. آخرین هم موضوع بازار است که تحریمها باعث شده بازار بین المللی را نداشته باشیم و از دست بدهیم.
فولادگر، نماینده مجلس گفت: این عوامل، یا مستقیم یا غیرمستقیم در تولید تاثیر دارد، ولی مهمترین چالش تولید، فشار کسب و کار است. ما هر 3 ماه یکبار بر سر مولفه های محیطی کسب و کار نظرسنجی کرده ایم. ما 10 عامل بین المللی نیز داریم که بررسی کرده ایم. همین ها رتبه ما را پایین آورده اند. اینها عمدتا مواردی است که در اختیار خودمان است و تحریمها نقشی در آن ندارند. تامین مالی، بخشی مستقیم و بخشی غیرمستقیم در ارتباط با تحریم ها است، مفاسد اقتصادی، هزینه ها و محدودیتهای نیروی کار، رقابت غیرمنصفانه بخش عمومی قدرتمند، محدودیتهای صادرات، تعرفه های پایین کالای وارداتی، فرهنگ مصرف کالای خارجی و ... اینها عواملی است که داخلی است. تنها دو مورد از این عوامل با تحریم مرتبط است، بقیه به خودمان مرتبط است. همچنین قوانین غیرشفاف، مراحل دشوار اخذ مجوز، زمان طولانی دریافت مجوز و ... اینها دست خودمان است.
حسینی، فعال اقتصادی گفت: گفتم که 50 درصد از مشکلات به خودمان بر می گردد. بخشی از رشد منفی سالهای اخیر، به خاطر تحریم است. امسال هم اگر دچار مشکل نشدیم، به خاطر این است که تحریمها تشدید نشد. از 2 سال پیش تحریمها تشدید نشد و فرصت تنفسی شد برای اقتصاد ما.
تحریم ها، هزینه تولید را بالا برد
قالیباف وارد بحث شد و از قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت پرسید: یک فعال اقتصادی داریم که می گوید ریشه مشکلات در تحریمهاست و سهم مسایل داخلی کمتر است. نظر شما چیست؟
خسروتاج جواب داد: تحریم در کلان فعالیتهای اقتصادی را پرهزینه کرده. این که با بنگاه ها مذاکره می کنیم چرا قیمت بالاست، می گویند بخشی مربوط به تحریم است. مواد اولیه با هزینه بیشتری وارد می شود. قیمت نهایی تولید بالا می رود و رقابت با حریف خارجی را می بازند. هزینه های بانکی موضوع کمی نیست. اگر بخواهیم از خارج خرید کنیم و منبع خرید از منابع ارزی ما نباشد نزدیک به 9 درصد هزینه اضافه می شود. سئوال اینجاست این همه هزینه که متوجه کشور شده، در مواجهه با تحریم ها چطور باید برخورد کنیم؟ کدام هزینه برای ما سنگین تر است؟ چقدر در مذاکرات باید هزینه این مسایل را بدهیم و بعد تصمیم گیری کنیم. برای صادرات، مشکلات زیادی داریم ولی اگر کشورهای هدف صادراتی را ببینید، کشورهای اروپایی در آنها کمتر هستند.
مجری پرسید: آیا تحقیقی انجام شده تحریمها چقدر باعث افزایش هزینه های تولید شده؟
خسروتاج گفت: من تاکنون ندیده ام. ولی می شود درآورد بخشی از درآمدهای نفتی که می تواند پروژه های عمرانی را فعال کند، این ها صرف مسایل دیگر شده. به نظرم می شود این را درآورد و در بخشهای مختلف و بار مالی تحریم را در این بخش محاسبه کرد.
فولادگر گفت: اولا تحریم ها یک تهدید است که می شود تبدیل به فرصت کرد. در شرایط اقتصاد مقاومتی می شود ساختارها را درست کرد.
قالیباف این حرف او را به قضاوت گذاشت: این حرف شعار است یا قابل اجراست؟
حسینی گفت: تحریم یک تهدید است. تحریم شدیم و مجبور شدیم شدیدا کار کنیم با هزینه بیشتر.
اگر تحریم بی اثر است، چرا مذاکره می کنید؟
فولادگر گفت: وقتی در دفاع مقدس، تحریم شدیم و تجهیزات نظامی به ما نمی دادند، توانستیم شکوفا کنیم.
حسینی گفت: پس اگر تحریمها اثر ندارد، چرا مذاکره می کنید، ول کنید!
فولادگر گفت: این را نمی گوییم که مذاکرات رها شود. می گوییم نباید 2 سال مملکت را رها کرد تا مذاکرات به نتیجه برسد. در این 2 سال می شد خیلی از مسایل را حل کرد. موانعی را که می شد برداریم باید برداشته می شدو قوانینی مانند بهبود فضای کسب و کار را می شود به اجرا درآورد تا خیلی از موانع را بردارد. در این بخش که در اختیار خودمان است کارمان را انجام دهیم و بخشی که مربوط به تحریمهاست، مذاکرات با توافق عزتمند تمام شود.
مجری پرسید: تامین نقدینگی برای واحدهای تولیدی یکی از مشکلات اصلی تولید است. برای این مسئله، چقدر سهم تحریم را برجسته می بینید؟
حسینی گفت: ما قبل از تحریم ها مشکل در زمینه نقدینگی نداشتیم. به راحتی می شد نقدینگی سرمایه در گردش را از بانکها تامین کرد. یک شعبه بانک تجارت، 84 میلیارد تومان به سادگی تسهیلات می داد. الان می خواهد واردات صورت بگیرد، باید وارد کننده مبلغ را 100 درصد نقد بدهد و باز هم کالا در واردات می خوابد. در قانون جدید چیزهایی پیش بیینی شده ولی نمی تواند کامل پوشش بدهد.
باز هم نقش بانکها
فولادگر گفت: برای تامین مالی، ما برخی از مسایل را لحاظ کردیم. یکی اینکه مقرر شده بانکها در طول برنامه 3 ساله مازاد املاک را بفروشند و به صفر برسانند و بنگاه داری خود را به صفر برسانند و حساب تولید ملی را نیز برای تولید کننده باز کنیم و متناسب با صادرات و فروش، خط اعتباری به او داده شود.
مجری پرسید: برای تدوین این قوانین مشورت با بخش خصوصی کردید؟
فولادگر گفت: دقیقا با همکاری این بخش تدوین کردیم.
مجری از قائم مقام وزارت صنعت، معدن و تجارت پرسید: قانون رفع موانع تولید با کدام نگاه تدوین شده است؟ ادامه تحریمها یا حفظ وضع موجود؟
خسروتاج گفت: قطعا ما به رفع تحریمها دلمان را خوش نمی کنیم ، این قانون با شرط تداوم تحریمهاست.
فولادگر گفت: اولا اصل این طرح حمایت از تولید ملی از سالهای 91 شروع شده و لایحه را خروج از رکود را دولت آورد و منجر به قانون 60 ماده ای موجود شد.
خسروتاج توضیح داد: این لایحه با شرایط تحریم به مجلس رفت و در این شرایط تحریم برای برخورد با مشکل تامین نقدینگی واحدها بانکها باید چه کنند و این است که با چه روشهایی مقابله کنیم. اگر مذاکرات به زمینه برسد و سرمایه های خارجی به کشور وارد شود، این منابع بانکها پاسخگو نیست. امسال 175 هزار میلیارد تومان پیش بینی ما از سرمایه در گردش صنعت است. اگر بانکها نتوانند، جذب سرمایه های خارجی و سرمایه ایرانیان خارج از کشور می توانند جبران کنند. اگر مشکلات حل شود می شود امیدوار بود سرمایه ایرانیان خارج از کشور به تولید وارد شود.
تحریم سالی 150 میلیارد دلار از ما می گیرد
حسینی هم گفت: تحریمها اگر نبود 35 فاز پارس جنوبی باید توسعه می یافت تا با قطر در زمینه برداشت انرژی مساوی شویم. الان 20 فاز این پروژه از سال 84 مانده و این یعنی 120 میلیارد دلار محرومیت از درآمد سالانه است که به جیب مردم نمی رود. ما 120 میلیارد دلار گاز ما به غارت می رود و 30 میلیارد دلار هم از نفت این تحریمها باعث می شود.
مجری پرسید: یعنی تمام مشکلات پارس جنوبی را گردن تحریمها انداخته اید؟
به جای حسینی، فولادگر وارد شد و مسئله را به انتقاداتی که از دولت قبل می شد، ربط داد و گفت: دوستانی مانند آقای حسینی می گفتند در دولت قبل، 30 درصد مشکلات بر عهده تحریم است و 70 تا 80 درصد مشکلات بر عهده دولت است. شما نیز همین را الان هم قبول داشته باشید که بگوییم عمده مشکلات بر عهده ساختار و مدیریت است.
پس از این توصیه، قالیباف به جمع بندی میزگرد پرداخت: وقتی بدن ضعیف باشد، میکروبها به سادگی ایجاد بیماری می کنند. اقتصاد ما نیز سیستم ایمنی ضعیفی دارد و تحریم ها آمده اند و مشکلات را بیشتر کرده اند، پس راهکار بهبود وضعیت فعلی، اجرای دقیق سیاستهای اقتصاد مقاومتی است که امیدواریم از سوی دولت، بخش خصوصی و مجلس جدی گرفته شود.
17231
نظر شما