اينكه بحران عراق بالاخره زمينه يك آشتي تاكتيكي ميان كاخ سفيد و كنگره و سنا را به وجود خواهد آورد يانه؟بايد منتظر آينده اي نه چندان دور ماند . هر چند تصور ميكنم همراهي تاكتيكي سناتور ها با رئيس جمهوري در موضوع عراق با توجه به روحيه اي كه از اوباما سراغ دارند و به شدت منتقد آن هستند، خود در آينده به زمينه اي براي حملات به او تبديل خواهد شد.
اما استراتژي ايالات متحده در عراق چيست؟ اهميت اين سوال تنها در برگيرنده ابهامي نيست كه سياست آمريكا در عراق با آن روبروست. بلكه بيشتر از آن جهت است كه هر گونه تصميم و اقدام كاخ سفيد در اين كشورتعيين كننده خطوط استراتژي ايالات متحده در آينده منطقه خليج فارس و خاورميانه و شمال آفريقا خواهد بود. شايد به همين دليل باشد كه سناتورها از هر دو حزب رو به همراهي تاكتيكي با آقاي رئيس جمهور آورده اند. سناتور دمكرات هري ريد گفته است به هيچ وجه از مشاركت سربازان آمريكائي در بحران عراق حمايت نخواهد كرد كه دفاعي آشكار از موضع رئيس جمهوري ست. مك كانل جمهوريخواه در سنا و از مخالفان سرسخت اوباما هم ميگويد رئيس جمهور درباره روش هاي خود براي مداخله در عراق منتظر اجازه کنگره نمی‌ماند كه به معناي باز بودن دست او در هر اقدامي ست.هرچند به نظر ميرسد آقاي اوباما براي تقسيم مسئوليت هر اقدام نظامي و عواقب غير قابل پيش بيني آن مجبور خواهد شد با رهبران دو حزب كنگره و سنا رايزني هايي را به عمل آورد. رهبران اقلیت جمهوری‌خواه و اکثریت دموکرات سنا گفته‌اند كاخ سفيد قول داده آنان را در جریان تصمیمات خود قرار دهد.
منابع خبري نزديك به كاخ سفيد و كنگره ميگويند فضاي سياسي حاكم بر واشنگتن با توجه فشار همراه با انتقادات بي سابقه از آقاي اوباما در برخورد با بحران هاي بين المللي، به نحو چشمگيري تند و نظامي شده است.بنا به گفته همين منابع، كاخ سفيد يا متاثر از اين انتقادات روز افزون و تا حدي توهين آميز يا به دليل درك مستقلي كه از تحولات عراق پيدا كرده، بزودي عليه مواضع داعش درعمق خاك عراق دست به اقدام نظامي خواهد زد.كما اينكه از امروز هواپيماهاي امريكا بر فراز عراق به پرواز در آمده اند. اينكه اقدامات نهائي آمريكا دقيقا چيست؟ هنوز نميدانيم. اما مسلما گزينه اعزام نيرو مطرح نيست. كاري كه نه رئيس جمهور و نه كنگره تمايلي به آن ندارند .هرچند و شايد تندروها در كنگره بي ميل به آن نباشند،ولي با توجه به نگاه بسيار منفي مردم به هر گونه لشكر كشي از يك سو ودر پيش بودن انتخابات مياندوره اي كنگره در ماه نوامبر از سوي ديگر، تاوان هر گونه فشار به كاخ سفيد براي اقدام نظامي انساني را آنان پس داده و البته سنگين وغير قابل جبران خواهد بود.
امااقدامات نظامي موثري كه بتواند در مرحله اول از پيشروي بيشتر گروه تروريستي داعش جلو گيري و در مرحله دوم آنها را وادار به عقب نشيني از مواضعشان كند چيست؟به خصوص كه به نظر ميرسد واشنگتن در قبال اقدامات نظامي خود به دنبال تحقق فرآيندي سياسي و يا‌آنگونه كه اوباما و بايدن تصريح كرده اند اصلاحات سياسي به نفع ايجاد يك توازن قوميتي و مذهبي در عراق هستند. شواهد نظامي و اظهارات مقامات وزارتخانه هاي دفاع و خارجه آمريكا نشان ميدهد آنها به صورت مرحله اي پروسه نظامي حمله محدود به عراق را ساماندهي كرده اند. البته بستگي به شرايط ميداني نبردها هم دارد اما احتمالا در اين چار چوب اقدام خواهند كرد،راه ديگري وجود ندارد.مرحله اول ايجاد يك پوشش هوائي وسيع در مناطق نبرد و انجام عمليات شناسائي (كاري كه امروز آغاز شد)وسپس بمباران وسيع ، فوري،وكوتاه زمان عليه مواضع گروه داعش است. اعزام ناو هواپيما بر جورج بوش به شمال خليج فارس و استقرار ناوهاي موشك انداز در اين منطقه به همين دليل صورت گرفته است.در مرحله دوم و با ايجاد پوشش هوائي، ارتش عراق و نيرو هاي مردمي به همراه نيروهاي پيشمرگه كرد و ميليتسياي تحت امر دولت اقليم كردستان عراق حمله زميني وسيعي به مواضع داعش را آغاز خواهند كرد. اگر اين اقدام موثر واقع شد ،در مرحله سوم و استقراري احتمالا هواپيماهاي بدون سرنشين وظيفه پوششي و حمايتي را براي تحكيم مواضع نيروهاي زميني به عهده خواهند گرفت. البته ابعاد اقدامات زميني و ميزان توان نهائي عوامل انساني عراقي (ميليتسياي مردمي و پيشمرگه هاي كرد)در نبرد با داعش فعلا قابل اندازه گيري نيست و همه چيز بر پايه احتمالات واقدامات مالكي قرار دارد، ولي خب ،در شرايط كنوني كار ديگري از دست دولت عراق و ايالات متحده ساخته نيست. شايد به همين دليل و نگراني احتمالي باشد كه مقامات عراقي، دريافت هرگونه كمك از ايران را در آينده منتفي ندانسته اند چرا كه براي آنان هيچ چيز خصوصا نبرد زميني قابل پيش بيني نيست ،همانگونه كه اقدام حيرت آور ارتش عراق در موصل و ديگر نقاط براي آنان قابل پيش بيني نبود. هوشيار زيباري وزير خارجه عراق طي سخناني عجيب در عربستان كه توجه زيادي را به خود جلب كرد به صراحت گفت "براي حل و كنترل بحران عراق ممكن است دولت متبوعش از ايران كمك بخواهد". زيباري اما مشخص نكرد تحت چه شرايطي بغداد اين خواست را مطرح خواهد كرد.واين كمك ها چه ميتواند باشد، ولي همزماني بيان اين درخواست احتمالي آنهم در خاك عربستان با تقاضاي رسمي آقاي مالكي از واشنگتن، به خودي خود موضوعي بس مهم و حاوي پيامي صريح به عوامل درگير و تاثير گذار بر تحولات عراق است. خروجي عملياتي اين پيام صريح چه مي تواند باشد؟ و چه سرنوشتي در انتظار داعش و در نهايت دولت مالكي ست كه تحت فشار انجام اصلاحات سياسي قرار دارد؟ نمي دانم!ولي براي پاسخ لازم نيست خيلي منتظر بمانيد. طي 2 تا 3 هفته آينده همه چيز روشن خواهد شد..(در آخرين لحظات 5شنبه اوباما اعلام كرد 300 مستشار نظامي براي كمك به دولت عراق به اين كشور اعزام خواهد كرداما در عراق بايد اصلاحات سياسي صورت گيرد)matinmos@gmail.com
نظر شما