ثبات به راحتی به مصر باز نخواهد گشت

تهدیدی برای برکناری السیسی از قدرت در حال حاضر وجود ندارد. اکنون ارتش یکه تاز عرصه سیاسی مصر است با وجود اینکه ممکن است معترضان به خانه نروند و کماکان اعتراضات در مصر ادامه پیدا کند اما تا یک مدت مدیدی قدرت قابل رقابت در برابر السیسی وجود ندارد.

نتخابات ریاست جمهوری مصر که بنا بود در دو روز برگزار شود به روز سوم کشیده شد و تنها 36 درصد واجدین شرایط مصر به پای صندوق های رای آمدند و شرایط نشان داد که نظامیان در مصر آن گونه که می گویند و مانور می دهند محبوب نیستند. از همین رو گفت وگویی با محمد ایرانی، سفیر سابق ایران در منطقه داشتیم تا شرایط انتخابات مصر را مورد بررسی قرار دهیم. ایشان از شرایط سیسی و چالش های پیش روی مصر و شکاف عمیق جامعه مصر مطالبی را بیان کرد که خواندنی است.

    ما شاهد حضور 36 درصدی مردم مصر در پای صندوق های رای بودیم، با این مشارکت کم چرا انتخابات در مصر با وجود مخالفت های بسیار یک روز دیگر هم تمدید شد؟
    موضوع انتخابات در مصر یک موضوع پیچیده است. در انتخابات هفته گذشته که مصری های خارج از کشور به پایه صندوق های رای آمدند نیز که در ابتدا بنا بود در دو روز برگزار شود یک روز دیگر نیز تمدید شد و اتفاقی که در این بین رخ داد موضوع عجیبی نبود. دولتمردان کنونی مصر انتظار دارند که حداقل میزان مشارکت مردم در انتخابات کنونی به مقدار سال 2012 باشد و این تلاش هایی است که دارد توسط نظامیان و دولتمردان کنونی مصر صورت می گیرد، تا ذهنیت اینکه نظامیان در مصر محبوب نیستند را تغییر دهند که عملابا این میزان مشارکت مشخص شد این نظریه تا حدودی درست بوده است.

    به نظر می رسد هم کمپین آقای سیسی و هم صباحی به تمدید انتخابات اعتراض داشته اند پس چرا تمدید شده است؟
    کمیته برگزار کننده انتخابات که زیر نظر دادگاه قانون اساسی مصر است این تصمیم را گرفته است و به نظر می رسد هماهنگی وجود داشته است که این تصمیم اتخاذ شده است. با این حال ما به طور مثال اگر بخواهیم مقایسه یی بین این انتخابات و انتخابات سال 2012 انجام دهیم می بینیم که با وجود مانورها و تبلیغات بسیاری که روی تعداد شرکت کنندگان در انتخابات خارج از کشور مصر صورت گرفت و به سه روز کشیده شد باز هم میزان مشارکت کمتر از گذشته بوده است. در دوره مرسی 305 هزار نفر در خارج از کشور شرکت کردند و این دوره با اینکه انتخابات یک روز هم تمدید شد تنها 300 هزار نفر شرکت کردند تا حداقل میزان مشارکت به سال 2012 برسد. طرف هایی که مورد حمایت نامزدها هستند شاید مخالفت کنند اما نظر کلی این است که میزان مشارکت را به یک حد معمول برسانند.

    حد معمول در مصر چقدر است؟
    در دوره گذشته با اینکه اخوانی ها مانور می دادند که بیش از 60 درصد مردم شرکت کرده اند اما آمار نشان داد که نزدیک به 50 درصد مردم شرکت کردند و اکنون نیز تلاش می کنند که این اتفاق دوباره رخ دهد.

    طی یک روز چه اتفاقی می خواهد بیفتد که میزان مشارکت از 36درصد به 50درصد مشارکت برسد؟
    ببینید انتخابات در مصر به نوعی مدیریت می شد. ما که نمی دانیم چه اتفاقی در مصر در حال جریان است. اما اتفاقی که اکنون در مصر افتاده است و بسیار حائز اهمیت است بحث شکافی است که در جامعه مصر به وجود آمده است. بخش عمده یی از مردم در انتخابات مصر شرکت نمی کنند و تنها اخوانی ها هم نیستند بلکه بسیاری از جوانان انقلابی مصر و نیروهای سکولار نیز در انتخابات شرکت نمی کنند. دوره گذشته این گونه نبود. در دوره قبل تمامی اقشار در انتخابات حضور داشتند اما امروز جامعه مصر دچار یک شکاف عمیق است و بحث انتخابات دموکراتیک با منطق امروز مصر تطابق ندارد. اما بخشی از جامعه مصر توده خاکستری هستند به قدری مشکلات معیشتی و اقتصادی دارند که حضور در انتخابات اولویت چندانی برایشان ندارد. ولی ممکن است بخشی از این جامعه تحت تاثیر تبلیغات در انتخابات شرکت کنند.

    به نظر می رسد نتیجه انتخابات مشخص است و سیسی پیروز انتخابات خواهد بود، آیا سیسی برنامه یی دارد؟ اصلاچه می خواهد کند؟
    سیسی در طول رقابت های انتخاباتی هیچ برنامه یی مطرح نکرد. او که تنها در رسانه ها حضور پیدا کرد در طول تبلیغات انتخابات هیچ دیدار مردمی نداشت و تنها چند مصاحبه مطبوعاتی با برخی رسانه ها و در تلویزیون نیز با هنرمندان و نویسندگان گفت وگو کرد. او در پاسخ به سوال اینکه شما چه برنامه یی دارید تنها یک جایی گفت که بر قراری امنیت از اولویت هایش است. زیرا از نظر او امنیت می تواند بحث توریسم را دوباره احیا کند. مصر آسیب بسیاری تاکنون دیده است زیرا مصر منبع اصلی درآمدی اش توریسم است و در این سال ها عملااین صنعت آسیب دیده است. او در صحبتی دیگر نیز در جایی گفته بود که کشور آمادگی دموکراسی مورد انتظار غرب را ندارد و ما چیزی بین 20 تا 30 سال زمان نیاز داریم. او می گوید اولویت اصلی اش این است که کشور را به یک ثبات برساند. اما با این حال سیسی با چالش های عمده یی روبه رو خواهد بود.

    علاوه بر اقبال کم جامعه مصر، سیسی با چه چالش هایی روبه رو است؟
    علاوه بر شکاف در جامعه مصر، سیسی با موضوع اقتصادی و مالی روبه رو است. اکنون مصر با کسری بودجه شدیدی مواجه است. از آن مهم تر نیز یک بحث سیاسی هم مطرح است. نظامی های مصر و برخی ها در مصر باید بدانند که دوران مبارک به مصر باز نخواهد گشت زیرا مردم مصر دیگر تحمل اقتدارگرایی را ندارند و از یک مرحله عبور کرده و مردم به چند دسته تقسیم شده اند. برخی انقلابی هستند و برخی طرفدار نظامیان و برخی نیز بی تفاوت هستند. اکنون جریان انقلابی در مصر بسیار پررنگ تر از گذشته شده و الزاما اخوانی هم نیستند و بسیاری از آنها جوانان مصری و سکولارها نیز هستند. با این حال سیسی تاکید می کند که پیرو خط ناصر است و خود را به نوعی از مبارک جدا می کند. حضور جوانان در عرصه مصر و مطالبات آنها را به راحتی نمی توان کنار گذاشت. با توجه به مشکلاتی که اکنون مصر دارد و سالانه ده ها میلیارد دلار کمک از سوی عربستان و کشورهای دیگر حاشیه خلیج فارس دریافت می کند تا کی می خواهد این کار صورت گیرد؟ به نظر من این انتخابات مصر مهم است، نه به عنوان یک واقعه سیاسی بلکه به عنوانی یک واقعه تاریخی.

    به عنوان سوال آخر آیا به صورت صریح می توانید بگویید، سیسی می تواند در قدرت بماند یا نه؟
    من بعید می دانم در حال حاضر نیرویی در مصر وجود داشته باشد که سیسی را تهدید کند. و علت هم این است که ارتش مصر تنها برای ایجاد ثبات داخلی در مصر به وجود نیامده، بلکه درست شده است برای ایجاد ثبات منطقه یی. الان هم هیچ نیرویی در داخل مصر توان مقابله با این ارتش را ندارد. همیشه این بحث در مصر وجود داشته که همواره دو قدرت وجود داشته است: یکی اخوان بوده است و یکی ارتش. اخوان که عملاقدرت گذشته را ندارد و عملاساختارش بر هم خورده است و اکنون ارتش یکه تاز عرصه سیاسی مصر است با وجود اینکه ممکن است معترضان به خانه نروند و کماکان اعتراضات در مصر ادامه پیدا کند. اما تا یک مدت مدیدی قدرت قابل رقابت در برابر سیسی وجود ندارد. باید یادآور شد که ثبات به راحتی به مصر باز نخواهد گشت اما تهدیدی هم برای برکناری سیسی از قدرت در حال حاضر وجود ندارد.