دکتر سیدصادق صباطبائی، که پس از پیروزی انقلاب، معاون سیاسی و اجتماعی وزارت کشور بود و مسئولیت ستاد برگزاری همه پرسی نظام جمهوری اسلامی را در دوازدهم فروردین ماه برعهده داشته، در جلد سوم خاطرات خود به موضوع "شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران" و بازگویی وقایع مربوط به روزهای آغازین پیروزی انقلاب و رفراندوم جمهوری اسلامی ایران در سال 1358 پرداخته است.
کتابی که یک سال پس از انتشار (سال 1387) بازتاب های متفاوتی یافت و با اظهارنظرهای موافق و مخالفی روبرو شد. در ادامه اظهارات نویسنده و انتقادات صادق زیبا کلام بر این کتاب را به نقل از ایبنا میخوانید:
صادق طباطبائی: اسناد و مدارک کتاب به سرقت رفته است
- من از منظر تاریخی تا 12 فروردین 1358 را در این سه جلد طرح کرده ام و این مجموعه دو جلد دیگر نیز دارد و هنوز وارد حوادثی که بعد از 12 فروردین سال 58 به وجود آمده و موجب شکل دادن ذهن و عقاید هم هست نشده است.
- انگیزه و محرک اصلی من در نگاشتن این خاطرات، مرحوم حاج احمد آقا بودند و امام هنوز در آن زمان زنده بودند. در گفتگوهایی که با ایشان داشتم می گفتم که در باره فلان موضوع به این صورت بوده و ما می دانیم و حاج احمد آقا می گفتند که خوب شما این موضع را اطلاع دارید و بروید بگویید. می گفتم همینطور که نمی شود گفت. ایشان می گفتند این خاطرات و مسایل را مکتوب کنید. بعضی از این مطالب را نوشتم و برخی را ننوشتم و برخی را هم که نوشتم به سرقت رفت!
- من در مقدمه این کتاب ذکر کردم که یکی از اشکالات این کتاب، نبودن مستندات تاریخی است. من از روی آن نوشته ها و مستندات و یادداشت هایی که داشتم که برخی شان دسته بندی هم شده بود مثل مطالب مربوط به دولت موقت و مسایل منجر به تغییر پیش نویس قانون اساسی به این شکلی که هم اکنون در آمد پیرو یک حادثه ای دو چمدان اسناد و مدارک از منزل من به سرقت رفت و اتفاقاً مرحوم احمد آقا و خود من خیلی از وزیر اطلاعات و معاون وزیر پیگیری کردیم تا سارق را پیدا کنند و نهایتاً گفتند که یک سرقت معمولی بوده است.
صادق زیباکلام: برخی نقاط کتاب ابهام دارد
- من در مجموع انتظارم این بود که دکتر طباطبایی هم به واسطه اشراف و نزدیکی که به کانون تصمیم گیری و رهبری انقلاب داشتند چه به واسطه نقشی که در دوران فعالیت دانشجویی در پیش از انقلاب و چه به واسطه پیوند فرخنده ای که با خاندان امام خمینی داشته اند، اطلاعات بیشتری به ما می دادند به عنوان مثال در صفحه 81 در مجلد اول ایشان مطلبی در خصوص "امام و ایده تشکیل حکومت اسلامی" را ارائه می دهند موضوع مهمی در این اندازه به مقدار یک پاراگراف نقل شده است. من انتظارم این بوده که ایشان در کتابشان به نکات ریز در مسائل اشاره می کردند. یکی از اشکالات این کتاب عدم اشاره به جزئیات است .
- در بخش هایی نیز توضیحات کافی نیست از جمله در بحث حکومت اسلامی که آیا امام خمینی می خواست حکومت کند یا اینکه حکومت به دلیل تحولات کشور به ایشان تحمیل شد. توضیحات دکتر طباطبایی بسیار ارزشمند است به خاطر اینکه این سخنان فاتحه صدها و هزاران جلد کتابی را که نوشته اند امام خمینی همواره به دنبال تشکیل حکومت بودند، می خواند. جلد سوم خاطرات دکتر طباطبایی ایران دوران انقلاب را بررسی می کند. هر کسی به انقلاب اسلامی به عنوان یک تحول سیاسی علاقمند است باید این سه جلد را بخواند. ایشان در جایی می گویند امام با تشکیل حزب جمهوری اسلامی مخالف بودند اما به خواننده نشان نمی دهند که امام چگونه و چرا مخالف بود و باید مستدل تر مخاطب را مجاب می کرد. در مورد دادگاه های ابتدای انقلاب هم مشخص است که ایشان مخالف هستند اما محافظه کاری کرده و این قضاوت را محکم بیان نکرده است.
- مسئله دیگری که در این اثر دیده می شود این است که ایشان به یک سری از مسائل یا نباید اشاره می کردند و یا وقتی اشاره کردند کاملاً موضوع را باز کنند. ایشان بسیار مودبانه کتاب نوشته اند و به هیچ کس توهین نکرده اند اما واقع مطلب این است که امام موسی صدر و مرحوم چمران به دلیل فعالیت هایی که در لبنان داشتند مخالفینی هم برایشان به وجود آمده بود. دکتر طباطبایی این نکته را سربسته و ماخوذ به حیا بیان کرده ولی ایشان باید خیلی جدی به مسئله بپردازد که ریشه مخالفت هایی که آقای جلال الدین فارسی و سید حمید روحانی می کردند چه چیزی بود؟ یعنی خواننده ای که هر سه جلد خاطرات را مطالعه می کند نهایتاً متوجه نمی شود بالاخره علت مخالفت جلال الدین فارسی با امام موسی صدر و مرحوم چمران چه بود؟
6060
نظر شما