دیپلماسی مجموعه ای از الزامات و تعهدات است که مجموعا کاربرد دیپلماسی رامشروع میکند. الزاماتی عمومی که چارچوبه مناسبات بین المللی راتنظیم و هدایت میکند، یا خصوصی هستند و مربوط به مناسبات دوکشور .اما هر چه هست بیانگر میزان تعهدات کشورها به قوانین و قواعد بین المللی ست. تعهداتی که حتما مکتوب نبوده، شاید بتوان گفت بیشتر اخلاقی هستند.
اکنون به نظر میرسد دیپلماسی ایرانی در چنین مدار پر تحرک وپراگماتیکی قرار گرفته است . لازم نیست عنصر زمان به بازی گرفته شود تا اهمیت آنچه اکنون تهران انجام میدهد درک شود. تحرکات دیپلماسی جدید ایران در عرصه آن دست موضوعات مناقشه بر انگیز،اکنون ثمرات اولیه خود را نشان داده و این امر خوشایندی ست. حداقل برای کسانی که به سیاست های واقع گرایانه رئیس جمهور روحانی امید زیادی دارند.به قول کیسنجر "برای درک اهمیت دیپلماسی لازم نیست زمان را به قضاوت بخوانیم، کافیست واقعیات را همانگونه که هستند ببینیم.زمان خود بخشی از واقعیت است ونه همه آن.مهم این است واقع گرا باشید و خود تعیین کنید کجای بازی قرار بگیرید."
خیلی مهم نیست خانم اشتون ازموضع یک مذاکره کننده حرفه ای برای پیگیری آنچه قبلا درک بهتر از حسن نیت تهران در مذاکرات 1+5 توصیف شده به تهران آمده بود یاخیر؟ نه او ،نه دبیر خانه اتحادیه اروپا و نه تهران هیچیک ادعای ادامه مذاکرات هسته ای را نداشتند،ضرورتی هم نبود.مگر یک سری مباحث کلی .مهم اتفاقی بود که هر دو طرف خصوصا تهران انتظارش را می کشیدند. سفر کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ،اگر ازجنبه " دست آوردهای فوری آن، یعنی" کو ؟کجاست؟" نگریسته شود،خب البته دچار قدری ساده انگاری محض شده ایم واین انتظار به جائی نیست.اما اگر به موضوع اینگونه نگاه شود " نفس سفر فارغ از نتایج آن، نتیجه فرایند منطقی دیپلماسی رئیس جمهور روحانی و وزیر خارجه اوست"،باید گفت این دودیپلمات کارکشته،(صرف نظر از موقعیت کاریشان) ترم دوم سیاست ورزی در آکادمی علوم سیاست بین المللی را با نمره ای عالی وبا موفقیت پاس کردند. این یعنی دیپلماسی محض و خالص.مگر از دیپلماسی انتظار دیگری میرود؟
به گونه ای عجیب سفر نماینده تام الاختیار امور خارجی اتحادیه اروپا در محافل سیاسی تهران بیشتر از جنبه مسائل هسته ای مورد توجه قرار گرفت. اما این همه واقعیت نبود.چون جدای از مذاکرات هسته ای قبلی و کارشناسی جاری ،خانم اشتون اساسا حرف جدیدی برای گفتن نداشت و این را هم به صراحت گفت. پس منطقا این سفر نشان میدهد اشتون ، رد علائم و نشانه های ارسالی از تهران را گرفته است و این آشکارا نشان دهنده شکل مناسبات جدید در دبپلماسی ایرانی ست اما نه صرفا برسر مسائل هسته ای.مناسباتی که میتواند چارچوبه ای تضمین شده ازروابط گسترده میان تهران و اروپا را در آینده در بر بگیرد. آنچنانکه آقای روحانی گفت اما کمتر به آن توجه شد. بی شک در این میان ،مهم ذهنیت واقع گرای کنونی حاکم بر دیپلماسی ایرانی ست .این دیپلماسی کار خود را میکند ،خوب هم پیش میرورد هرچند با کمی سختی و کارشکنی. فکر میکنم طرفین باید خیلی خوشحال باشند قادرند با آرامش و با منطق دیپلماتیک در مورد خیلی چیز ها ولو مناقشه انگیز مذاکره کرده،طرح موضوع نمایند،ابهامات را برطرف وسو ءتفاهم هارا کنار بگذارند. دیپلماسی همین است.گفتگو ی دو طرفه،با رویکرد برد دوطرفه . به باورمن این میتواندتجربه ای خوب برای آینده سیاست خارجی ایران در آغاز مذاکرات با کشور های دیگر باشد.دیپلماسی ثابت کرد همه چیز شدنی ست. ژنو این را ثابت کرد ..matinmos@gmail.com
نظر شما