قبل از اینکه گفت‌وگو را شروع کنیم گفت: «ان‌شاءا... سری بعد که به این ساختمان می‌آید نامش شده سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور. آن وقت می‌توانیم از صمیم قلب به شما بگویم. به خانه خودتان خوش آمدید.» محمدباقر نوبخت که چند ماهی است کلید ساختمان بهارستان را تحویل گرفته تا روزی که بودجه را به مجلس برده می‌گوید در طول این مدت حتی هر چند شب یک بار به خانه رفته است! حالا که تدوین بودجه تمام شده می‌تواند وقت بیشتری برای خانواده بگذارد و کم‌کم فعالیت خود را معطوف احیای سازمان برنامه کند. او از روند تدوین نخستین بودجه در دولت یازدهم سخن گفته است.
یکی از انتقادهایی که به لایحه بودجه می‌شود درنظر نگرفتن محدودیت‌های بین‌المللی است ظاهراً خوش‌بینی فعالان اقتصادی پس از توافق ژنو به مسئولان بودجه‌ریز نیز سرایت کرده است.
سؤال بسیار خوبی است. اتفاقاً ما به این موضوع اصلاً بی‌اعتنا نبودیم. ما به سه احتمال را برای شرایط کشور از نظر بین‌المللی پیش‌بینی کرده‌ایم. سناریو اول تداوم روند موجود است در این سناریو ما براساس موقعیت فعلی به جلو حرکت می‌کنیم و در بودجه نیز فروضی که نظر گرفته‌ایم بر همین مبناست. یک فرض هم این است که وضعیت کنونی تغییر می‌کند و محدودیت‌ها برداشته می‌شود برای این وضعیت نیز برنامه داریم چون واقعاً اگرچه ما به دنبال آن هستیم که این شرایط تداوم نیابد اما به لحاظ اقتصاد سیاسی افزایش یکباره درامدها از محل فروش نفت و گشایش در تجارت خارجی می‌تواند چالش‌آفرین باشد. در این خصوص نیز ما برنامه جانشین داریم اما سناریو آخر این است که خدای ناکرده وضعیت به سمت بدتر شدن برود. برای این بخش نیز ما برنامه آماده کرده‌ایم که اگر صادرات نفت کمتر از این میزان شود چه باید کرد. اگر اجازه ندهند برخی کالاهای اساسی وارد شود چه کنیم.
یعنی بودجه سایه طراحی کرده‌اید؟
دولت بودجه سایه ندارد اما برنامه سایه دارد. یعنی اگر شرایط کشور تغییر کند چه مثبت و چه منفی برای آنچه جوابی خواهیم داشت و اگر استمرار وضع موجود باشد. چه کنیم. آیا همین نحوه تخصیص منابع را باید ادامه دهیم یا اینکه این روش را بهینه‌تر کنیم. در برنامه طراحی شده هر سه وضعیت بحث و بررسی شده است تا معلوم شود فقط آمریکایی‌ها نیستند که گزینه روی میز دارند ما هم گزینه‌هایی روی میز قرار داده‌ایم. بر همین اساس به هنگام تدوین لایحه بودجه 93 نیز کارشناسان را مأمورد کرده‌ایم تا باتوجه به این سه احتمال مطالعات خود را انجام دهند و برنامه‌ای قابل‌اجرا برای هر شرایطی که کشور با آن روبه‌رو خواهد شد، تدوین کنند.
آقای دکتر در این فرصت اندک توانستید چنین کاری را انجام دهید یا از قبل چنین طرح‌ریزی هایی شد؟
با افتخار می‌گویم در همین مدت سه ماه همکاران من در سازمان با معاونت برنامه‌ریزی کنونی توانستند چنین کاری را انجام دهند. آنها تلاش شبانه‌روزی انجام دادند و بسیاری از آنها شب را در سازمان به صبح رساندند. برای ما خیلی مهم است که مردم بدانند کارکنان، کارشناسان و مدیران سازمان مدیریت غافل از آنها نیستند. هر روزی که سرکارشان حاضر می‌شوند برای بهبود معیشت آنها به فعالیت می‌پردازند. تلاش ما این است که مردم متوجه باشند چه کارهایی برای آنها می‌کنیم حتی ممکن است که به اطلاع آنها نرسیده باشد، اما همواره فکر می‌کنیم که چطور می‌توانیم وضع زندگی‌شان را بهتر کنیم. یعنی آن عنصر واقعی دلسوزی برای مردم و برنامه‌ریزی برای مردم و پرهیز از روزمرگی در این سازمان به عنوان یک فرهنگ غالب در حال انجام است. ما روی وعده خود ایستاده‌ایم تا هم معیشت مردم را بهتر کنیم و هم اینکه نظم‌پذیری را به دولت برگردانیم. ملاحظه فرمودید که پس از مدت‌ها بودجه سر وقت به دولت تقدیم شد و توانستیم به وعده‌ای که به مردم داده بودیم عمل کنیم. بسیاری از دوستان ما در طی این سه ماه مشغول تدوین بودجه بودند. توانستند 12 جلد کتاب تدوین کنند. در حالی که ما اگر چهار برگ هم به مجلس می‌بردیم، از کنار آن به راحتی می‌گذاشتند، ولی ما این کار را نکردیم و تلاش کردیم آنچه به مجلس می‌بریم شفاف، مطابق با قانون و در جهت انضباط مالی باشد.
آقای دکتر اما سازمان پس از انحلال صدمه زیادی دیده بود؟
درست است اما همین سازمان آسیب دیده هنوز نیروهای کارشناس و صاحب‌نظری دارد. باوجود تمامی ناملایمت‌ها هنوز سازمان برنامه در فضای اقتصاد ایران نفس می‌کشد و به جرأت می‌گوییم قدرت و صلابت گذشته را در صورت مهیا بودن فضا دارد.
برخی می‌گویند بودجه عجولانه نوشته شده و هیچ تفاوتی با لوایح دولت قبل ندارد؟
بودجه در زمان کم‌تدوین شده اما هیچ تعجیلی در کار نبود بلکه همت زیادی خرج شد. درخصوص تفاوت با لوایح قبل من فقط به پیوست‌های بودجه اشاره می‌کنم. شاید برای دومین بار پس از انقلاب باشد که برنامه اقتصادی سال آینده به همراه بودجه تقدیم مجلس محترم شد. 27 دستگاه بودجه خود را بر مبنای بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد تدوین کرده‌اند. منابع و مصارف شفاف است و دیگر خبری از برخی احکام که با هدف در اختیار گرفتن دخل و خرج بود نیست. من از تمام اصحاب نظر دعوت می‌کنم هر سؤالی دارند بفرمایند تا کارشناسان سازمان جواب دهند. ما آماده هر گونه نقدی هستیم زیرا درخصوص تمام اعداد بودجه کار شده و وقت گذاشته شده است. این‌گونه نبوده فقط در جهت انجام یک تکلیف قانونی برخی جداول کنار هم قرار گیرد. بودجه 93 رویکرد توسعه‌ای دارد و می‌خواهد کشور در تمامی بخش‌های به سوی جلو حرکت کند.
39301
نظر شما