وزیر راه و شهرسازی میهمان ویژه شورای شهر/ آخوندی: آینده تهران و شهرهای بزرگ نگران‌کننده است

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ آخوندی در ابتدای سخنانش گفت: بنده در جلسه امروز چند موضوع مدنظرم است؛ اولین مطلب این است که 35 سال از انقلاب گذشته و تهران شاهد فراز و نشیب‌های فراوانی بوده و فکر می‌کنم زمان آن رسیده که دلایل نقاط قوت و ضعف را بررسی کنیم و برای مشکلات اساسی پایتخت بدون هراس و با صداقت مسائل را بررسی کنیم و راه‌هایی برای بهبود زندگی مردم بیابیم. واقعیت این است که به‌رغم عمران و آبادانی فراوان، واقعاً نمی‌توانیم تنگی نفس مردم تهران و کیفیت نازل و محدودیت آب و محدودیت سبزینگی تهران را توسعه بنامیم و من علاقمندم امروز سوال‌های بنیادی را با خود مطرح کنم.

او گفت: آنچه می‌گویم یک مخاطب عمده‌اش خودم هستم؛ آیا می‌توانیم نام آنچه را که رخ داده را توسعه بنامیم و یا مسابقه‌ای است که دولت و فعالان اقتصادی با سرعت هرچه بیشتر به سمت صفر می‌رویم و امکانات زیستی این شهر را برای نسل موجود و نسل‌های بعدی در تنگنا قرار می‌دهیم؟ آیا منظور از توسعه، توسعه کالبدی است یا افزایش کیفیت زندگی مردم؟ آیا می‌توانیم مدعی شویم کیفیت زندگی مردم در تهران افزایش یافته؟ آیا ما شهر را برای شهروندان می‌خواهیم یا شهروندان را برای شهر؟ آنچه ما می‌بینیم توسعه سریع کالبدی شهر است.

وزیر راه و شهرسازی که در چند ماه گذشته تلاش هایی برای حقوق شهروندی داشته است،‌ از همین منظر بحثش را پیش برد: آنچه که نیاز داریم توسعه حقوق شهروندی است. 45 سال پیش که از قانون جامع شهر تهران تصویب شد کارشناسان هشدار دادند که تامین آب در این شهر برای بیش از 5 میلیون و 500 هزار نفر به سختی مهیا است. آب اصلی‌ترین مسئله جمعیت شهر تهران است و در آن زمان شورای منع گسترش شهر تهران تشکیل شد. نتیجه این شد که برنامه توسعه 25 سال آتی تهران را که افق آن 1370 بود، توسعه تدریجی پیش بینی کرد تا جمعیت را کنترل کند.

کنترل شهر از دست رفت

او در ادامه پرسید: چه اتفاقی افتد که جمعیت به 7 میلیون رسید و به جای فعال کردن شورای منع گسترش آن را تعطیل کردیم!؟ قرار بود منطقه 21 و 22 برای توسعه آتی شهر تهران در نظر گرفته شود و نه اینکه هنوز به آن نقطه نرسیده این مناطق با مشکلات ترافیکی و تردد روبرو شوند.

 غیر از دوره انقلاب که برای مدتی کوتاهی کنترل شهر از دست رفت از همان ابتدا کارشناسان شهری در تمام اسناد تاکید داشتند که جمعیت تهران باید بین 7 تا 7.5 میلیون نفر کنترل شود و چه سندی از سال 70 تا به حال نسبت به این موضوع هشدار نداده است!؟

وزیر راه و شهرسازی سپس به تراکم فروشی اشاره کرد و گفت: متاسفانه از سال 69 به بعد داستان فروش تراکم که درواقع داستان فروش قانون و بدتر حقوق شهروندی است، اجرا شد. بعد از آن تمام مفاهیم شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری به تدریج به یک سنت تبدیل شد و به نحوی که الان فروش تراکم را در اصلاحات قانونی هم می‌بینیم که موجب تأسف است! حق من و شما و دیگری را می‌فروشند، طور به خود اجازه داده‌ایم که به این موضوع وجهه قانونی بدهند و بخش عمده منابع درآمد شهری را بر مبنای فروش حقوق مردم قرار بدهند؟

آخوندی در ادامه سخنانش موضوع دیگری را هم زیر سوال برد و گفت: آیا این نقشه‌های شهرسازی که همه مشخصات آن قابل تغییر و مذاکره است، قابل برنامه‌ریزی است و می‌توان آن را برنامه دانست!؟ متأسفم که ما به این رسیده‌ایم که بی پرده بگویم من آینده تهران و شهرهای بزرگ دیگر را بسیار نگران کننده می‌دانم.

او سپس درباره مشهد گفت: قرار بود محدوده شهر مشهد 22 هزار هکتار باشد که براساس آمار و گزارشات رسیده این وسعت به 29 هزار هکتار افزایش یافته و این در حالیست که جمعیت در مشهد نیز افزایش چشمگیر داشته است ضمن اینکه همه شهرهای بزرگ به همین منوال هستند. مگر ما می‌توانیم همه منابع و جمعیت را در شهر متمرکز کنیم و باقی سرزمین وسیع ایران را همه چیز تولید کنیم و بعد هم حرف از آمایش سرزمین و تمرکز زدایی بزنیم، ما باید مصمم شویم و یک روز به این بی قاعدگی پایان دهیم.

روایتی از جلسه شورای عالی شهرسازی در دوره احمدی نژاد

میهمان امروز شورای شهر در ادامه روایتی از جلسه شورای عالی شهرسازی در دولت گذشته مطرح کرد و گفت: من در جلسه شورای عالی شهرسازی در تصویب طرح تفصیلی شهر تهران نبودم اما برایم نقل قول شده که در این جلسه که به ریاست رئیس دولت یک دفعه 20 درصد به تراکم کلی شهر تهران افزوده شود و بدتر از آن که شنیده‌ام که تمام زمینه‌های دولتی کاربری ویژه یافته است.

آخوندی در ادامه گفت: زمین دولت مال مردم است نه برای کار تجاری، ما باید در دولت در خدمت دولت برای تعیین نیازهای مردم باشیم، ما که تاجر نیستیم، آیا اینکه دولت و شهرداری تجارتخانه شده قابل قبول است؟! بیان این حرف‌ها از زبان یک وزیر مسئولیت آور است اما وضعیت شهرهای ما نگران کننده است. من نمی‌خواهم مردم را نگران کنم اما ما به هیچ وجه نمی‌توانیم مردم و کنش‌گران اقتصادی را سرزنش کنیم.

به گفته او از سال 47 تا به حال محدوده قابل سکونت تهران 630 کیلومتر مربع افزایش یافته است: ما یکباره یک میلیون به جمعیت تهران اضافه کردیم و در مجموع حین اتفاقات جایگاه شهروندی کاهش پیدا کرد. از مرحله تعریف موضوع تا تصمیم‌گیری تا حق پرسشگری و پاسخگویی شهروندان در این فرآیند چه نقشی دارند؟! ما شهری می‌خواهیم که توسعه کالبدی آن تابع و توسعه ساختمان اجتماعی و فرهنگی آن باشد در این صورت کالبد به کار می‌آید و در غیر اینصورت کالبد است که قاتل شهروندان می‌شود که این هم شده است.

مدیریت یکپارچه شهری باید اجرا شود

آخوندی سپس وارد بحث مدیریت یکپارچه شهری شد و گفت: بحث من بازگشت به توسعه سازمان اجتماعی شهری است و من فکر می‌کنم مدیریت دو گانه شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها در ایران باید روزی به پایان برسد و درحال حاضر قانون تقسیمات کشوری تا سطح دهداری پایین می‌رود و به نظرم این کار در همه ایران ایجاد مدیریت دوگانه کرده است و در تمام این تصمیمات کشوری ما مدیریت دوگانه داریم.

او در ادامه این موضع گفت: در همین تهران، شهرداری یک تقسیم مناطق، آموزش و پرورش، مخابرات، آب، برق، پست و ... هم یک نوع تقسیم مناطق دارند و ما برای تعریف محدوده خدمات یکپارچه درمانده‌ایم و به نظرم باید از پایتخت شروع کنیم و باید به دنبال ادغام فرمانداری و شهرداری برویم. چه کسی گفته تصمیمات کشوری باید تا پایین‌ترین سطح پایین برود؟ ببینید چه بروکراسی بزرگی در دولت برای تعیین دهدار و بخشدار ایجاد شده است. ما می‌توانیم به تصمیمات سیاسی در سطح فرمانداری‌ها اکتفا کنیم.

وزیر راه و شهرسازی گفت: من حاضرم هزینه سیاسی ایجاد مدیریت یکپارچه شهری را بپذیرم. ما نمی‌توانیم مدیریت تهران و سایر کلان‌شهرها را از هم جدا تعریف کنیم. شورای نظارت بر گسترش شهر تهران باید دوباره تشکیل شود.

او گفت: ما در تهران بین دولت محلی و ملی انقطاع داریم. استقرار دولت محلی به معنی قطع ارتباط با دولت ملی نیست و به معنی یکپارچگی است. فعال کردن شورای مناطق پیشنهاد دیگرم است برای کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ و در پی یکپارچگی حکمروایی تهران پیش برویم.

درخواست های شورای شهر از وزیر راه و شهرسازی
اما حضور آخوندی در شورای شهر، با درخواست های رییس شورا و رییس کمیسیون عمران شورای شهر همراه بود.

مهمترین سخنان مسجدجامعی و دنیا مالی به شرح زیر است؛ 

احمد مسجدجامعی رئیس شورای اسلامی شهر تهران: 
- پیشنهادهایی که وزیر ارائه کرد و بیان داشت هزینه‌های این کار را می‌دهد بحث مهمی است ضمن اینکه وزیر راه و شهرسازی اولین قانون شوراها را نوشت و من در آن زمان در وزارت کشور بودم. در آن سند شوراها به صورت سلسله مراتبی دیده شده بود و اختیارات آنها در چارچوب بود که بارها در صحبت‌های قالیباف هم دیده‌ایم اما متاسفانه هیچ گاه جنبه اجرایی نیافته است.

- اینکه ما در تهران دچار پراکندگی و گسستگی هستیم بسیار دیده می‌شود و در برنامه سوم و چهارم توسعه کشور مدیریت یکپارچه دیده شده بود اما در برنامه پنجم این موضوع حذف شد ما نیاز به نگاه مشترک و هم ‌جهت در این زمینه داریم.

- حدود مدیریت محلی بسیار مهم است و در قانون اساسی به آن پرداخته شده اما نمی‌توانیم حکومت تمرکزگرایی را که قبل از انقلاب بوده را حفظ کنیم و بعد دم از تمرکززدایی و محله‌گرایی بزنیم و ما نیاز به همدلی در این زمینه داریم.

احمد دنیامالی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران: 
- حدود 14 سال است شوراها مسئولیت شهرها را بر عهده گرفته است و قرار بود شوراها مسئول اداره شهرها در یک نظام یکپارچه باشند،‌اما الان عملا شوراها، شورای شهرداری شده است تا شورای شهر!. طبیعتا در این 4 سال از شخص وزیر انتظار می‌رود به بحث یکپارچگی مدیریت شهری کمک کند.

- اگر پروژه‌ها اجرا نشود مردم با تنگنا مواجه می‌شوند و ما نیاز به منابع پایدار داریم که دولت و مجلس باید به ایجاد آن کمک کنند و در اسناد 14 الی 15 سال پیش قرار بود دولت بخشی از هزینه‌های شهرها را بپردازد اما عملا مردم تقریبا همه هزینه شهر را تامین کرده‌اند.

- اگر تراکم فروخته نشود شهرداری مشخص نیست پولش را از کجا می‌آورد و اگر تراکم فروشی کند بدنام می‌شود! در حالی که تعریف منابع پایدار در همه دنیا معلوم است و موضوع انتقال پایتخت سیاسی این روزها در اخبار رسانه‌ها هم هست و خواهشمندم این موضوع در دستور کار قرار گیرد.

- بحث حریم شهر تهران بحث مترو، دسترسی به شهرهای اطراف بسیار مهم است و در دولت قبل قرار شد منابع در اختیار شرکت مترو قرار گیرد و اخیرا شنیده شده دولت قصد دارد این را از متروی تهران بگیرد و اگر مشکلی از سوی مترو بوده دولت باید آن را اعلام کند و ما پیگیری کنیم.

- بافت‌های فرسوده موضوع مهم دیگری است که کوچه‌های آشتی‌کنان و بافت قدیمی معضل تهران است و اگر کمک دولت بر اساس برنامه سنواتی نباشد به اعتقاد ما اتفاق خاصی در بافت فرسوده نمی‌افتد. بنابراین از شما انتظار کمک داریم که طرح‌های جدید را بتوانید در بافت‌های فرسوده اجرا کنیم.

۴۷۴۷