فرنوش صفوی‌فر: مشکلات جاده، بی‌احتیاطی راننده و نقص فنی خودرو، از عوامل شناخته‌شده خطر بروز تصادف محسوب می‌شوند؛ اما چقدر به نقش عواملی مانند بیماری راننده توجه شده است؟ تازه‌ترین مطالعات نشان می‌دهد که یک سرماخوردگی ساده می‌تواند به اندازه 2 برابر زمان مستی، رانندگی را با خطر تصادف توام کند. به گزارش بی‌بی‌سی، این مطالعه که توسط یک شرکت بیمه‌ای انجام شده، تاثیر سرماخوردگی را در رانندگی ایمن، با وضعیت‌هایی چون نوشیدن الکل، سردرد، نشانگان پیش از قاعدگی زنان و مشابه آن و نیز سلامت کامل راننده مقایسه کرده است. مطالعه نشان داده است که سرماخوردگی خفیف می‌تواند تا 11 درصد زمان واکنش را افزایش دهد که 2 برابر زمانی است که فرد الکل نوشیده باشد. (به مقدار متوسط)
یکی از زمان‌هایی که فرد سرماخورده را در هنگام رانندگی با خطر مواجه می‌کند، زمانی است که او عطسه می‌کند. چنان‌که در سرعت 113 کیلومتر بر ساعت، راننده در حال عطسه، قبل از ترمز زدن، در واکنش به مشاهده یک مانع، 3/2 متر اضافه حرکت خواهد کرد.
فاصله طی‌شده در هنگام یک عطسه موقع رانندگی برحسب سرعت خودرو
به گفته محققان مجری این مطالعه، علاوه بر عطسه، موارد دیگری هم هستند که باعث می‌شوند سرماخورده‌ها نتوانند تمرکز کافی روی رانندگی داشته باشند و به موقع واکنش نشان دهند. خستگی و درد بدن، از جمله علل برهم‌زننده تمرکز راننده است. مصرف داروهای سرماخوردگی هم، که عمدتا با عارضه کاهش هوشیاری و خواب‌آلودگی همراه‌اند، در این موضوع بی‌تاثیر نیستند. گرفتگی گوش‌ها و سینوس‌ها هم، باعث می‌شود که فرد سرماخورده نتواند اطلاعات پیرامون را به درستی دریافت کند و نسبت به آن واکنش نشان دهد و این موضوع هم می‌تواند خطرآفرین باشد. در انگلستان، 33 میلیون و 500 هزار نفر رانندگی می‌کنند که پیش از این، نتایج یک بررسی دیگر نشان داده بود که سالانه 125 هزار مورد تصادف، تنها به دلیل ابتلای راننده به سرماخوردگی یا
این در حالی است که تا پیش از این، مهم‌ترین دلیل پزشکان برای قانع کردن بیماران مبتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا، برای استراحت در منزل، این بود که با استراحت، می‌توان امیدوار بود که طول دوره بیماری کوتاه‌تر و علائم آن خفیف‌تر شود؛ اما مطالعه جدید نشان می‌دهد که موضوع جدی‌تر از این امیدواری‌هاست! چرا که افراد سرماخورده، یا حتی آنها که به آلرژی‌های فصلی دچارند، با یک عطسه به ظاهر معصومانه، ممکن است جان خود و اطرافیان‌شان را به خطر بیندازند.
گروهی از پزشکان در انجمن کاهش تصادفات انگلستان، با استناد به نتایج به دست آمده در این مطالعه، توصیه می‌کنند که افراد با بیماری‌های مختلف، به خصوص سرماخوردگی و آنفلوانزا، پشت فرمان ننشینند. یا در منزل استراحت کنند یا با خودروی شخصی رانندگی نکنند.
در کشور ما تنها بیماری‌ای که مانع دریافت گواهی‌نامه رانندگی می‌شود، بیماری صرع است. البته در این مورد نیز مطالعه جامعی صورت نگرفته، چرا که ممکن است فردی مبتلا به تشنج‌های آشکار نباشد، اما برخی متخصصین اعصاب معتقدند برخی تصادفات که در آنها علت تصادف خواب‌آلودگی راننده اعلام شده، ممکن است به دلیل تشنج‌های یکی دو ثانیه‌ای باشد که در اصطلاح به آنها «پتی‌مال» گفته می‌شود.
اما در مورد نقش بیماری‌های دیگر در بروز خطر در هنگام رانندگی، در کشورهای دیگر مطالعات محدودی انجام شده است. مثلا سال گذشته نتایج مطالعه‌ای که در دانشگاه داکوتای شمالی انجام شده بود منتشر شد که نشان می‌داد بیماران مبتلا به افسردگی، بیش از افراد سالم در معرض حواس‌پرتی هنگام رانندگی هستند. البته در این مطالعه، مشخص نشده بود که آیا خود وضعیت بیماری سبب کاهش تمرکز فرد می‌شود یا داروهای ضدافسردگی که مصرف می‌کند، مسئول این مشکل هستند.
مطالعه دیگر، در سال 2007 و بر روی بیماران مبتلا به آلزایمر انجام شد که نتایج آن در نشریه پزشکی بریتانیا منتشر شد. در این مطالعه مشخص شد خطر رانندگی برای این بیماران، در حد جزئی است و بنابراین می‌توان با دادن آموزش‌های لازم، به آنها اجازه رانندگی داد. (این مطالعه برای بررسی درست و غلط سوءتفاهم‌هایی که در مورد سالمندان مبتلا به ضعف حافظه و توانایی‌های آنها وجود دارد، انجام شده بود.)
به نظر می‌رسد ما نیز در کشور خودمان به مطالعاتی نیاز داریم که روی شایع‌ترین بیماری‌هایی که رانندگان عادی و حرفه‌ای درگیر آن هستند، از بیماری‌های مزمن گرفته تا بیماری‌های حاد مثل سرماخوردگی، آلرژی، میگرن، درد و زخم معده و مانند آن، انجام شود و خطر بروز تصادف را در هریک از این موارد، روشن کنند. در این صورت می‌توان با دادن آموزش‌های لازم، از تعداد زیادی از تصادف‌ها، با صرف هزینه‌ای اندک، پیشگیری کرد.
نظر شما