تحلیل پیام نوروزی اوباما

حسن بهشتی پور

 باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه 28 اسفند (18 دسامبر2013) در پیامی خطاب به مردم ایران، فرا رسیدن نوروز را تبریک گفت. آقای اوباما پیام ویدئویی خود را با کلمه «درود» آغاز کرد و برای مردم ایران « بهترین آرزوها » را فرستاد.
در واقع رئیس جمهوری آمریکا در راستای اجرای دیپلوماسی عمومی این کشور تلاش کرد به گفته خودش «از این فرصت برای ارتباط مستقیم با مردم و رهبران ایران » استفاده کند. همچنانکه در آغاز اولین دوره ریاست جمهوری اش در سال 1387 نخستین بار هم مردم و هم دولت ایران را خطاب قرار داد و به اصطلاح دست دوستی برای شروع دور جدیدی در مناسبات دو کشور، دراز کرد. اما در عمل نه تنها از فشارها علیه ایران درمقایسه با دوره بوش پسر کاسته نشد، بلکه شدیدترین وبی سابقه ترین تحریمها علیه ملت ایران به اجراء گذاشته شد . آقا ی اوباما در بخش دیگری از پیام خود می گوید :
"از زمان آغاز دوره ریاست جمهوری ام، به دولت ایران فرصت داده ام که در صورت عمل به وظایف بین المللی اش، فرصتی را برای ایجاد روابط تازه میان دو کشور فراهم آورد تا به این ترتیب ایران نیز بتواند به جایگاه واقعی‌اش در میان جامعه جهانی بازگردد."
باید گفت مشاوران آقای اوباما راهنمایی درستی برای انتخاب واژگان مناسب برای پیام به ملت ایران برنگزیدند. زیرا دولت و مردم ایران سی و چهار سال در اعتراض به همین دیدگاه استکباری رهبران آمریکا، بیشترین فشارها و مشکلات را تحمل کردند. تا "برای عمل به وظایف بین المللی خود" از کسی اجازه نگیرند. مردم ایران درسالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی نشان داده اند که خود فرصت ساز هستند و به خوبی برانجام وظایف بین المللی در راستای خدمت به منافع ملی و مردم جهان و نه قدرت های سلطه جو پیشگام بوده و هستند. بنابراین نیاز نداشته و ندارند تا آقای اوباما به آنها فرصت بدهد تا چنین نقشی را ایفاء کنند. جایگاه واقعی ایران در عرصه بین المللی در سایه تولید علم ، وافزایش قدرت اقتصادی و توسعه فرهنگی وازهمه مهم تر،اتخاذ خط مشی مستقل از قدرتهای سلطه جو برای اکثریت مردم شناخته شده است . بنابراین انچه که اوباما "بازگشت ایران به جایگاه واقعی اش" می خواند اگر به معنای همسویی ایران با سیاست های سلطه جویانه آمریکا در جهان باشد ، که ایران اساسا دنبال چنین جایگاهی نبوده و نیست و اگربه معنای آن است که تحریم های ناجوانمردانه درحق ملت ایران پایان بپذیرد و ایران باردیگر بتواند تعاملات بازرگانی و علمی با آمریکا و متحدانش داشته باشد. در آن صورت این موضوع زمانی برای مردم ایران قابل باور است که حداقل اوباما برای نشان دادن حسن نیت خود ، درپیام نوروزی خود وعده پایان بخشی از تحریم هایی را که بدون تصویب شورای امنیت سازمان ملل بصورت یکجانبه و با کمک متحدانش به ملت ایران تحمیل شده است ، ارائه می کرد.
رئیس جمهوری آمریکا می گوید می داند که حل اختلافات چند ده ساله میان دو کشور آسان نیست و به وقت و انرژی زیادی نیاز دارد. البته باید به آقای اوباما و مشاورانش گفت حل اختلافات بین دو کشور بیش از" وقت وانرژی" به "اعتماد سازی" نیزنیاز مبرم دارد. زیرا اکثر مردم ایران به عمل ونه گفته های روسای جمهور آمریکا توجه کنند و از حرفهای صرفا زیبا ، خاطره چندان خوشی ندارند . اوباما در بخش دیگری از پیام خود می گوید:
« برنامه اتمی ایران از جمله نگرانی‌های جامعه جهانی است که صلح و امنیت منطقه و فراتر از آن را تهدید می کند. رهبران ایران تاکنون نتوانسته اند جامعه جهانی را درباره ادعایشان مبنی بر صلح آمیز بودن برنامه اتمی متقاعد سازند و از همین رو جهان عزمش را جزم کرده تا این مسئله را حل کند و ایران منزوی تر شده است.»
واقعیت آن است که برنامه صلح آمیز هسته ای ایران صرفا بهانه ای برای اسرائیل و متحدانش در آمریکا و اروپا است تا از طریق آن در واقع از دولت و مردم ایران باج خواهی کنند. وگرنه کیست که نداند فعالیت های صلح آمیز ایران درده سال گذشته زیرنظر آژانس بین المللی انرژی هسته ای ادامه داشته و بی سابقه ترین نظارت ها درتاریخِ سازمان آژانس بین المللی انرژی هسته ای برایران اعمال شده و می شود.
در حال حاضر روزی نیست که بازرسان آژانس در ایران نباشند و با وسواس زیاد تا کنون بیش از چهار هزارنفرساعت کنترل و بازرسی داشته اند وحتی دریک مورد نیز گزارش از فعالیت های غیر مجاز برای ایران نداشتند. بنابراین آن بخش از خواسته های آژانس ازایران که در چهارچوب پیمان ان پی تی وپادمان اجرایی ان قرار دارد ، به اجراء درآمده است . تنها مواردی که خارج از پیمان ان پی تی و بیشتر به پروتکل الحاقی مربوط می شود بی جواب مانده است. زیرا ایران هیچگاه پروتکل الحاقی را به تصویب مجلس خود نرسانده است و در دوسالی هم که بصورت داوطلبانه این پروتکل الحاقی را در فاصله سالهای 2003 تا 2005 به اجراء گذاشت هیچ نتیجه ای از همکاری خود نگرفت. به گونه ای که حتی قطع این همکاری داوطلبانه به صدور شش قطعنامه علیه ایران و بردن موضوع ایران تحت فصل هفتم منشور ملل متحد انجامید. بر این اساس باید گفت جامعه جهانی مورد ادعای آمریکا یعنی کشورهایی که صرفا به منافع خود توجه دارند و نظام سلطه بین المللی نام واقعی آنها است.
اوباما در ادامه پیام خود خطاب به مردم ایران گفت:
" شما به خاطر بی‌تمایلی رهبرانتان به حل مسئله اتمی، بهای زیادی را می پردازید . اکنون زمان آن است که دولت ایران برای کاستن تنش، گام‌های جدی و معنادار بردارد و به توافقی پایدار دست یابد."
باید پرسید رهبران ایران که با همه توان خود سعی در کم اثر کردن یا بی اثرکردن فشارهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی تحمیل شده از سوی آمریکا علیه مردم ایران ، دارند بیشتر به حل این مساله علاقه دارند؛ یا دولت آمریکا که صرفا تامین منافع صهیونیستها را بدون توجه به منافع واقعی مردم آمریکا در دوستی با مردم ایران ، وجه همت خود قرار داده است؟ مشخص نیست منظور واقعی اوباما از" گام های جدی ومعنی دار" برای رسیدن به توافق پایدار چیست؟
آیا این ایران است که باید گام های جدی بردارد یا طرف مقابل نیز باید گام های جدی و معنی دار برای رسیدن به توافقی جامع و همه جانبه بردارند؟
اگر بخواهیم واقع بین باشی پیام اوباما را باید حرکت مثبتی بدانیم که در شرایط کنونی می تواند شروع خوبی برای کاهش تنش موجود در روابط دو کشور باشد . اما این پیام به خودی خود نمی تواند نگرانی های موجود را برای کسانی که در ایران صرفا به کردار آمریکا توجه دارند، برطرف کند. اوباما اگر براستی مایل به ایجاد فضای جدید و مثبت همکاری با ایران است باید در عمل نشان دهد که استقلال و تمامیت ارضی ایران را به رسمیت می شناسد ومایل نیست به عنوان تهدید کننده امنیت ملی ایران عمل کند. آمریکا می تواند یکبار برای همیشه بجای تقابل با ایران راه تعامل را درپیش بگیرد درآن صورت بطور قطع سیاست فشارو مذاکره کنار گذارده می شود و بجای آن سیاست همکاری و مذاکره درپیش گرفته خواهد شد. اتخاذ چنین رویکردی به آمریکا نشان خواهد داد که جایگاه واقعی ایران درجهان در راستای خدمت به برقراری امنیت و صلح و پیشرفت همه جوامع انسانی بوده و هست . البته روشن است که درهر اقدامی دو طرف باید مسئولیت شناس باشند بر این اساس مطمئن هستم اگر آمریکا در سیاست خصمانه در قبال ایران خود تجدید نظر کند ، ایران نیز اقدام های موثر را برای اعتماد سازی متقابل به عمل خواهد آورد.
برای مشاهدۀ وبلاگ حسن بهشتی‌پور در صفحۀ وبلاگ نخبگان خبرآنلاین اینجا کلیک کنید
5252