علیرضا رئیسیان : هفت قدیم و جدید جفتش بی فایده است

علیرضا رئیسیان، کارگردان فیلم‌هایی همچون «چهل‌سالگی»، «پرونده هاوانا»، «ایستگاه متروک»، «سفر» و «ریحانه»  یکی از منتقدان جدی برنام تلویزیونی «هفت» در دوره‌های قدیم و جدید است. او همچنین از داوران سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بوده و علاوه بر نشان درجه یک هنر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فارغ‌التحصیلی دانشکده صدا و سیما را در هم در کارنامه دارد با او که مصرانه دیگر حاضر نیست به عنوان مهمان در این برنامه تلویزیونی ویژه سینما حاضر شود، به گفت‌وگو نشستیم.
هفت جدید با هفت قدیم چه تفاوت یا تفاوت‌هایی دارد؟
اصلاً هفت قدیم و جدید ندارد! هر دو اشکالی دارند و آن، این است که بحث ساختاری ندارند. در سری جدید که مجری کندتر هم شده است و برنامه به شدت جهت‌دار است و از افراد مستقل دعوت نمی‌شود و صرفاً برنامه به اخباری اختصاص داده شده و بحث‌هایی جهت‌دار و نه زیربنایی مطرح می‌شود.
جهت‌گیری در چه زمینه‌ای؟
مثلاً چندین نفر از فیلمسازان بیانیه دادند، اما یکی را نخواندند. آن وقت کل برنامه می‌شود تبلیغ یک فیلم با موضع‌های خاص.
با همه این تفاسیر هفت جدید پیشرفتی هم داشته است؟
تغییر آن‌چنانی ندیدم. آن موقع هم اشکالی اساسی، همین مجری‌گری و تهیه‌کنندگی بود که فریدون جیرانی کارگردان هم داشت و باعث می‌شد هفت از ابعاد مختلفی به سلیقه شخصی‌اش نزدیک باشد. محمود گبرلو هم چون منتقد است، سلیقه شخصی‌اش در برنامه اعمال می‌شود.در حالی که برنامه باید بیطرف باشد. اینگونه برنامه‌ها راجع به معانی اصلی سینما و گرفتاری آن است و می‌خواهند با یک میزگرد قدمی در این راه بردارند، اما اکنون فقط یک برنامه داریم و آن هم انحصاری است.
برنامه‌های این چنینی چه فوایدی برای فیلمسازان دارد؟
این حداقل تربیونی است که سینمای ایران در دولت دارد و باید از این حداقل‌ها استفاده کرد و تحریم چنین برنامه‌هایی را قبول ندارم، اما باید موارد مهم سینمایی هم ذکر شود. اینکه فلان بازیگر چه گفت و فلان کارگردان چه کرد، مسائل روزمره سینماست. این برنامه باید به تقویت سینما کمک کند؛ در حالی که در آن محافظه‌کاری زیاد است.
یک فیلمساز چقدر نیاز دارد که روی آنتن برود و دیده شود؟
اساسا سینما و تلویزیون دو فضای مکمل هستند. متأسفانه ما فضای تبلیغاتی سالمی نداریم. بیلبوردهای تبلیغاتی با آن قیمت‌های گزاف بخش بسیار کمی است. ما به تلویزیون به عنوان عنصر تبلیغاتی و جذاب که بیننده‌ها را با برنامه‌های روز سینما و تحلیل آنها آشنا کند، نیاز داریم. هر فیلمی در دنیا که در حال اکران است، تلویزیون برای آن برنامه می‌سازد، پشت صحنه دارد، معرفی بازیگر دارد و به سینما به عنوان صنعتی نگاه می‌کند که باید تقویت شود.
نقد چیست و نقدهای هفت در چه سطحی است؟
نقدهای فراستی کاملاً مخرب است و اصلاً سازنده نیست. نقد باید حاصل یک نگرش باشد و شامل ترکیبات فلسفی و مفاهیم هنری است. اینکه من خوشم نیامده، فیلم در نیامده، نقد نیست؛ سلیقه خاص فراستی است. نقد باز تولید فرآیند هنری و ساختاری فیلم است.
این نقد را در گذشته هم به برنامه داشتید؟
بله؛ این نقد را داشته‌ام که اگر منتقدان صاحب نام را بیاورند و نه افرادی که می‌خواهند دیده شوند و آن وقت حرف‌هایی متفاوت بزنند، نقد صحیح صورت گرفته است. اگر اینها بتوانند در هر برنامه نظریات 3-2 نفر را بگنجانند، حتی نه به صورت زنده یعنی از قبل ضبط شده باشد، از جنبه‌های فکری مختلف پیام فیلم را منتقل می‌کنند برنامه فعلی شاید برای شهرستان‌ها کفایت کند، اما تهرانی‌ها با امکانات و دید وسیع‌تری که دارند، به نقدهای متعدد و جدی‌تری نیاز دارند.
با این حساب نقدهای هفت را ژورنالیستی می‌دانید؟
کاملاً. همانطور که در توضیحات قبلی هم گفتم، برنامه به حواشی و اخبار سینما می‌پردازد و این کاملاً ژورنالیستی است و نه تحلیل درست.
اگر یک بار دیگر از شما برای حضور در برنامه هفت دعوت شود، قبول می‌کنید؟
نه. برای رفتن به آنجا و شرکت کردن در این نوع جهت‌گیری‌ها اشتیاقی‌ها ندارم.
 30123