جزئیات اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراها در گفت و گو با رئیس کمیسیون شوراها

محمود عزیزی: تلاش رئیس کمیسیون شورا ها که به گفته خودش تا قبل از نهایی شدن طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری به همکارانش توصیه کرده بود «در خصوص این طرح زیاد مصاحبه نکنند.»، بیش از همه شاید به دلیل تجربه مجلس در اصلاح قانون های انتخاباتی است که آخرینش در اواخر مجلس هشتم بود. در آن زمان نمایندگان حتی به اصلاحاتی درباره اصلاح قانون انتخابات مجلس هم رای ندادند تا هر طرحی انتخاباتی در آستانه موعد برگزاری آن، سر سلامت از مجلس بیرون نیاورد.

امیر خجسته که از ابتدای حضورش در کمیسیون شوراها، تلاش کرده این کمیسیون را به نسبت مجلس هشتم، فعال تر کند، در کافه خبر از دقت و پیگیری گروه های سیاسی در زمان بررسی این طرح سخن گفت و البته به سوالات ما درباره جزئیات این طرح و برخی مصادیق مثل چگونگی تعیین رجل سیاسی به احتیاط فراوان پاسخ داد تا صحبت هایش جنجالی نشود و اثر سوئی بر این طرح نداشته باشد.

مشروح این گفت وگو به شرح زیر است:

***

 

 

یکی از موضوع ها بحث رجال سیاسی بود.

 

بله. در خصوص رجال سیاسی و مذهبی برخی همکاران معتقد بودند شاخص ها باید تعریف شود. برخی از اعضای کمیسیون هم معتقدند که باید این وظیفه راباید به شورای نگهبان واگذار کنیم. بنده الان قصد ندارم راجع به این بحث، اظهار نظری داشته باشم، چون یک مقدار جنجالی است. به این جهت از اعضای کمیسیون خواستیم که تا نتیجه نهایی مشخص نشده است، در این زمینه مصاحبه نکنند.

 

قانون انتخابات ریاست جمهوری 94 بند دارد که در این طرح و با تصویب نهایی در صحن علنی مجلس، 11 بند آن اصلاح خواهد شد. در این طرح قصد حذف یا تایید هیچ گزینه‌ای را نداشته، بلکه بنا داریم آنچه که به نفع نظام و مورد تایید مقام معظم رهبری است را به تصویب برسانیم.

 

 در دوران زندگی، 40 سالگی مرحله پختگی و تجربه داشتن و جا افتادن است.

 

تا الان نه! یکی از مواردی که  کمی مورد بحث است، همین مساله است که ما سقفی برای نامزد انتخابات ریاست جمهوری داشته باشیم یا نه. این موضوع هنوز مورد بحث است.

 

ما فکر می کنیم که سقف سن باید باز باشد .

 

بله، این هم الان در کمیسیون مورد بحث است و ما نظرات نمایندگان را داریم می‌گیریم تا ببینیم غالباً روی چه نظر دارند.

 

تقریباً نظر این است که سقف باز باشد و  حداقل سن هم 40 سال باشد ولی باز هم نظرات دوستان را می گیریم.

 

تا الان نظر دوستان این بوده که سقف سنی باز باشد. ممکن است کسی 60 سالش باشد و توانی نداشته باشد، اما فرد دیگری نشاط کار کردن را داشته باشد. تشخیص این امر با مردم است ولی خود ما در کمیسیون و نظرات نمایندگان و شورای نگهبان را گرفته‌ایم.

 

به طور کلی نظراتی که ما داشتیم تقریباً با شورای نگهبان هماهنگ است. یکی از کار‌های ما در بحث ریاست جمهوری این است که داریم به نحوی حرکت می‌کنیم که دولت دور نباشد. آقای مرتضوی معاون سیاسی وزیر کشور اخیرا در کمیسیون بودند؛ ما جدا از هم نیستیم.

 

دوستان دولت احساسشان این بود که مثلاً ما می‌خواهیم اجرا را از دولت بگیریم. در حالی که این طور نیست و  مجری انتخابات وزارت کشور است. این طرح حدود 2 ماه دستور کار اصلی کمیسیون شوراها بود. موقع بررسی این طرح خیلی از گروه‌ها چشم تیز کرده بودند تا ببینند در این طرح چه اصلاحاتی انجام خواهد شد و کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور قصد دارد چه کسی را حذف و یا تایید کند. ما در این طرح تلاشمان بر انجام کاری ریشه‌ای و تحقیقاتی نبود زیرا مقام معظم رهبری کار تدوین قانون انتخابات ریاست جمهوری را به عنوان سیاست‌ کلان نظام به مجمع تشخیص مصلحت نظام واگذار کرده بودند.

 

در طرح شما در مورد کمیسیون انتخابات که قبل از این در فضای سیاسی مطرح شد - و البته با نظرات موافق و مخالف همراه شد- بحثی وجود دارد؟

ببینید! سیاست‌های کلان نظام در خصوص انتخابات را مقام معظم رهبری به مجمع تشخیص مصلحت نظام واگذار کرده است که یکی از موضوعاتش هم تدوین قانون جامع انتخابات است که شامل قانون انتخابات ریاست جمهوری، مجلس و شورا‌ها است. اما در طرح ما درباره کمیسیون ملی انتخابات که از هر سه قوه افرادی در آن عضو باشند، بحثی نشده است چون ما نمی‌خواهیم جنجال سیاسی در بحث انتخابات باشد.حتی علت ارائه این طرح به صورت عادی و نه با قید فوریت به مجلس این بود که ما نمی‌خواستیم بررسی این طرح منجر به متشنج شدن فضای سیاسی کشور شود، مملکت ما نیاز به آرامش و کار دارد. نمی‌گوییم نظری نباشد ولی جارو جنجال سیاسی نباید باشد.

 

نه! این شاخص‌ها افرادی که صلاحیت ثبت نام دارند را محدود می‌کند.

 

در این زمینه بحث است و دنبال این هستیم که بعضی شاخص‌ها را بیاوریم  و یک رجل سیاسی را کسی بدانیم که معاون رئیس‌جمهور ، وزیر، نماینده مجلس یا استاندار باشد. بنده الان بیش از این نمی خواهم به این بحث بپردازم.

 

شورا ها هنوز هم بعد از سه دوره نتوانسته خودش را پیدا کند. شورا  عصاره یک خرد جمعی است برای کارهای بزرگ که افراد دور هم جمع شوند. این موضوع در کشور ما عملی نشده است و فرهنگ کار شورایی شکل نگرفته است. در یک کلام،شورا جایگاه خود را پیدا نکرده است.

 

دولت نباید شورا ها را مزاحم ببیند. مساله بعد این است که خود شورا ها هستند که به دور از مسائل حاشیه ای، باید جایگاه خودشان را تعریف کنند. الان کار شورای های شهر، انتخاب شهردار است در حالی که مدیریت شهری واحد، کلید شهر باید دست شهردار و شورای شهر باشد.

 

شما می گوید دولت باید مزاحم شوراها نباشد، اما خود این دولت از دل شوراها آمده است. بنابراین بااین فضا غریبه نیست. شما فکر می کنید دولت در این عرصه چه باید بکند؟

حمایت؛ وقتی دولت به شوراها جایگاه بدهد، این وضعیت متفاوت می شود. در هر استانی که شورای شهر با خرد جمعی حرکت کرده است، شورا جایگاه خودش را پیدا کرده است. در برخی از استانها، شوراها جایگاهی ندارند و حداکثر چند قانون را برای مشکلات شهرداری تدوین می کند که برخی هایش را فرماندار وتو می کند و برخی ها را هم تصویب می کند. مدیریت شهری یعنی اینکه تمام دستگاه های خدمات رسان اعم از فاصلاب، مخابرات، شرکت گاز و... باید زیر نظر شورای شهر و شهردار باشند.

 

بله، این نقطه مطلوب است ولی شما اگر الان از اعضای شوراهای شهر سوال کنید می گویند کسی از ما حمایت می کند؟ به همین جهت ما در کمیسیون شوراها بعد از اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری بحث اصلاح قانون شوراها را در دستور کار داریم. از همین الان هم به کلیه شوراهای شهر در تمام کشور ارتباط برقرار کردیم و خواستیم که نظراتشان را برای ما ارسال کنند. پیشنهادها را می گیریم و ما ممنون می شویم چهره های صائب نظراتشان را به ما منتقل کنند تا بتوانیم یک قانون جامع را در خصوص شوراها تصویب کنیم.

 

شهرهای ما الان از جایگاه های متعدد مدیریت می شود، در حالی که بحث مدیریت یکپارچه شهری امری است که نیازمند توجه جدی است. ضعیف حرکت کردن به شوراهای شهر آسیب می زند. اگر جمعش کنیم، بهتر از این نوع کار کردن است یا اینکه به نوعی قانون و جایگاه شوراها را در نظر بگیریم که شورا ها تکانی بخورند. دلیلش این است که شوراها جایگاهی در نظام تصمیم گیری کشور ندارد. چرا ریاست جمهوری مهم است؟ چون اثر گذار است. تا وقتی که شورا ها جایگاهش در حد یک نهاد مشورتی است، مردم به شوراها توجه پیدا نمی کنند. به جد معتقدم که شورا باید خودش جایگاهش را تعریف کند. اختلاف بین شوراها یکی از آسیب های کنونی این نهاد است که منجر به تغیف شوراها می شودو مردم رو آنها حساب باز نمی کنند.

از طرفی باید فرهنگ شورایی کار کردن ایجاد شود. الان یکی از آسیب های ما این است که در شوراها برخی از افراد اصلا فرهنگ شورایی کار کردن را ندارند و می خواهند تک کار کنند.

 

 این موضوعی که اشاره کردید، یکی از آسیب ها کنونی شوراها است. افراد اثر گذار فکر می کنند یا نمی توانند رای بیاورند یا اینکه اثر گذار نیستند. من معتقدم شوراها برای اینکه از جایگاه کنونی خارج شود باید از افراد متخصص خواست وارد این عرصه شوند و برای آنها تبلیغات هم کرد. معتقدم در این دوره ما باید دنبال این باشیم که افراد متخصص و مجرب در لیست قرار بگیرند و به مردم معرفی شوند. یکی از مشکلات این است که مثلا در انتخابات شورا ها به یک‌باره از یک قشری 6 نفر می‌آید از 9 نفر 6 تا از یک تخصص هستند. در حالی که شوراها در زمینه‌های مختلف امور شهری نیازمند تخصص های مختلف هستیم. الان بنده در کمیسیون‌ شورا‌ها 5 تا مشاور در زمینه‌های مختلف دارم باید این فرهنگ ایجاد شود که اعضای شورای شهر مشاورین متخصص داشته باشند  و از نظرات آنها استفاده کنند و به دیدگاه های کارشناسی  احترام بگذارند

الان یکی از آسیب‌های شورا‌های شهر ما در سطح کلان، استفاده نکردن از متخصصین است. از تهران که بگذریم خیلی از تصمیمات شوراهای شهر و روستا، تصمیماتی جامع و همه جانبه نیست.

 

کار شهرداری خدماتی است. کار خدماتی هم الان متولی زیادی دارد از جمله اداره گاز، برق، آب‌ و فاضلاب روستایی و شهرداری و جاهای مختلف. اگر همانطور که در اروپا مدیریت به دست شورا و شهرداری است، در کشور هم این وظایف به شوراها واگذار شود، فکر می‌کنم اثر‌گذاری بسیار خوبی خواهد داشت.

 

در قوانین یکی بحث سن اعضایی که می‌خواهند بیایند و دوم بحث مدرک تحصیلی‌شان است. احساس می‌کنم که مدرک تحصیلی بسیار مهم است. مدرک باید به نحوی باشد که به تخصص ارتباط داشته باشد. ممکن است مدرک تحصیلی کسی دیپلم باشد ولی آدم باتجربه‌ای باشد، ولی ما آدم باتجربه و باسواد می‌خواهیم. ان‌شاالله بعد از بحث درباره انتخابات ریاست جمهوری، روی بحث شورا‌ها و اصلاح قانون آنها متمرکز می شویم. به همه شورا‌ها  هم گفتیم که بنشینید پیشنهاد بدهند.

 

این همزمانی یکی از محسناتش این است که هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند. مهم‌تر اینکه وقتی برای انتخاب ریاست جمهوری می آیند به شورا‌ها هم رای می‌دهند.

 

نه، قطعاً مردم می‌بینند. من پیش‌بینی‌ام این است که در رابطه با بحث این انتخابات برای ریاست جمهوری و ریاست جمهوری اصل است و شورا‌ها بحث دوم ما است ولی قطعاً به میزان مشارکت مردم در انتخابات شورا ها کمک می‌کنند.

 

مشارکت‌ها هم در این دوره بالا است. من پیش‌بینی‌ام این است که انتخابات شورا‌ها و ریاست جمهوری همدیگر را پوشش می‌دهند و رشد و مشارکت خوبی هم در این دوره شاهد خواهیم بود.

 

 بنده در دوران اسارت به زبان عربی مسلط شدم. بعد از اسارت، در سالهای 70 تا 73 در دوران حج و بعد از آن در کشور های عربی خصوصا عربستان و سوریه، کار تبلیغ انقلاب اسلامی را انجام می دادیم.

 

 عموم جهان اسلام. البته بیشتر روی مصر کار می کردیم. الجزایر و لیبی هم جزو این مخاطبان بودند ولی مردم مصر بینش خاصی دارند و از نظر فرهنگی همانند ایرانی ها در سطح خوبی هستند.

 

سه سال. آن دوران مصادف با ماجرای انفجار ظهران در عربستان بود که یکی از دوستان ما به نام آقای طباطبایی را مدتی بازداشت کردند. آقای ولایتی وزیر وقت امور خارجه دو یا سه بار برای آزادی ایشان به عربستان سفر کرد. آنها می خواستند سوژه ای پیدا کنند که ایران را متهم کنند. آقای طباطبایی در دوران جنگ تحمیلی در زندانهای عراق در اسارت بود. بعدا که از زندان های سعودی آزاد شد، تا 6 ماه، حالت عادی نداشت. تعریف می کرد و می گفت:«شکنجه های زندان بغداد در مقابل شکنجه ها در زندانهای عربستان صفر بود.» انفجار ظهران داخلی بود ولی عربستان و آمریکا خیلی تلاش کردند اعتراف بگیرند تا اعلام کنند ایران در این انفجار دست داشته است.

 

 فضای عربستان یک فضای بسته است و فشارهای سنگین سیاسی روی نخبگان وجود دارد. سال اولی که بنده به عربستان رفتم 400 نفر مبلغ بودیم. سال بعد که عربستان متوجه اقدامات ما شد، دو هزار نفر نیروی تبلیغی در مقابل ما قرار داد.

 ما در مسجد النبی در خصوص امام و انقلاب و اهداف امام به مردم کشور های اسلامی صحبت می کردیم. سال بعد دو هزار نفر را سعودی ها برای مقابله با ما وارد کار کردند. یکی از ویژگی های عرب زبانها این است که با آنها باید براساس آیات قرآن صحبت کنی. خدا توفیق داده بنده حافظ قرآن هستم. ما وقتی با آنها بحث می کردیم از آیات قرآن استفاده می کردیم. این امر برای مردم و مخاطبان جالب بود. یکی از کارهای دیگریم حضور در دانشگاه ام القراء عربستان بود. وقتی برای صحبت آنجا می رفتیم اوائل سخت بودند ولی کم کم در دانشگاه با برخی از اساتید سعودی رفیق شده بودیم و این ارتباط الان هم ادامه دارد. روز به روز بینش سیاسی آنها نسبت به ایران و آل سعود بیشتر می شود.  از 60 نفر از اساتید آن دانشگاه 59 نفر به آل سعود نظر منفی داشتند و علاقه عجیبی نسبت به انقلاب اسلامی پیدا کرده اند.

 در این فضا فشار به این اساتید دانشگاه به نحوی است که اگر دستگاه اطلاعاتی عربستان مطلع شود که آنها نظراتشان نسبت به آل سعود منفی است، دست به مثل زندانی کردن آنها می زنند. سال قبل که به دانشگاه ام القراء رفته بودیم این نگاه که در آینده نزدیک باید شاهد یک «انقلاب» در عربستان باشیم، خیلی بیشتر شده بود. 

 /27212