مریم صدرالادبایی-زهرا تالانی: قرار بود اگر مرتضوی استعفا ندهد نمایندگان وزیر تعاون،کار و رفاه را استیضاح کنند.اما نه مرتضوی استعفا داد و نه نمایندگان ،وزیر کار را استیضاح کردند.سرانجام چون دیوان عدالت کشوری حکم به عزل مرتضوی داد، هیات دولت اساسنامه تامین اجتماعی راتغییر داد و صندوق را به سازمان تامین اجتماعی تبدیل کرد.پس از آن مرتضوی به عنوان ناظر سازمان تامین اجتماعی منصوب شد.
بحث بر سر این موضوع ادامه داشت تا اینکه نمایندگان نامه ای امضا کردند و از خدمات مرتضوی در تامین اجتماعی قدردانی کردند،هرچند که بعدا در صحن علنی مجلس این موضوع تکذیب و اعلام شد که امضا برای تبدیل صندوق به سازمان بوده است.
تغییرات اساسنامه تامین اجتماعی و مدیریت مرتضوی موضوع گفت وگوی ما در کافه خبر با محمد اشرفی دبیر شورای عالی تامین اجتماعی شد.وی می گویداین فرصت خوبی است که باید از آن به نفع بیمه شدگان و مستمری بگیران استفاده کرد .
همانطور که اطلاع دارید،در این چند وقت اتفاقات مهمی درحوزه تامین اجتماعی افتاد که مهمترین آن تغییر اساسنامه و تبدیل صندوق تامین اجتماعی به سازمان بود.شما این تبدیل وضعیت را چگونه ارزیابی می کنید؟
من فکر می کنم تبدیل صندوق به سازمان تامین اجتماعی یکی از بهترین کارهایی بود که باید از 2 سال پیش انجام می شد.همانطور که می دانید وقتی اصلاح ماده 113 قانون مدیریت خدمات کشور درباره یکسان کردن صندوق بیمه ای مطرح شد بحث تامین اجتماعی جدا بود ،چون تامین اجتماعی دولتی نیست و به عنوان نهاد عمومی غیر دولتی شناخته می شود.در حال حاضر طبق مصوبه قانونی، 70 درصد سهام تامین اجتماعی کارفرمایان کلان بخش دولتی ، خصوصی و تعاونی ،22 درصد کارگران بیمه و 3 درصد دولت است.بنابراین از گذشته هم موضوع سازمان در تامین اجتماعی مطرح بود ،اما امروز بنا بردلایلی این امر تحقق یافت.تامین اجتماعی یک نهاد بسیار وسیع است که حدود 30 میلیون نفر بیمه گذارو و 2 میلیون نفر مستمری بگیر دارد.بنابراین این تغییر بسیار مهمی بود که نه من،بلکه همه دست اندرکاران بیمه با آن موافق هستند.
این تبدیل شدن در خدمات رسانی چه تاثیری دارد؟چون برای مردم صندوق و سازمان چندان تفاوتی نمی کند؟
هدف اصلی دولت و مجلس در این دو دهه اخیر این بود که سیاست گذاری یکسانی بر تمام صندوقها حاکم و نظام تامین اجتماعی یکسان باشد، غافل از اینکه منابع تامین اجتماعی از دولت تامین نمی شود و سیاست گذاری آن هم 60 سال است که توسط دولت انجام نمی شود و تامین اجتماعی ارکانی دارد که وضعیت منابع و مصارف را مشخص می کند. در تمام دنیا تامین اجتماعی مجموعه بیمه های اجتماعی است که از اتحادیه های بین اللملی تشکیل شده ،بنابراین ریشه آن این است که دولتی نباشد وبا مشارکت مردم تشکیل شود و دولت کمک کمی کند. اما چون مدعی العموم ندارد دولت متولی نظارتی است. بنابراین موضوع سیاست گذاری و یکسان کردن صندوقها در حوزه دولت می تواند برای صندوق بازنشستگی کشوری،نیروهای مسلح ، هلال احمر ، جهاد کشاورزی و نفت که منابع دولتی دارند انجام شود اما برای سازمان این درست نیست.بنابراین اگر موقعیت منابع تامین اجتماعی خوب بهره وری شود و منابع خوبی داشته باشد متناسب با تورم می تواند حقوق بازنشستگانش را زیاد کند،چون قوانین این اجازه را می دهد .
شما عنوان کردید که دولت کمک کمی به تامین اجتماعی می کند و نمی تواند دولتی باشد.اما مدیریت آن را دولت انتخاب می کند؟
در گذشته چنین بود چون صندوق بود اما الان با تغییر اساسنامه چنین اتفاقی نباید بیافتد.
یعنی صندوق بودن باعث شد که دولت تصمیم گیری کند؟
بله . چون مدیر عامل به پیشنهاد هیات امنا و امضای وزیر تعاون ،کار و رفاه اجتماعی منصوب می شد.
اما تصور عموم برعکس است.یعنی الان به ویژه به خاطر اتفاقاتی که اخیرا برای تامین اجتماعی افتاده ،تصور می شود دولت اساسنامه را تغییر داده تا بتواند مدیرعامل آن را منصوب کند؟
ما در قوانین تامین اجتماعی هیچ گونه نظارت دولت را نداریم.سازمانهای دولتی توسط سازمان بازرسی، دیوان محاسبات و سایر مراجع نظارت می شوند،اما تامین اجتماعی در داخل خود یک نماینده کارفرما،دولت و بیمه شده دارد که به عنوان هیات نظارت عمل می کنند و شورای عالی تامین اجتماعی مسئولیت سیاستگذاری و نظارت را به عهده دارد.البته این تا زمانی بود که تامین اجتماعی صندوق بود اما الان نظارتهای عالیه سازمان و تکلیف شورای عالی مشخص نیست .
با اینحال عده بسیاری حتی خود نمایندگان مجلس معتقدند که تغییر اساسنامه تامین اجتماعی سیاسی بوده و برای ابقای مدیریت فعلی انجام شده است؟
من از تغییر اساسنامه خوشحالم ،وچون این تغییر باعث می شود حقوق جامعه هدف تامین اجتماعی تامین شود.و شاید در شرایط فعلی فرصت طلبی خوبی بود اگرچه که این کار باید دو سال پیش انجام می شد.ما در شورا بارها مطرح کردیم که شرکای اجتماعی آن باید در سیاستگذاری دخالت و در تصمیم گیریها شرکت کنند و نظارت کنند اما توجهی نمی شد.به هر حال به هر دلیلی این تغییر اساسنامه انجام شده باشد باعث خوشحالی ماست.از طرفی این موضوع نشان می دهد که مسئولان کشوری متوجه مسائل کلان که مطرح می کنیم هستند،چون اگر مطلع نبودند این کار را انجام نمی دادند.حتی اگر دولت به خاطر مدیریت این کار را انجام داده به هر حال اتفاق مبارکی برای جامعه تامین اجتماعی یعنی مستمری بگیران،بیمه شدگان ، کارفرمایان و حتی خود کارمندان تامین اجتماعی است، حتی اگر منجر به حفظ مدیریت آن شود .
بنابراین شما هم این فرصت پیش آمده برای تامین اجتماعی را مناسب می دانید؟
صندوق بودن تامین اجتماعی همیشه با اعتراض شدید جامعه کارفرمایی حتی مستمری بگیران روبه رو بود. ممکن است فرصت طلبی باشد اما به هر حال اتفاق مثبتی است و باید از آن استفاده کرد.
اما نباید فقط اسم را عوض کرد و به محتوا اهمیت نداد، حالا که سازمان شده باید ارکان تامین اجتماعی که به ترتیب سلسله مراتب طبق قانون عبارتند از شورای عالی تامین اجتماعی،هیات مدیره،مدیر عامل و هیات نظارت تامین اجتماعی دوباره تعریف و جایگاه مشخصی داشته باشند.من به عنوان دبیر که حکمم توسط رئیس جمهور امضا شده، مدافع این تغییرات هستم .از طرفی اما نظارتهای شورا هم باید شروع شود چون در تامین اجتماعی سه حوزه اقتصادی،بیمه و درمانی وجود دارد که بسیار گسترده و وسیع است و بالغ بر چندین وزارتخانه می شود که باید شرکای اجتماعی بر آنها نظارت کند . در این صورت باید اساسنامه تغییر کند و شورا تشکیل و فعالیت خود را انجام دهد وشرایطی فراهم شود که جامعه هدف احساس امنیت کند.
شما اشاره کردید که دولت فقط باید نظارت حاکمیتی داشته باشد.یعنی در بحث عزل و نصب رئیس سازمان نباید دخالت کند و مدیر باید توسط همین سلسله مراتبی که عنوان کردید انتخاب شود؟
در وظایف شورای عالی تامین اجتماعی ،تکلیف هیات مدیره و مدیر عامل مشخص شده است.هیات مدیره به پیشنهاد شورای عالی و تصویب رئیس جمهورمنصوب می شوند.سپس همین هیات مدیره مدیر عامل را به شورای عالی معرفی می کند که با تصویب شورا و با امضای رئیس جمهور حکم مدیر عامل نهایی می شود.در حال حاضر با تغییر اساسنامه و تبدیل صندوق به سازمان، باید انتخاب هیات مدیره و مدیرعامل هم انجام شود و ترکیب ارکان سازمان از جمله هیات مدیره ، هیات نظارت و مدیر عامل مشخص شود.
شما اشاره کردید که این سازمان کاملا تخصصی است.آیا مدیران آن هم تا کنون تخصص لازم را داشتند؟
نظر شخصی من این است که مدیر باید از مجموعه 70 ساله تامین اجتماعی انتخاب شود.چون افرادی که در تامین اجتماعی مدیربودند، خرد و کلان تامین اجتماعی را می شناسند ،به هرحال همانطور که می دانید تامین اجتماعی درس آکادمی و دانشگاهی ندارد و باید مدیری باشد که تجربه حضور در این مجموعه را داشته باشد.
بنابراین دادستانی با تامین اجتماعی خیلی متفاوت است؟
ما از دادستانی بدتر هم مدیر داشتیم،مثلا مهندس صنایع مدیر عامل شده است.حتی اعتقاد داردم که در حوزه درمان تامین اجتماعی هم مدیر نباید پزشک باشد ، یا اینکه حوزه بیمه ای صدردصد تخصصی است مدیریت مالی،حقوقی برای آن جواب نمی دهد،مگر کسی که در تامین اجتماعی کار کرده باشد .البته این مشکل را در تمام کشور داریم که از افراد متخصص همان حوزه استفاده نمی شود.ما در تامین اجتماعی حداقل 70 هزار نیرو داریم که می توان از میان آنها 7 نفر مدیر متخصص را پیدا کرد.اما در شرایط فعلی تامین اجتماعی اعتقاد دارم ما نیاز به مدیر قدرتمند و مرتبط به دولت داریم چون تامین اجتماعی موقعیت مناسبی از لحاظ منابع و مصارف ندارد.
وقتی نمایندگان نامه تشکر از مرتضوی را امضا کردند،آقای عزیزی رئیس کمیسیون اجتماعی در گفت وگو با خبرآنلاین عنوان کردند که ایشان مدیر لایقی بود که توانست بدهی 35 هزار میلیارد تومانی تامین اجتماعی را از دولت بگیرد.بنابراین شما هم موافق این موضوع هستید؟
قبول دارم که ما در تامین اجتماعی نیاز به مدیرمتخصص داریم،اما در شرایط فعلی باید مدیری باشد که بتواند بدهی های تامین اجتماعی را بگیرد چون همانطور که گفتم شرایط تامین اجتماعی به لحاظ منابع و مصارف درست نیست، متاسفانه بررسی من نشان می دهد که مصارف از منابع بیشتر است و برای سازمان بیمه ای این موضوع بسیار خطرناک است .ما یک علم محاسبات بیمه ای داریم که مطابق آن باید برای 10 سال بعد شاخصهای زیادی مانند اشتغال،مرگ و میر، بیکاری امید به زندگی جمعیت تحت پوشش بیمه را پیش بینی کرد.برای همین اگر مدیری باشد که هم بتواند منابع تامین اجتماعی را تامین کند و هم تخصص این کار را ،موفق خواهد بود اما اگر چنین نیست حداقل کسی باشد که امروز ارتباط خوبی با دولت داشته باشد تا اگر تامین اجتماعی مشکلی پیدا کرد بتواند خلا را پر کند.در نهایت توصیه می کنم که همه این اتفاقات باعث شود تا یک اساسنامه مشخص ، مدون و شفاف برای سازمان داشته باشیم.
بنابراین در حال حاضر تنها مدیری که وابسته به دولت باشد می تواند تامین اجتماعی را نجات دهد؟
بدهی 35 هزار میلیارد تومانی دولت به تامین اجتماعی مربوط به همان 3 درصد کمک و پاره ای از موسسات دولتی است که حق بیمه خود را به موقع به تامین اجتماعی پرداخت نکردند.این بدهی هر سال انباشته شده و امروز عنوان می شود که پرداخت شده است. به نظر من الان باید شرکتهایی که دولت بایت بدهی داده ارزیابی اقتصادی شوند تا ارزش ریالی آنها محاسبه شود و اگر مشخص شود که ارزش بدهی 35 میلیارد تومان را دارند کار بزرگی انجام شده است.و در تاریخ تامین اجتماعی این موضوع بی سابقه است.اما اگر چنین نباشد بعدها ذی حساب ها،حوزه سرمایه گذاری ، شورای عالی و هیات نظارت تامین اجتماعی با مشکل مواجه می شوند،چون نمی توانیم حقوق مستمری بگیران را به بهانه اینکه سازمان بودجه ومنابع ندارد،پرداخت نکنیم.لذا در حال حاضر بزرگترین هنرمدیریت تامین اجتماعی حفظ شان و مقام تامین اجتماعی و موقعیت معیشتی مستمری بگیران است.اگر این فراهم شود کار بزرگی است .
شاید برای همین است که آقای مرتضوی اعلام کردند حقوق مستمری بگیران حدود 700 هزار تومان می شود؟
اگر این اتفاق بیفتد کار بزرگی است و همه باید جشن پیروزی برای تامین اجتماعی بگیرند.
امسال یک بار مستمری بگیران افزایش حقوق داشتند.افزایش دوباره قانونی است؟
طبق ماده 96 تامین اجتماعی بر اساس تورم حقوق بازنشستگان افزایش می یابد. اگراکنون این کار انجام شود باعث خوشحالی مستری بگیران می شود چون کار بزرگی است.
اما باید این موضوع ادامه داشته باشد و مدیر بعدی مشکلی با این افزایش حقوق نداشته باشد؟
همه اینها بستگی به دریافت بدهی 35 هزار میلیارد تومانی دارد.اگر واقعا این رقم به سازمان داده شود این حقوق استمرار دارد و قابل افزایش هم هست.اگر چنین نباشد حقوق 700 هزار تومان مقطعی است و در آینده اثر معکوس دارد و میزان نارضایتی را بالا می برد.
موضوع مهم دیگر در تامین اجتماعی تحقیق و تفحص نمایندگان دوره قبل از شستا بود.برخی از نمایندگان تخلف را قطعی دانستند اما بنا به دلایلی این موضوع در صحن علنی مجلس اعلام نشد.نظر شما چیست؟آیا واقعا تخلفی انجام شده است؟
نحوه چیدمان مدیریت در شستا اشکال دارد چون بیشتر کسانی هستند که مثلا یا از هیات دولت جدا شده اند یا نماینده مجلس و مدیران تغییر کرده هستند.در حالی که بدیهی است حوزه اقتصادی نیاز به مدیر متخصص دارد،چون زیر مجموعه های شستا تخصصی هستند.در هر حال من به عنوان یک مطلع اقتصادی که بازرس ویژه مجلس برای تحقیق و تفحص تامین اجتماعی در دوره قبل بودم متوجه این تخلفات شدم اما اطلاعات را ندادم چون اراده ای برای این کار نبود.به هار حال برخی مشکلات وجود داشت وباید گزارش در صحن علنی مجلس قرائت می شد تا به جمع بندی برسند و تکلیف شستا مشخص می شد.الان شنیدم که که مدیریت در شستا حال تغییر است و این موضوع مثبت است.
45232
نظر شما