راز بازنشستگی زودهنگام نت‌بوک‌ها چیست؟

دیروز خبری منتشر شد مبنی بر این‌که شرکت‌های اَسوس، ایسر و ام. اس. آی خط تولید نت‌بوک‌های خود را متوقف خواهند کرد.
نت‌بوک‌ها، لپ‌تاپ‌هایی کوچک برای کارهای اینترنتی و اداری معمولی بودند که در پاییز 2007/1386 به بازار معرفی شدند. نمایشگر 10 اینچی و نداشتن درایور اپتیکی (سی. دی و دی. وی. دی) عامل اصلی طراحی جمع‌وجور این ابزارها بود و بهره بردن از پردازنده کم‌مصرف اتم اینتل باعث می‌شد که این ابزارها با استفاده از همان باتری‌های معمولی بتوانند زمان به مراتب بیشتری کار کنند (طول عمر حدود 10 ساعت و حتی بیشتر).
نت‌بوک‌ها خیلی زود بازار را در دست گرفتند. سبکی و جمع‌وجور بودن این ابزارها باعث شد تعداد قابل‌توجهی از کاربران اینترنت که از لپ‌تاپ خود برای کارهای اینترنتی یا کارهای اداری (استفاده از مجموعه نرم‌افزارهای مایکروسافت آفیس) استفاده می‌کردند و به خصوص آن‌هایی که مجبور بودند ابزار خود را همیشه همراه داشته باشند، لپ‌تاپ‌های خود را در خانه بگذارند و نت‌بوک را همراه خود ببرند. ورود هارددیسک‌های اکسترنال هم مشکل کمبود حافظه این ابزار را حل کرد و این چنین شد که نت‌بوک‌خیلی زود بین کاربران اینترنتی محبوبیت پیدا کرد.
بعد از ورود تبلت برخی کارشناسان احتمال دادند که این ابزار خواهد توانست جای نت‌بوک را بگیرد؛ اما این پیش‌بینی محقق نشد. تبلت ابزار خوبی برای خواندن و بازی کردن است، اما از مشکل بزرگ تایپ کردن رنج می‌برد. صفحه کلید نمایشگر برای تایپ کردن مناسب نیست و روش جالب یا جذابی هم برای اتصال صفحه‌کلیدهای موجود در بازار به آن وجود ندارد. طرح‌های ابداعی شرکت‌هایی مانند اسوس هم راه به جایی نبرد و این چنین شد که تبلت پس از 2 سال کماکان به عنوان ابزاری برای خواندن مطرح باشد.
در سوی دیگر، رونق بازار نت‌بوک، طراحان ابزارهای کامپیوتری را به این فکر انداخت که شاید اغلب کاربران نیازی به استفاده از درایورهای سی. دی و دی. وی. دی نداشته باشند و به همین دلیل، آلترابوک‌ها را به بازار عرضه کردند. آلترابوک‌ها لپ‌تاپ‌هایی بودند که از سخت‌افزار قوی‌تری نسبت به نت‌بوک‌ها بهره می‌بردند و عملا همان لپ‌تاپ‌های قوی معمولی بودند، با این تفاوت که به خاطر حذف درایو اپتیکی، می‌توانست باریک‌تر و سبک‌تر از لپ‌تاپ ساخته شود. البته این طراحی به قیمت بسیار بالاتر آلترابوک‌ها (50درصد گران‌تر لپ‌تاپ معمولی و چند برابر قیمت نت‌بوک) در بازار منجر شد و هنوز که هنوز است، این بازار نتوانسته است به رونقی که برای آن انتظار می‌رفت، دست یابد. ضمن آن‌که هنوز آمار استفاده از سی. دی و دی. وی. دی در بین مردم زیاد است.
در شرایطی که به نظر می‌رسید بازار ابزارهای الکترونیکی به سه گروه گوشی همراه هوشمند، تبلت‌ها و کامپیوترهای دارای صفحه کلید (نت‌بوک، لپ‌تاپ و آلترابوک) تقسیم شده است؛ مایکروسافت با رونمایی از تبلت انقلابی خود همه چیز را به هم ریخت. تبلتی 10 اینچی سرفس مایکروسافت علاوه بر داشتن سخت‌افزارهای بسیار قوی و سیستم‌عامل ویندوز 8 و البته امکان استفاده از تمام نرم افزارهای موجود در بازار، کاور هوشمندانه‌ای را هم به این مجموعه اضافه کرده بود که به راحتی به همان صفحه کلید معمولی تبدیل می‌شد. این ابتکار مایکروسافت، مهم‌ترین مشکل استفاده از تبلت را برای عموم مردم حل می‌کرد.
این چنین شد که مهم‌ترین مزیت نت‌بوک از بین رفت و این ابزار محبوب در مقایسه با تبلت، سخت‌افزار پایین‌تر، عمر باتری کمتر و وزن بالاتری پیدا کرد. البته هنوز بحث قیمت مطرح است و همه چیز به این بستگی دارد که در آبان ماه، مایکروسافت تبلت خود را با چه قیمتی به بازار عرضه خواهد کرد. احتمالا به همین دلیل است که علی‌رغم حضور چندساله تبلت و آلترابوک در بازار، شرکت‌هایی مانند اسوس، ایسر و ام. اس. آی تصمیم به توقف تولید نت‌بوک گرفته‌اند.
اما نت‌بوک در این پنج سالی که به بازار معرفی شده، محبوبیت خوبی پیدا کرده و با تکیه بر اندازه کوچک و قیمت بسیار پایینش، انتخاب مناسبی برای بسیاری از کاربران اینترنتی است. حذف این ابزار از بازار واقعا تاسف‌برانگیز است و خاطرات استفاده رضایت‌بخش از آن تا سال‌ها در ذهن مردم باقی خواهد ماند؛ اما این طبیعت دنیای پیشرونده تکنولوژی است که با ورود فناوری‌های جدید، ابزارهای قدیمی‌تر حذف می‌شوند. در دنیای فناوری قرن بیست و یک، 5 سال زمان زیادی است!